CPB: meeste koopkracht bij SP, meeste banen bij VVD
Bij de uitvoering van de meeste verkiezingsprogramma gaat de koopkracht er de komende vier jaar op achteruit. Alleen bij de SP en in mindere mate de PvdA verbetert hij enigszins en bij GroenLinks blijft hij gelijk. De koopkracht daalt het meest bij SGP, CDA en D66.
Dat concludeert het Centraal Planbureau, dat samen met het Planbureau voor de Leefomgeving verkiezingsprogramma's heeft geanalyseerd. Directeur Teulings van het planbureau zei dat er bij de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni echt iets te kiezen valt.
Lees hier een overzicht van de belangrijkste cijfers van het CPB.
Kampioen
In hun reacties benadrukken de meeste partijen de punten waarop ze hoog scoren bij het CPB. PvdA-leider Cohen erkent dat zijn partij minder banen creëeert dan een aantal andere, "maar die andere schrappen bijvoorbeeld in de WW", zegt hij. "Wij investeren in het onderwijs, levert dat op termijn goede banen op."
Namens het CDA legde minister De Jager (Financiën) er de nadruk op dat de overheidsfinanciën op orde moeten komen. Volgens hem toont de VVD haar ware gezicht doordat mensen die zorg nodig hebben er fors op achteruit gaan.
VVD-leider Rutte is heel tevreden met het CPB-rapport. Hij noemt zijn eigen partij de banenkampioen.
Rode bril
De SP verwijst juist vooral naar de koopkracht-cijfers. "En wij zijn de enige partij die de sociale zekerheid verbetert", zegt woordvoerder Irrgang.
PVV-leider Wilders betichtte het CPB van partijpolitiek. "Het CPB heeft een rode bril op", zegt hij. "Het heeft sommige van onze bezuinigingen niet geaccepteerd en daardoor ontstaat een papieren werkelijkheid."
Geen stemadvies
Het Centraal Planbureau heeft van negen partijen de programma's bekeken en gelet op onder meer de gevolgen voor de overheidsfinanciën, de koopkracht, de werkgelegenheid en het milieu.
Het CPB benadrukt dat de analyse geen goedkeuringsstempel of stemadvies is. Doel is de programma's op een objectieve manier te vergelijken. Trots op Nederland en de Partij voor de Dieren lieten hun programma niet doorrekenen.
Haalbaar?
Het CPB twijfelt aan de plannen van veel politieke partijen om miljarden te bezuinigen op het overheid. Een aantal partijen gaat uit van 4 miljard euro bezuinigingen: 2 miljard bij het Rijk en 2 miljard bij lagere overheden.
,,Partijen willen aan de kiezer beloven dat de overheidsdiensten goedkoper kunnen. Dat betekent een imkrimping van 25 procent van het ambtelijke apparaat. Wij betwijfelen of dat haalbaar is", zei directeur Teulings. "De ervaring leert dat afgesproken bezuinigingen nooit helemaal gerealiseerd worden", zei hij.
Woningmarkt
Bij alle partijen dalen de woningprijzen, behalve bij de PVV. Bij D66 en GroenLinks dalen de prijzen het meest, met 10 procent. De huren stijgen bij bijna alle partijen, vooral bij de VVD, met bijna 60 procent.
Bij de PvdA, VVD, GroenLinks, D66 en SGP gaan vooral huurders met hoge inkomens meer betalen.
Broeikasgassen
Het CDA is de enige partij die met zijn voorstellen de winst van bedrijven vergroot. De VVD creëert verreweg de meeste banen en dringt ook het overheidstekort het meest terug.
Het programma van GroenLinks dringt de uitstoot van broeikasgassen het meest terug, dat van de VVD en PVV het minst.
In de beoordeling van het CPB werd ook gekeken naar natuur en milieu, onderwijs, zorg en bereikbaarheid. Een overzicht van de belangrijkste cijfers vindt u hier.