'Wat Berlusconi ook doet, het is nooit zijn schuld'

Door correspondent Andrea Vreede

"Italië is geen democratie meer. Sommige politicologen noemen het een 'democratuur'. Een kruising tussen democratie en dictatuur, een dictatuur die formeel een democratie is."

Aanstaande maandag verschijnt de Nederlandse vertaling van het boek 'Papi', over de vele schandalen rond de Italiaanse premier Silvio Berlusconi. De schrijver, de Italiaanse journalist Marco Travaglio, noemt het geen roddelkroniek maar een noodzakelijk boek, omdat de media zo gecontroleerd worden door Berlusconi dat het voor de Italianen heel moeilijk is om goede informatie te krijgen.

Volgens hem is men in het buitenland veel beter op de hoogte van wat er in Italië gebeurt dan in Italië zelf. "De Italianen kijken naar een TV die eigendom is van Berlusconi. Met journalisten die door hem betaald worden en hoofdredacteuren die door hem benoemd worden. Ze krijgen de informatie die Berlusconi wil laten zien. En dat is niet de werkelijkheid."

"Er wordt nooit verteld dat de processen tegen Berlusconi al vijftien jaar plaatsvinden omdat hij misdrijven pleegt, maar altijd dat de processen bestaan omdat rechters uit politieke motieven Berlusconi vervolgen. Het is de omgekeerde wereld. Wat Berlusconi ook doet, het is nooit zijn schuld. Maar altijd van een samenzwering tegen hem."

Seksschandaal Neem het seksschandaal rond Berlusconi vorig jaar. In de oppositiegezinde pers werd uitgebreid bericht over de vrouwen die hij in zijn villa's ontving. Maar op de belangrijkste tv-journaals niet. Ook niet op die van de staatsomroep, want ook die worden grotendeels door Berlusconi gecontroleerd.

Terwijl het schandaal ook een politieke lading had, zegt Travaglio. "Hij heeft tientallen meisjes bij zich thuis gehad en die vervolgens bij verkiezingen op de kandidatenlijsten van zijn partij gezet. Totdat zijn vrouw dit schandaal openbaar maakte."

"Toen heeft Berlusconi ze op het allerlaatste moment van de lijsten gehaald, in de hoop zijn huwelijk althans voor de vorm te kunnen redden. Nu zet hij ze stiekem op de kieslijsten voor de lokale verkiezingen. Sommigen hebben meegedaan met de Europese verkiezingen. Anderen zijn minister geworden."

Verdoofd In Italië bestaat nauwelijks een traditie van objectieve journalistiek. Iedere krant of televisiejournaal heeft een politieke kleur en geeft een eigen draai aan het nieuws. Meningen zijn belangrijker dan feiten.

"Italianen zijn afhankelijk van de TV. Ze lezen heel weinig. Ze gebruiken nauwelijks internet, behalve de jongeren en die mogen vaak nog niet stemmen. Het controleren van de televisie is dus van fundamenteel belang."

"De televisiezenders creëren een soort totale verdoving waardoor niemand meer begrijpt wie wat precies gedaan heeft. Berlusconi wordt wel van iets beschuldigd, maar je weet nooit of het wel of niet waar is. De mensen stellen hun oordeel altijd maar uit."

Berlusconisme-light Het ligt volgens Travaglio ook aan de zwakke oppositie in het land. "De centrum-linkse partijen hadden een politiek en moreel alternatief moeten bieden, maar dat hebben ze niet gedaan. Ze waren zelf ook zo corrupt dat het ze goed uitkwam dat Berlusconi de vrije informatiegaring en de rechterlijke macht kapot maakte."

"De verrotte politieke klasse hier wil helemaal geen onafhankelijke rechters of een vrije pers. Bijna iedereen is doodsbang dat er weer een smeergeldschandaal komt zoals begin jaren 90. Want zowel rechts als links is gewoon doorgegaan met stelen."

"Ze hebben links omgevormd tot een nette versie van het Berlusconisme. Er bestaan geen twee verschillende visies op de maatschappij. Je hebt de pure variant van het Berlusconisme, die van Berlusconi. En de light-variant, van centrum-links."

Papi: Berlusconi en de vrouwen - Peter Gomez, Marco Lillo, Marco Travaglio - Lebowski - ISBN: 9789048804634 - € 17,50