Welke opties heeft premier Rutte na tegen-stem?

Hij las het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne van A tot Z. Dat was "niet altijd een pretje", maar Henri de Waele weet nu wel welke opties premier Rutte heeft, nu de Nederlandse kiezers het verdrag hebben afgewezen. De hoogleraar Internationaal en Europees recht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen komt met vijf opties:

Heroverwegen

Rutte kan recht doen aan de uitslag, door het besluit te heroverwegen en uiteindelijk toch akkoord te gaan. Rutte zou dan het volgende kunnen zeggen:

"We hebben het nader bekeken en geluisterd naar de kiezers. Maar uit peilingen blijkt dat twee derde van de bevolking denkt dat het verdrag om toetreding van Oekraïne tot de EU gaat. Dat is niet zo. Daarom leg ik het negatieve advies van het volk naast me neer. Daarbij heb ik de vrijheid akkoord te gaan."

Verklaring

Nederland kan een verklaring opstellen om bepaalde dingen nog eens te onderstrepen. Bijvoorbeeld dat Oekraïne niet ineens zal worden toegelaten tot de EU of dat er geen extra geld naar het land zal gaan. Dat gedeelte kan aan het verdrag worden toegevoegd. Alle lidstaten kunnen zich daar dan eventueel achter scharen. Dit is een juridisch vrij eenvoudige optie.

Uitzonderingspositie

Nederland kan een uitzonderingspositie aanvragen bij de Raad van Ministers van de EU. Dat gaat dan slechts over 10 procent van het akkoord. De overige 90 procent gaat over handel en daar valt niet aan te tornen. Wel is een uitzondering mogelijk op het gebied van bijvoorbeeld corruptie, witwassen, transport en energie. Daar zou Nederland dan niet aan kunnen deelnemen, na instemming van de Raad van Ministers.

Sleutelen aan verdrag

Veranderingen in de tekst zijn een heel complexe optie. Juridisch maken die weinig verschil, maar ze betekenen symbolisch veel. Het grote nadeel hieraan: de hele EU en Oekraïne moeten akkoord gaan.

Verdrag weigeren

Een veto voor het geheel is de vijfde optie. Dat betekent nieuwe onderhandelingen tussen de EU en Oekraïne. Met andere woorden: terug bij af. Nederland lijdt dan niet alleen gezichtsverlies, ook bestaat de mogelijkheid dat alles vast komt te zitten en er helemaal geen nieuw akkoord uitrolt.