Ruim de helft (53 procent) van de kiezers oordeelt negatief over het stuklopen van de formatieonderhandelingen van PVV, VVD, NSC en BBB. De onvrede is het grootst bij de stemmers op de vier betrokken partijen, blijkt uit kiezersonderzoek van I&O Research. Niet alleen is driekwart van de PVV-achterban teleurgesteld; dat geldt ook voor bijna zes op de tien NSC-kiezers (58 procent).
Van de NSC-kiezers staat nog 42 procent volledig achter zijn stem bij de Kamerverkiezingen. Bij geen enkele andere partij is dit percentage zo laag, hoewel ook relatief weinig VVD'ers (47 procent) onveranderd positief zijn over hun keuze van afgelopen november. Ter vergelijking: bij PVV'ers is dat 89 procent.
Volgens onderzoeker Peter Kanne van I&O Research willen de meeste kiezers nog altijd een rechts kabinet, met name omdat zij de immigratie willen terugdringen, en dreigen veel NSC-stemmers daarom Pieter Omtzigt de rug toe te keren.
Lagere cijfers Omtzigt en Yesilgöz
Dat is ook terug te zien in de waarderingscijfers. Scoorde Omtzigt bij de gemiddelde kiezer kort na de oprichting van NSC in augustus nog een 7,6; inmiddels is dat gedaald naar een 5,5. Volgens Kanne verwijten veel kiezers Omtzigt en zijn partij een weifelende opstelling in de kabinetsformatie.
Overigens is ook de waardering voor VVD-leider Dilan Yesilgöz het afgelopen half jaar fors omlaag gegaan: van een 6,4 naar een 5,1. Dat is inmiddels ongeveer hetzelfde cijfer als de 5,2 die Geert Wilders haalt. De PVV-leider blijft de kiezers in twee kampen verdelen: hij krijgt de meeste achten, negens en tienen, maar ook veel onvoldoendes.
Een derde afgehaakte NSC'ers weet het niet meer
De onvrede over de koers van de NSC zorgt ervoor dat veel kiezers op dit moment dreigen af te haken. Volgens de zetelpeiling van I&O Research verliest de partij op dit moment ruim de helft van zijn 20 zetels in de Tweede Kamer. In de Peilingwijzer, die een gemiddelde berekent van de peilingen van I&O en Ipsos/EenVandaag, is dat 9 tot 14 zetels.
I&O Research ziet vooral de PVV profiteren: die zou als toch al grootste partij doorstijgen van 37 zetels momenteel in de Twee Kamer naar 49 nu. Van de mensen die in november op NSC stemden, zou 16 procent nu uitwijken naar Wilders. Maar een twee keer zo grote groep (32 procent) heeft nu even geen idee wie te kiezen. De VVD staat bij I&O Research onverminderd laag op 17 zetels; een verlies van 7.
"Zij doen tenminste hun best om een regering te vormen", zegt een afgehaakte NSC-kiezer tegen I&O Research over de PVV. "De uitvluchten van NSC zijn totaal gezocht."
'Zetelpeilingen nu minder relevant'
Tom Louwerse, politicoloog aan de Universiteit Leiden en maker van de Peilingwijzer, vindt de zetelpeilingen op dit moment minder relevant. "De verkiezingen waren nog geen drie maanden geleden en eventuele nieuwe verkiezingen zullen ook nog maanden duren", zegt Louwerse. "Zo ver voor verkiezingen kunnen stemvoorkeuren nog sterk gaan verschuiven, en zijn zetelpeilingen dus nog geen goede indicator. Het is nu relevanter om kiezers direct te vragen naar hun mening over de coalitievorming en hoe partijen daarin opereren."
