Nederlands initiatief geeft slachtoffers Gaza gezicht: 'We moeten hen herinneren'

Spandoeken met daarop namen en foto's van slachtoffers die bij de oorlog in Gaza zijn gevallen, duiken steeds vaker op bij pro-Palestina protesten. Achter de spandoeken zit een initiatief van enkele tientallen Nederlanders, die al weken bezig zijn met het verzamelen van verhalen en foto's van gedode Palestijnen.

"We hebben de slachtoffers uit Gaza gezichten proberen te geven", zegt Lokien*, die het project coördineert. "Met een team van vrijwilligers hebben we wekenlang alles verzameld wat we online konden vinden."

Geen nummers

Het idee ontstond na de speech van Ramsey Nasr bij talkshow Khalid & Sophie. "Kennen we de naam van elk Palestijns slachtoffer?", vroeg de Nederlandse acteur met een Palestijnse vader zich af.

Hij leverde kritiek op Nederlandse media die Palestijnse slachtoffers vaak in aantallen noemen, maar niet hun dromen, foto's en verhalen delen. "Als je het hebt over getallen, dehumaniseer je mensen, alsof het geen mensen meer zijn", zegt Lokien.

Ook werd ze geraakt door beelden op sociale media. "Bijvoorbeeld kinderen in Gaza die hun eigen naam op hun lichaam schrijven, zodat ze in ieder geval nog te identificeren zijn. Of een man die met een plastic zakje over het puin liep en restjes van zijn kinderen bijeen schraapte. Toen dacht ik: dit kan niet het enige zijn wat overblijft van mensen, we moeten ze herinneren."

6747 namen

Toen ze kort daarna werd benaderd door de Palestijnse hoogleraar Moueen Al Borsch, die vier jaar geleden naar Nederland kwam, om iets op te zetten om de slachtoffers te herdenken, twijfelde ze geen moment. "Met enkele tientallen mensen die elkaar niet kenden, begonnen we met de vraag: hoe kunnen we deze mensen een gezicht geven?", zegt ze. "Van Israëlische slachtoffers kennen we wel hun naam en foto. Zo ontstond het idee voor They Have Names, They Had Dreams."

In het begin haalden ze namen uit Arabische media, maar eind oktober publiceerde het ministerie van Volksgezondheid in Gaza, dat onder controle staat van Hamas, een lijst met de namen en id-nummers van 6746 Palestijnse doden.

"We hebben toen alle namen en id-nummers nagelopen, er zat één dubbeling in, die hebben we eruit gehaald. En we hebben de namen vertaald naar het Engels", zegt Lokien.

Dromen

Tegelijk begonnen de vrijwilligers met het zoeken naar verhalen. Daarvoor zochten ze sociale mediaprofielen, websites van stichtingen en internationale media af.

"Soms vonden we een post van iemand op zijn eigen Facebook. Dat kon iets heel kleins zijn, zoals bijvoorbeeld een man die zei dat het zijn droom was om een iPhone voor zijn vrouw te kopen. Van prominentere figuren waren verhalen en nagedachtenissen te vinden bij stichtingen waarvoor deze mensen werkten."

Het idee ontstond om de verhalen op banners te plaatsen die demonstranten zouden kunnen dragen bij bijeenkomsten. Dat werden er veertien met elk 500 namen. De banners kunnen worden geleend van de organisatie of worden gedownload en vervolgens afgedrukt. "Dat gebeurde al in Ierland, Duitsland en natuurlijk Nederland", zegt de coördinator.

Ook zijn er op de website ruim honderd verhalen en foto's van slachtoffers te vinden. "Dat worden er nog veel meer. Er staan alweer een heleboel nieuwe verhalen klaar die we hebben gecontroleerd."

De lijst met bijna 7000 doden is van 26 oktober. Inmiddels zijn er door de gezondheidsautoriteiten bijna 15.000 doden in de Gazastrook gemeld. Hoewel de cijfers nu niet te controleren zijn, bleek de telmethode eerder betrouwbaar.

"En er liggen nog een heleboel mensen onder het puin die nog niet zijn geïdentificeerd", zegt Lokien. "Hopelijk komt er binnenkort een geüpdatete lijst met slachtoffers vanuit het ministerie, maar we begrepen dat dat moeilijk is omdat het bureau voor statistiek van het ministerie is gebombardeerd."