Terugblik op de aanslag in Apeldoorn
De dag begint zonnig en de sfeer is ontspannen en opgetogen. Op 30 april 2009 maakt de koninklijke familie zich op voor een feestelijke viering van Koninginnedag in Apeldoorn.
Rond 11.50 uur komt aan alle feestelijkheden een abrupt einde als een automobilist met hoge snelheid door de afzettingen rijdt, met de bedoeling de open bus te raken waarmee het koninklijk gezelschap op dat moment een tocht door Apeldoorn maakt.
De auto rijdt dwars door het publiek heen en komt tot stiltstand tegen het monument De Naald. Zeven toeschouwers komen om. De gewonden worden naar ziekenhuizen vervoerd.
Aanslag
De bus van de koninklijke familie wordt niet geraakt. Het koninklijk gezelschap is vanuit de bus wel getuige van het ongeluk. Schrik en verbijstering is op hun gezichten te lezen. De bus wordt snel naar paleis Het Loo gereden en de rest van het programma wordt afgebroken. Ook een defilé op het paleis, het eerste in jaren, gaat daarom niet door.
De dader is de 38-jarige Karst Tates. Hij overlijdt diezelfde nacht aan zijn verwondingen. Uit het onderzoek door de Nationale Recherche dat in september 2009 wordt gepresenteerd blijkt dat de Karst Tates een aanslag wilde plegen, die gericht was tegen leden van het Koninklijk Huis.
Tegen een politieagent die snel ter plaatse was, zou Tates hebben gezegd: "Willem-Alexander is een fascist, een racist, ik wist dat de koningin hier zou komen". Op de vraag of zijn actie een bewuste was, antwoordde hij: "Ja, ik heb het bewust gedaan". Het motief is nog tot op heden onduidelijk.
Geschokt
Kort na de aanslag laat de koningin in een reactie op televisie weten dat zij en haar familie diep geschokt zijn door de gebeurtenissen. "Wij zijn sprakeloos dat zoiets vreselijks heeft kunnen gebeuren. Mijn familie, ik, maar ik denk ook allen in het land, leven van harte mee met de slachtoffers, met hun familie en vrienden en met allen die door dit ongeluk diep geraakt zijn."
Ook premier Balkenende spreekt zijn afschuw over het drama op Koninginnedag uit in een interview op televisie.
In de rest van Nederland worden veel evenementen rond Koninginnedag afgelast. Veel mensen hebben de gebeurtenissen direct kunnen volgen via de live-uitzending op televisie. Uit het hele land komen steunbetuigingen aan de slachtoffers en nabestaanden.
Steun
Apeldoorn is in rouw na het dramatische incident. De bewoners kunnen maar nauwelijks geloven wat er is gebeurd en zoeken steun bij elkaar.
De koningin en haar familie brengen enkele dagen na de aanslag bezoeken aan de gewonden in het ziekenhuis. Op 8 mei 2009 is er in aanwezigheid van de koninklijke familie een herdenking voor de slachtoffers in Apeldoorn. De koningin neemt uitgebreid de tijd om te spreken met de nabestaanden.
Ouders
Mr. Pieter van Vollenhoven bezoekt ook de ouders van de dader. Zij laten in een eenmalig interview aan het ANP weten dat ze, net als iedereen, verbijsterd zijn en geen verklaring weten voor de daad van hun zoon.
Enkele maanden na de aanslag vertelt prins Willem-Alexander in een radio-interview dat de aanslag hem nog elke dag bezighoudt.
In september 2009, kort na de presentatie van het onderzoeksrapport, maakt premier Balkenende duidelijk dat de open sfeer van Koninginnedag behouden moet blijven, ondanks extra veiligheidsmaatregelen.
Monument
De Rijksvoorlichtingsdienst maakt in oktober bekend dat de koningin op 30 april 2010 Wemeldinge en Middelburg in Zeeland zal bezoeken. De koninklijke familie hoopt er als vanouds een 'een gewoon feest' van maken.
In het voorjaar van 2010 hebben de nabestaanden van de slachtoffers op hun eigen verzoek een gesprek met de ouders van Karst Tates.
Een dag voor koninginnedag, op 29 april 2010, wordt in Apeldoorn een glazen monument onthuld ter herinnering aan de slachtoffers. Bij de herdenking zijn ook de leden van koninklijke familie aanwezig. Het monument staat aan de rand van het kruispunt Jachtlaan-Loolaan, waar de aanslag plaatsvond.