NAVO hoopvol over effect hulp aan Oekraïne, ondanks gestaag terreinverlies

• Jesper van Aken

  redacteur Online

De Oekraïense president Zelensky was vooral opgelucht toen de Verenigde Staten na maanden akkoord gingen met een steunpakket van 61 miljard dollar voor zijn land. Tegelijkertijd verslechtert de situatie aan het front met de dag.

"De voorraden beginnen binnen te komen, maar het tempo moet worden opgevoerd", zei Zelensky vandaag. Hij ontving in Kyiv NAVO-chef Stoltenberg. De Noor erkende dat het bondgenootschap zijn militaire beloftes, zoals het leveren van voldoende munitie, de afgelopen tijd niet heeft waargemaakt. Maar dat gaat volgens de secretaris-generaal nu veranderen.

"Dit gaat een verschil maken", verwees Stoltenberg naar het Amerikaanse steunpakket. "Net zoals het gebrek aan steun ook een verschil heeft gemaakt", waarmee hij doelde op de Russische opmars van de afgelopen maanden.

Zware periode voor Oekraïne

Het hoofd van de Oekraïense veiligheidsdienst Kyrylo Boedanov voorspelde eerder dat mei en juni een moeilijke periode gaan worden voor Oekraïne. Het Russische leger heeft immers meer wapens en mankracht die op dit moment vol worden ingezet, met terreinwinst als gevolg.

Hoewel langs het hele front wordt gevochten, richten de hevigste gevechten zich vooral rond Avdiivka en Chasiv Yar. "En met name die laatste plaats is van strategisch belang", vertelt oud-commandant landstrijdkrachten Mart de Kruif.

"Als de Russen die plaats weten te veroveren, dan kunnen ze kiezen of ze doorstoten naar het westen of afbuigen naar het noorden in de richting van Charkiv. Vanuit Avdiivka kan je alleen maar richting het westen."

Ook de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) ziet dat het Oekraïense leger zich terugtrekt en dat Rusland terrein wint in de regio's rond Avdiivka en Chasiv Yar. Toch wordt er gedacht dat het maar bij relatief kleine speldenprikjes zal blijven. "De Oekraïense verdediging zal niet worden overweldigd en de Russen zullen Oekraïne niet overrompelen", schrijft de denktank.

Het ISW ziet dat Oekraïne inmiddels extra troepen richting Charkiv stuurt om de stad te verdedigen, mochten de Russen besluiten richting de op een na grootste stad van Oekraïne te trekken. Al wordt er aangenomen dat het Russische leger niet in staat is om de stad volledig te veroveren.

Rond zowel Avdiivka als Chasiv Yar vechten de Russen met grote divisies van wel tienduizend man en met veel geweld. En dus is het voor De Kruif logisch dat Oekraïne terrein prijsgeeft.

"De Oekraïners gaan zich hier niet doodvechten. Ze zetten hun mensen niet in waar ze niet kunnen winnen en sparen hun krachten voor het grote Russische offensief. De echt grote steden zijn daarnaast nog in Oekraïense handen en die liggen achter een sterke verdedigingslinie. Rusland verovert dus wel terrein, maar het is geen inbraak, doorbraak of uitbraak", aldus De Kruif.

'Eerste granaten binnen'

Met de 61 miljard dollar aan Amerikaanse steun moet Oekraïne meer slagkracht krijgen aan het front. De Kruif denkt dat dat op korte termijn al kan gaan gebeuren. "De steun komt zeker niet te laat. De eerste granaten zijn al binnen en dat zal ertoe gaan leiden dat de opmars van de Russen minder snel zal gaan. Daarnaast kunnen ze met die granaten grotere verliezen toedienen aan de Russen."

"Eigenlijk zitten we nu in een fase waarin we wachten tot de westerse steun effectief wordt, maar waarin Oekraïne nog wel gedwongen terrein prijsgeeft."

Momentum

Hoewel het momentum nu in handen is van de Russen, laat het voorspelde grote offensief voorlopig op zich wachten. Denktank ISW verwacht het offensief eind mei, begin juni. Oud-commandant De Kruif durft zijn hand er niet voor in het vuur te steken.

"Zo'n groot offensief ben je weken en maanden aan het plannen. Het is geen spelletje waar je op een knop drukt en het gebeurt. Het kan over enkele weken zijn, maar ook in de zomer. Zo'n offensief is ook afhankelijk van het weer."

In het dagelijkse verslag schrijft het ISW dat een goed bevoorraad Oekraïens leger in staat moet zijn dit offensief af te stoppen. "Maar voordat alle steun het front bereikt, kunnen we weken of maanden verder zijn", aldus de Kruif.