Veranderen EU-regels moeilijk voor Rutte
Het nieuwe kabinet heeft mogelijk meer dan een kabinetsperiode nodig om Europese regelgeving te veranderen. VVD, CDA en PVV hebben afgesproken om het migratiebeleid flink aan te scherpen, maar dat kan alleen als daarvoor ook EU-regels worden aangepast en zo'n proces kan jaren duren. Bovendien is kans op succes klein.
Een belangrijke horde voor het kabinet is aanpassing van de zogeheten EU-kwalificatierichtlijn. In die richtlijn wordt de rechtspositie van vluchtelingen beschreven. Het nieuwe kabinet wil dat vluchtelingen in de toekomst zelf aantonen dat er voor hen geen andere mogelijkheid was dan naar Nederland te komen, maar dat voornemen druist in tegen huidige EU-regels.
Ook in de EU-richtlijn inzake vrij verkeer wil het nieuwe kabinet veranderingen aanbrengen. Door verruiming van die richtlijn hoopt het kabinet het verblijfsrecht van strafrechtelijk veroordeelde EU-burgers te kunnen opheffen.
Ambities
Maar het aanpassen van EU-regels kan lang duren en de kans op succes is uiterst klein, waarschuwt Europa-correspondent Chris Ostendorf. "Die weg is heel erg lang. En je kunt nu al voorspellen dat 99 procent van de ambities niet gehaald zal worden."
Ostendorf zegt dat de Europese Commissie over de bestaande EU-regels vaak "jaren en jaren heeft onderhandeld". En voordat de Commissie zich buigt over verandering van de regelgeving, moet toekomstig premier Rutte eerst al de meerderheid van de 27 EU-lidstaten hebben overtuigd een verandering van de regels te steunen.
Europees Parlement
Na de Commissie buigt ook het Europees Parlement zich over de aanpassing van de EU-regels, maar dat zal de door het nieuwe kabinet voorgestelde wijzigingen niet goedkeuren. "Het Europees Parlement is in zijn huidige samenstelling zeer pro-Europees", zegt Ostendorf. "Oftewel: het parlement staat voor de bescherming van vluchtelingen en voor het strict naleven van regels."
Volgens Ostendorf staat het nieuwe kabinet hetzelfde te wachten als de Franse president Sarkozy. Die kwam in opspraak nadat hij duizenden illegale Roma-zigeuners terugstuurde naar Roemenië en Bulgarije en daarmee EU-regels negeerde. Dat kwam hem op zware kritiek van het Europees Parlement te staan.
Terug bij af
"Je kunt het ook doen als Sarkozy het doet", geeft Ostendorf de toekomstige premier mee. "Je lapt de regels aan je laars en kijkt hoever je kunt gaan." Want een ding is zeker, zegt Ostendorf: "over drie jaar wijst het Europees Parlement alle door Rutte voorgestelde wijzigingen af en ben je terug bij af."