Besneden vrouwen hebben vaker spanningen in relaties
Door redacteur Jikke Zijlstra
Veel vrouwen die zijn besneden, kampen met psychische en sociale problemen. Ze zijn gestresst, angstig of depressief en hebben te maken met spanningen in hun relatie.
Dat blijkt uit onderzoek van Pharos, een kenniscentrum op het gebied van onder andere vrouwenbesnijdenis. Het rapport verschijnt vandaag, op de Internationale Dag tegen Vrouwenbesnijdenis.
Uit het onderzoek onder 66 Afrikaans-Nederlandse besneden vrouwen blijkt dat eenderde van de vrouwen kampt met depressies en angsten, eenzesde heeft traumagerelateerde klachten. Een deel van de besneden vrouwen heeft regelmatig ruzie met de partner omdat ze niet aan zijn seksuele verwachtingen kan voldoen, bijvoorbeeld vanwege de pijn.
Soms leidt de besnijdenis uiteindelijk tot een echtscheiding. Ook zijn er vrouwen die geen relatie durven te beginnen uit angst voor de seks, of geen kinderen willen, uit angst voor de pijn tijdens de bevalling.
Betere hulp In Nederland wonen ongeveer 25.000 (Afrikaanse) meisjes en vrouwen die besneden zijn of risico daarop lopen. Bij hen zijn de clitoris en/of de schaamlippen weggehaald of dichtgenaaid.
Ouders laten hun dochter besnijden om haar huwbaarheid te vergroten, vaak gebeurt dit onder grote druk van de gemeenschap. Meisjes die niet zijn besneden, worden gezien als onrein en maken de familie te schande. Volgens schattingen worden jaarlijks ongeveer 50 in Nederland woonachtige meisjes besneden; dat gebeurt vaak in het buitenland.
Het is voor het eerst dat onderzoek is gedaan naar de psychische en sociale gevolgen van besnijdenis. Over de fysieke gevolgen van besnijdenis is al wel veel bekend. Direct na de ingreep hebben vrouwen vaak last van hevige bloedingen, shock en ernstige infecties; op langere termijn van pijn bij het plassen, cystes en - soms - onvruchtbaarheid. Ook hebben besneden vrouwen bij de bevalling meer complicaties: meer keizersneden, meer bloedverlies en meer babysterfte. Verder hebben veel besneden vrouwen seksuele problemen.
Volgens Pharos moeten besneden vrouwen betere hulp op maat krijgen, en - waar nodig - uit hun sociaal isolement worden gehaald. Ook moet er veel media-aandacht komen voor besnijdenis, volgens de onderzoekers. Daardoor herkennen en erkennen vrouwen steeds beter de gevolgen van meisjesbesnijdenis, wat weer kan helpen besnijdenis af te wijzen.
Berechting daders Om te voorkomen dat nog meer meisjes worden besneden, gaan consultatiebureaus een belangrijke rol spelen. Nog voor de zomervakantie kunnen ouders op consultatiebureaus een verklaring invullen tegen besnijdenis. Daarin staat dat besnijdenis in Nederland strafbaar is, met een maximale straf van twaalf jaar. De verklaring kunnen ouders meenemen als ze op vakantie gaan naar hun familie in het buitenland, waar ze vaak onder grote druk staan om hun dochter daar te laten besnijden. In Frankrijk wordt al langer met een dergelijk soort verklaring gewerkt.
Verder doen de ministeries van Justitie en Volksgezondheid onderzoek in Frankrijk naar de opsporing en berechting van daders van besnijdenis. In Nederland is tot nu toe één melding van besnijdenis bekend, maar het is niet gelukt de verdachte te veroordelen. In Frankrijk zijn al wel meerdere ouders en 'snijdsters' veroordeeld. De ministeries hopen van Frankrijk te leren.
Volgens schattingen van de Wereldgezondheidsorganisatie hebben wereldwijd 100 tot 140 miljoen meisjes en vrouwen momenteel een besnijdenis ondergaan. Het komt vaker voor in Afrikaanse landen en onder moslims, al is het geen islamitisch gebruik.