Proef met antibioticavrije veehouderij

Door onze redacteuren Rinke van den Brink en Martijn Bink

Een tiental grote vee- en pluimveehouderijen is een proef begonnen waarbij de dieren geen antibiotica meer krijgen toegediend. Op kleine schaal gebeurt dat al op biologische boerderijen. Minister Verburg heeft 850.000 euro beschikbaar gesteld voor de proef.

Het terugdringen van het antibioticagebruik is belangrijk omdat dieren er nu zo veel van krijgen, dat de bacteriën die ze bij zich dragen er ongevoelig voor worden. Ziekten veroorzaakt door die bacteriën zijn dan niet meer te bestrijden.

MRSA

Veel ziekenhuizen kampen geregeld met de ziekenhuisbacterie MRSA. In ziekenhuizen wordt relatief veel antibiotica gebruikt waardoor de bacterie resistentie daartegen kan ontwikkelen.

Vaak komt de resistente MRSA met patiënten mee die eerder een buitenlands ziekenhuis hebben bezocht. Als dat bekend is, wordt zo'n patiënt eerst geïsoleerd totdat is vastgesteld dat hij of zij geen MRSA bij zich heeft.

De laatste jaren dragen mensen – vooral varkensboeren en hun omgeving - steeds vaker een variant van die bacterie bij zich: varkens-MRSA, vaak even resistent tegen veel antibiotica als de ziekenhuis-MRSA.

Pluimvee

Vooral in de pluimveesector is het antibioticagebruik de afgelopen jaren sterk toegenomen. Boeren en hun vertegenwoordigers hebben er moeite mee om dat ronduit toe te geven. Het overgrote deel van de pluimveestapel draagt bacteriën bij zich die ESBLs aanmaken. ESBLs zijn enzymen die antibiotica van de derde generatie onschadelijk maken.

Die antibiotica van de derde generatie worden nu juist in de ziekenhuizen gebruikt als patiënten niet van ontstekingen afkomen, omdat ze al resistent zijn voor de antibiotica die in de vorm van pillen of drankjes door de huisarts wordt voorgeschreven.

Het aantal mensen dat niet meer reageert op een behandeling met antibiotica stijgt. De aanwijzigingen dat het eten van kippenvlees daar een rol bij speelt nemen toe.

Sector

De pluimveesector zelf ziet ook wel in dat er iets moet gebeuren. Onlangs sloot de Nederlandse Organisatie van Pluimveehouders een convenant met minister Verburg om het antibioticagebruik voor 1 januari 2012 met 20 procent terug te dringen.

Ook aan de proef die vandaag van start is gegaan werkt de sector graag mee. De veehouderij zit in een moeilijke positie. Supermarkten concurreren scherp op de prijs van vlees. Dat merken boeren aan de prijzen die ze krijgen.

Intensief

Goedkoop produceren is voor de meeste bedrijven de enige oplossing om te blijven bestaan. Dat betekent zoveel mogelijk dieren in zo weinig mogelijk ruimte. En ze zo snel mogelijk opfokken voor de slacht. Intensieve veehouderij dus.

Dat maakt de dieren meteen ook zeer gevoelig voor allerlei ziekten. Om die te voorkomen wordt – ondanks dat het niet mag – massaal preventief antibiotica gebruikt in de pluimveehouderij. De kippen groeien er ook extra snel van. En als er een paar dieren ziek zijn, worden alle dieren behandeld.