De laatste Tour van Visma-baas Zeeman: 'Wilde zo graag winnen dat het niet gezond was'
De laatste Tour de France van Merijn Zeeman zit erop. De sportief directeur van Visma-Lease a Bike groeide uit van ploegleider van een bescheiden ploeg tot absolute succescoach en begint na dit seizoen een nieuw leven als algemeen directeur van voetbalclub AZ.
De 45-jarige Zeeman geeft een inkijkje in zijn Tour-carrière.
Zestien jaar geleden zette de Alkmaarder zijn eerste stappen als ploegleider bij het bescheiden Skil-Shimano. "Het was toen een droom om al dit succes te bereiken."
"Ik reed destijds in de tweede ploegwagen van de allerkleinste ploeg. We hadden niet eens fietsen op het dak. Ik droomde toen dat het team dat ik coachte ooit zou uitgroeien tot de absolute top. De Tour winnen was toen al een droom, maar het leek een onbereikbare droom."
Neerwaartse spiraal
Zeeman stapte begin 2013 over naar de overblijfselen van de Rabobank-ploeg. Eerst was dat Blanco, toen - in hetzelfde jaar nog - Belkin en daarna LottoNL-Jumbo. Er was weinig stabiliteit en zekerheid in de ploeg, die in een neerwaartse spiraal was beland.
"Intussen kent bijna iedereen het verhaal dat we mijlenver waren verwijderd van Tourwinst. In 2016 hebben we het roer drastisch omgegooid en het huidige team stap voor stap opgebouwd." Langzaam kreeg de ploeg meer bestaanszekerheid en ontstonden er doelstellingen voor de lange termijn.
Komst Roglic
De ploeg scoutte Primoz Roglic en ging met hem een meerjarenplan aan dat zijn vruchten afwierp. In 2020 was hij de topfavoriet voor de Tour de France. De Sloveen heerste en ging met een mooie voorsprong de voorlaatste etappe in.
Maar in die rit viel de droom in duigen. Toptalent Tadej Pogacar stond op en rekende op grootse wijze af met zijn landgenoot. Roglic verloor de Tour en Zeeman was er kapot van. "Ik heb de weken daarna weinig lol gehad."
Na die Tour moest Zeeman het roer omgooien. "Dat hakte er zo onwijs in, ik had er thuis bij mijn gezin nog steeds last van. Ik heb daar veel van geleerd. Het winnen van die Tour was zo'n heilig doel dat het eigenlijk niet gezond was. Het is ook belangrijk om sport te blijven relativeren."
"Het is fantastisch om mooie dingen met elkaar te bereiken, maar het mag ook niet zo extreem je leven beheersen. En dat deed het wel met mijn leven."
De Tour winnen bleef het doel, maar niet meer ten koste van alles. "De dalen moesten wat minder diep, en de pieken wat minder hoog. Wat we hebben geleerd is dat we minder excuses moesten zoeken en zelfkritisch moesten zijn. We moesten er juist voldoening uit halen als we iets konden leren van anderen."
Vingegaard troeft Pogacar twee keer af
De Visma-ploeg bleef gefocust en werd beloond in 2022. Na een tactisch hoogstandje pakte Jonas Vingegaard de leiderstrui af van Pogacar en die stond hij niet meer af.
"Dat we daar de Tour wonnen, was het resultaat van jaren werk. Het doel kwam steeds dichterbij, dat voelden we aan alles."
Het was een overwinning van het hele team. "Dat is het belangrijkste. Ik hoop dat iedereen met wie ik heb gewerkt, het gevoel heeft gehad dat ik oog voor hen had. Ik heb daar mijn uiterste best voor gedaan. Ik hoop dat men dat ook zo heeft ervaren."
Geen kers op de taart
Na twee Touroverwinningen in 2022 en 2023 zou je er bijna aan wennen dat Visma de dominerende ploeg is. Al helemaal omdat in 2023 ook de Giro d'Italia (Roglic) en de Vuelta a España (Sepp Kuss) door een renner van de ploeg werden gewonnen. Dit jaar delft de ploeg echter het onderspit. De plaaggeest? Opnieuw Pogacar.
"Een derde overwinning in de Tour de France was de kers op de taart geweest, maar sinds de valpartij van Jonas in de Ronde van Baskenland heb ik daar geen moment écht aan gedacht. Eindwinst lag nooit echt binnen handbereik."
Toch presteerde Vingegaard goed in Frankrijk. In etappe elf leek het tij te keren. Pogacar viel wat terug en Vingegaard kon profiteren. De Deen versloeg zijn concurrent zelfs in de eindsprint. "Er brandde toen wel een vuurtje: kon het dan toch?"
"We kregen helaas al vrij snel het antwoord. Het is gaan leven, maar je weet ook in je achterhoofd dat de basis wel heel smal is. En uiteindelijk hebben we ook gezien dat Pogi geweldig in vorm is en een supergoede ploeg heeft."
Want waar Visma beter is geworden, is UAE dat ook. "Ze zijn dit jaar enorm verbeterd in de manier waarop ze koersen, dat is duidelijk."
Nieuw hoofdstuk
Na veertien keer de Tour de France is het nu tijd voor een andere uitdaging voor Zeeman. "Ik ga de extreme vermoeidheid niet missen. Het is ook elk jaar weer een volle maand dat ik niet bij mijn gezin ben. Ik kijk er wel naar uit om wat meer thuis te zijn."
Die kans gaat hij krijgen bij AZ, waar hij algemeen directeur wordt. "Toch voelt het ook raar dat dit hoofdstuk nu is afgesloten. Dat is uiteindelijk een verhaal geworden dat ik de rest van mijn leven met me meedraag."
