Te weinig Kamerleden uit Gelderland en Noord-Brabant
Door research-redacteur Hugo van der Parre
Nu alle zetels in de Tweede Kamer bezet zijn blijkt dat sommige provincies zwaar ondervertegenwoordigd zijn. Meer dan de helft van de Tweede Kamerleden woont namelijk in de Randstad en met name de provincies Gelderland en Brabant zijn zwaar ondervertegenwoordigd.
Uit Gelderland komen slechts vijf parlementariërs, terwijl de provincie, gelet op het aantal inwoners, er achttien zou moeten hebben. Ook Noord-Brabant is onderbedeeld met negen volksvertegenwoordigers in plaats van de 22 waar ze gezien het inwonertal op zou mogen rekenen om evenredig vertegenwoordigd te zijn.
Beide provincies geven in een reactie aan dat dit ook doorwerkt in de manier waarop hun belangen worden vertegenwoordigd.
Persoonsgegevens
De onevenredige verdeling blijkt uit een analyse die de NOS heeft gemaakt van de meest recente persoonsgegevens die de Tweede Kamer gepubliceerd heeft op zijn site. De nieuwe Tweede Kamer is sinds dinsdag 23 oktober weer compleet nu alle bewindslieden zijn opgevolgd.
We kennen in Nederland geen districtenstelsel en ook zijn er geen rechten te ontlenen aan de regionale herkomst, maar het kan toch van belang zijn of je de wereld bekijkt vanuit de Randstad of vanuit 'de provincie'.
Winnaars
Regionale winnaars zijn de provincies Noord- en Zuid-Holland die van oudsher al oververtegenwoordigd zijn. Noord-Holland heeft 33 kamerleden (i.p.v. 24), Zuid-Holland is goed voor bijna eenderde van de totale Tweede Kamer met 49 parlementariërs (i.p.v. 31).
Ook Utrecht zit iets boven het gemiddelde (dertien in plaats van tien zetels). De overige provincies zijn redelijk evenredig vertegenwoordigd. De drie Randstadprovincies leveren samen maar liefst 93 volksvertegenwoordigers.
ProvincieInwonersPercentageVerwachte zetelsWerkelijke zetels2000Groningen577.00034,547Friesland646.0004654Drenthe491.00034,536Overijssel1.130.000710,5108Gelderland1.999.0001218512Flevoland387.0002354Utrecht1.220.000710,51312Noord-Holland2.668.00016243330Zuid-Holland3.502.0002131,54942Zeeland381.0002325Noord-Brabant2.444.0001522,5910Limburg1.112.000710,51010
Eén Kamerlid (James Sharpe/PVV) woont officieel in Roemenië, maar zegt desgevraagd dat hij inmiddels is verhuisd naar Nederland. Zijn woonplaats maakt hij uit veiligheidsoverwegingen niet bekend. Van zijn fractievoorzitter Wilders is ook niet bekend waar hij woont.
Verliezers
De provinciebesturen van Gelderland en Noord-Brabant zien met lede ogen aan dat vanuit hun gebied maar weinig parlementariërs zijn gekozen. Woordvoerders van de provincies wijzen erop dat daardoor bepaalde onderwerpen vooral met een Randstedelijke bril worden bekeken, terwijl buiten de Randstad heel andere oplossingen gewenst kunnen zijn.
Als voorbeelden worden genoemd de aanpak van de jeugdzorg, de besluitvorming rond het Nationaal Historisch Museum, regionale orkesten, de herinrichting van landelijke gebieden en de bereikbaarheid. Het recente besluit om het Nationaal Historisch Museum niet te bouwen en het bureau te verplaatsen naar Amsterdam had mogelijk meer verzet opgeroepen als er meer Gelderse betrokkenheid in de Tweede Kamer was geweest.
Eindhoven constateert dat het grotestedenbeleid ophoudt bij Utrecht en dat het als vijfde stad van het land moet vechten om erkenning. Anderzijds wil Eindhoven zich niet beklagen en investeert het zoveel mogelijk in goede contacten in de Tweede Kamer, vooral ook bij leden van de commissie-Economische Zaken.
StadAantal KamerledenAmsterdam21Den Haag18Haarlem7Utrecht7Rotterdam6Almere3Groningen3Heerlen3Leiden3
Reactie partijen
De politieke partijen geven in een reactie aan dat ze wel rekening houden met de regionale spreiding van de kandidaten. De meeste grote partijen streven een tamelijk evenredige vertegenwoordiging na, maar er spelen ook andere factoren mee.
Naast de woonplaats van kandidaten vinden de partijen ook de verhouding man-vrouw, de mate van vernieuwing van de lijst en de achtergronden of kwaliteiten van de kandidaten. Ook kan door verloop het evenwicht verstoord worden, omdat Kamerleden bijvoorbeeld doorschuiven naar het kabinet.
Leeftijd
De persoonsgegevens geven verder ook interessante informatie over de leeftijden. Gemiddeld is een Kamerlid 43,8 jaar oud. Het oudste Kamerlid is de 65-jarige Jan de Wit van de SP, de jongste is zijn fractiegenoot Farshad Bashir; hij is 22.
De Partij voor de Dieren is de gemiddeld jongste partij (36 jaar), de oudste fractie is die van de PvdA (46,6 jaar).
PartijGemiddelde leeftijdPartij voor de Dieren36 jaarGroenlinks40,7 jaarSGP41 jaarSP41,2 jaarD6641,6 jaarPVV42,9 jaarGemiddelde in de Kamer43,8 jaarVVD44,6 jaarCDA44,7 jaarChristenUnie45 jaarPvdA46,6 jaar
De Tweede Kamer bestaat uit negen twintigers, 43 dertigers, 55 veertigers, 36 vijftigers en zeven zestigers.