Adviseur van stand geen garantie voor succes

Feyenoord legde afgelopen week Dick Advocaat vast als adviseur van de technische staf. De 68-jarige oud-bondscoach moet als klankbord bijdragen aan de beoogde wederopstanding. Met de keuze voor een adviseur van naam heeft Feyenoord zeker geen primeur.

PSV greep twee jaar geleden terug op de ervaring van Guus Hiddink en zo zijn er meer voorbeelden. Bert van Marwijk, Johan Cruijff, Co Adriaanse en Wim Jansen deden het ook. Met wisselend succes.

2014: Hiddink bij PSV

Begin februari 2014 is Phillip Cocu bezig aan zijn eerste seizoen als hoofdtrainer van PSV en de prestaties zijn ondermaats. Met Guus Hiddink heeft hij al regelmatig telefonisch contact, maar de rol van Hiddink wordt dan officieel die van adviseur. Hiddink gaat de relatief onervaren staf minimaal één keer per week van adviezen voorzien.

"Ik ben daar blij mee", aldus Cocu. "Guus is een icoon van PSV. Met zijn jarenlange ervaring in de top is zijn komst erg waardevol voor PSV. Als iemand als Guus de bereidheid toont om te helpen, zou het niet slim zijn om daar geen gebruik van te maken. Zijn komst doet dan ook niets af aan de samenstelling van de huidige technische staf."

De Eindhovenaren lijken aanvankelijk baat te hebben bij de invloed van Hiddink, maar tegen het einde van de competitie zakt PSV weer wat weg. Hiddink zet na het seizoen een punt achter zijn adviseurschap. Hij wordt bondscoach van het Nederlands elftal.

"Het is moeilijk te zeggen wat mijn invloed de afgelopen maanden is geweest en het gaat ook niet om mijn individu", zegt Hiddink in De Telegraaf. "Ik vond het in ieder geval leuk om weer dicht op een ploeg te zitten en met wat gesprekjes links en rechts een steentje bij te dragen."

2015: Van Marwijk bij Go Ahead Eagles

"Clubiconen Bert van Marwijk en René Eijkelkamp ondersteunen staf", kopte Go Ahead Eagles op 27 maart 2015 op de clubsite. Enkele dagen eerder heeft de nummer zeventien van de eredivisie trainer Foeke Booy ontslagen wegens slechte resultaten. Assistent Dennis Demmers neemt de taken van Booy over.

Demmers zegt de komst van Van Marwijk en Eijkelkamp te zien zitten. “We hebben het over twee geweldige persoonlijkheden, grootheden die fantastisch bij onze club passen. Dat wij nu gebruik kunnen maken van hun grote ervaring is voor iedereen goed: voor mij, voor de spelers en voor de club. Daar kunnen we alleen maar trots op zijn.”

"De voorwaarde was dat de technische staf erachter zou staan", aldus Van Marwijk, die verklaart uit clubliefde te handelen. "Ik ben hier ooit begonnen en nog altijd supporter van Go Ahead. Ik zal in ieder geval alles geven wat binnen mijn mogelijkheden ligt om ze te helpen. Ik ben hier twee keer per week zijn en bezoek zoveel mogelijk wedstrijden."

De term adviseur neemt Van Marwijk niet in de mond. Hij noemt zich een onbezoldigde helper. Op de achtergrond. Invloed wil hij niet. Met Van Marwijk op de achtergrond worden de resultaten niet beter en volgt uiteindelijk degradatie.

1980: Cruijff bij Ajax

Na een Amerikaans avontuur bij Los Angeles Aztecs en Washington Diplomats wordt Johan Cruijff in november 1980 technisch adviseur van Ajax. Onder leiding van trainer Leo Beenhakker zijn de Amsterdammers bezig aan een uiterst matige serie, met vier nederlagen en één gelijkspel in de afgelopen zes wedstrijden.

Bij de eerste wedstrijd van Cruijff als adviseur doet zich een memorabel moment voor. Als Ajax in De Meer met 1-3 achter staat tegen FC Twente, vindt Cruijff het genoeg. Hij daalt af van de tribune, opent het hek en gaat druk gebarend en pratend naast een verbouwereerde Leo Beenhakker zitten. De coach staat voor schut.

Onder leiding van Cruijff buigt Ajax de achterstand om in een 5-3 zege. "Ik dacht dat het al 5 december was de eerste 20 minuten", verklaart Cruijff zijn gang naar de dugout. "Cadeautjes weggeven kan natuurlijk niet."

Het adviseurschap van Cruijff duurt enkele maanden. Eind februari 1981 vertrekt hij naar Spanje om zijn loopbaan te vervolgen bij Levante. Als adviseur van Ajax zal hij later nog vaker voor oproer zorgen.

2014: Co Adriaanse bij FC Utrecht

Vol trots presenteert FC Utrecht in mei 2014 Rob Alflen als nieuwe trainer en Co Adriaanse als adviseur. Met dominant en aanvallend voetbal moet het publiek terugkeren naar het stadion. Of zoals Adriaanse zegt: "Als ik naar het theater ga, kom ik vrolijk thuis. Dat moet ook voor het Utrechtse publiek gaan gelden."

"Het is een mooie en uitdagende opdracht", zegt Adriaanse, die de nieuwe trainer Alflen van advies gaat voorzien. "Ik heb ervaring met het spelen van aanvallend, aantrekkelijk voetbal. Dat wil Utrecht ook."

De missie van FC Utrecht en Adriaanse mislukt. Utrecht speelt weliswaar aanvallend, maar de resultaten en het spel zijn niet om over naar huis te schrijven. Na een evaluatie in maart 2015 maakt FC Utrecht het vertrek van trainer Rob Alflen en technisch adviseur Co Adriaanse bekend.

Adriaanse stapt zelf op. "Ik denk dat ik heb onderschat hoe minimaal mijn invloed is het op het eindresultaat, op het veld", zegt hij. "Mijn opdracht is niet geslaagd, dus heb ik besloten niet verder te gaan."

2005: Wim Jansen bij Feyenoord

De functie van adviseur is Wim Jansen op het lijf geschreven. Veilig achter de schermen. In juni 2005 presenteert Feyenoord hem als adviseur van het aan- en verkoopbeleid, de jeugdopleiding, de scouting, de samenwerkingsverbanden met andere clubs en andere voorkomende technische zaken.

Met de aanstelling van de oud-Feyenoorder voldoet de club aan de wens van de supporters. Het Legioen heeft afgelopen seizoen meerdere keren laten weten dat het in Jansen de juiste persoon ziet om de club uit het slop te halen.

"Het is een uitstekende zaak dat Wim terugkeert", verklaart voorzitter Jorien van den Herik. "Wim heeft een volstrekt eigen mening over voetbal. Daar wil de organisatie graag gebruik van maken in het belang van de toekomst van Feyenoord. Zoals we Wim kennen, zal hij zijn bijdrage hieraan zorgvuldig leveren en op de achtergrond."

In 2008 zegt Jansen zijn adviseursrol even vaarwel om assistent-trainer te worden bij Feyenoord, van Gertjan Verbeek. Zijn assistentschap duurt zeven maanden. Dan verklaart hij zich solidair met de ontslagen Verbeek. In 2011 keert Jansen weer terug in De Kuip, als begeleider van de trainers van de jeugdopleiding. Adviseur mag je hem ook noemen.

Eervolle vermelding voor De Kromme

Hij haalde de top-5 van prominente adviseurs niet, maar Willem van Hanegem verdient een eervolle vermelding. In april 2014 bereikt hij een akkoord om adviseur van Feyenoord te worden, maar enkele maanden later ziet De Kromme dat toch niet meer zitten.

"Het werd niet serieus opgepakt", zegt Van Hanegem in het AD. "Ik heb meer het idee dat we de voorbije maanden wat visites over en weer hebben gedaan, maar er is dus niets concreet geworden. Zelfs niet dat ik klankbord zou worden."

Technisch directeur Martin van Geel herkent zich niet in die woorden en betreurt de afzegging: "Willem blijft altijd welkom in De Kuip. We houden de kop koffie en het telefonisch contact erin, dat heeft hij ook al toegezegd."

Adviseur werd Van Hanegem niet, maar via andere kanalen blijft hij Feyenoord toch adviezen geven. Zo kan het ook.