Ook tien jaar na derde ster blijft Van den Boog stil over Ajax-chaos van toen

• Thierry Boon

  redacteur Sport

Het was de ultieme apotheose van een turbulent jaar. Ajax tegen FC Twente op de laatste speeldag van het seizoen 2010/2011, met als inzet de landstitel. Op 15 mei 2011, vandaag precies tien jaar geleden, pakte Ajax de felbegeerde derde ster.

Het was de dag waarop de Arena zich ontpopte als de onneembare vesting waar al jaren op werd gehoopt. Het was de wedstrijd van de goals van Siem de Jong. En het was de dertigste titel die na een Amsterdamse droogte van zeven jaar intenser aanvoelde dan ooit.

Na het laatste fluitsignaal vecht Rik van den Boog langs de kant tegen zijn emoties. Er is een veelzeggende en innige omhelzing met voorzitter Uri Coronel, die zijn tranen de vrije loop laat. Danny Blind krijgt naast een knuffel ook een kusje van Van den Boog.

De emoties gieren door het lijf van de algemeen directeur van Ajax, die zijn vertrek dan al heeft aangekondigd. Tussen de feestende Ajacieden geeft Van den Boog een interview. Met wat vochtige ogen en een schorre stem.

"Op emotionele momenten moet je nooit zeggen wat je echt denkt. Ik hoop dat we nu weer tien jaar rust hebben hier." De directeur is leeg. De afgelopen maanden zijn slopend voor hem geweest.

Hij had bij zijn aantreden nooit kunnen vermoeden wat hem allemaal te wachten stond bij de Amsterdamse voetbalclub.

Van den Boog kwam in 2008 als algemeen directeur bij Ajax. Hij was er geen vreemde. De Amsterdammer doorliep de jeugdopleiding en schopte het tot het tweede elftal van Ajax. Een enkelblessure maakte een einde aan zijn droom.

Na een baan als wiskundeleraar maakte hij naam in het bedrijfsleven, onder meer bij Libertel, Telfort en The Entertainment Group (TEG), het bedrijf waarvan ook Marco Borsato medeaandeelhouder was en dat in 2009 failliet werd verklaard en daarbij landelijk nieuws werd.

Bescheiden opstelling

Bij zijn presentatie in november 2008 bij Ajax is Van den Boog helder: "Het gaat erom dat we heel snel die derde ster op ons shirt krijgen." En: "Het gaat niet om mij, het gaat om Ajax. Ik mag daar een bijdrage aan leveren, niet meer dan dat."

De voetbalwereld is niet nieuw voor Van den Boog, de bestuurderskant in de voetballerij wel. In die jaren gaat er een hoop mis bij Ajax, dat al vanaf 2004 op een nieuwe landstitel wacht.

Ook onder het bewind van Van den Boog maakt Ajax, al dan niet met de kennis van nu, soms aparte keuzes. De algemeen directeur is nergens te bekennen, wanneer boze fans de spelersbus met daarin de selectie van toenmalig trainer Marco van Basten ophouden.

Diens opvolger, Martin Jol, krijgt alle ruimte van Van den Boog om middelmatige en overbetaalde spelers als Timothée Atouba, Teemu Tainio en Mido te contracteren.

En kort na zijn aantreden laat Van den Boog in een interview weten dat hij de Ajax-deur voor boegbeelden als Johan Cruijff en Piet Keizer liever dichthoudt. "Laat het clubiconen blijven. Ik zie de toegevoegde waarde niet om ze weer binnen te halen."

Het begin van de 'Fluwelen Revolutie'

Maar dan is het seizoen 2010/2011 begonnen. Ajax speelt voor het eerst sinds 2006 in de groepsfase van de Champions League. De mannen van Jol gaan in september kansloos onderuit bij Real Madrid. Het wordt slechts 2-0, maar Ajax wordt van het kastje naar de muur gestuurd.

In zijn huis in Barcelona kan Cruijff het niet meer aanzien. Het is genoeg, vindt hij. Op deze manier zal zijn geliefde Ajax het gat met de Europese top nooit dichten. In zijn column in de Telegraaf haalt de legende hard uit. Het begin van wat de 'Fluwelen Revolutie' zal worden genoemd.

"Cruijff komt maximaal drie keer per jaar bij Ajax en zonder kennis van werkelijke inhoudelijkheden maakt hij via de media opmerkingen", zegt Van den Boog er een maand en wat vernietigende columns later over.

De kritiek van Cruijff is niet nieuw. Maar in tegenstelling tot eerdere jaren, gaat het clubicoon dit keer over tot actie. De druk op de mensen binnen de club wordt groter en groter. In december vertrekt Jol. Frank de Boer is zijn opvolger.

De terugkeer van Cruijff wordt officieel in februari. De beste Nederlandse voetballer aller tijden wordt benoemd tot voorzitter van de commissie technische zaken. Een klankbordgroep waarin ook Piet Keizer, Peter Boeve, Dick Schoenaker en Van den Boog zitten.

Gênante machtsstrijd

De maanden daarna kenmerken zich door bestuurlijke onrust, chaos en een gênante machtsstrijd. Volgens Cruijff deugt er niets bij Ajax. Hij heeft rigoureuze plannen, waarbij veel werknemers de club (op korte termijn) moeten verlaten.

Van den Boog trekt dan aan de rem. "Ik kreeg van Cruijff een lijstje met acht namen, van wie ik er vijf morgenochtend zou moeten ontslaan. Daarbij zat ook iemand die meer dan driehonderd duels voor Ajax heeft gespeeld (Danny Blind, red.). Dat vind ik niet zorgvuldig."

Nu de directie niet mee wil met Cruijff, wordt de strijd alleen maar heviger. Cruijff is niet te stoppen. Via de media (lees: Telegraaf) gaat hij met er met gestrekt been in, tegen de Ajax-leiding. Met name voorzitter Coronel en directeur Van den Boog moeten het ontgelden.

'Hetze tegen Van den Boog'

Volgens Van den Boog voert de Telegraaf een hetze tegen de club en zijn persoon, zowel sportief als privé, en worden er bewust onwaarheden opgeschreven over zijn rol bij het faillissement van TEG en de afwikkeling daarvan.

"Regelmatig kloppen de feiten niet. Ik word op een bepaalde manier neergezet die niet overeenkomt met de realiteit, en dat is zo sinds het begin van de TEG-zaak", aldus Van den Boog, die daar last van ondervindt.

Ondertussen draait het eerste elftal onder leiding van De Boer op volle toeren. Wedstrijd na wedstrijd wordt gewonnen, terwijl de concurrentie punten morst. Met de zinderende eindstrijd tegen FC Twente op 15 mei als gevolg.

Coronel en Van den Boog hebben hun vertrek dan al aangekondigd. "Sommige wedstrijden kun je niet winnen", stelt de algemeen directeur na het binnenhalen van de dertigste landstitel.

"In Telegraaf-lezend Nederland is mijn naam behoorlijk besmeurd. Maar als directeur ben ik overeind gebleven, als mens ben ik geraakt. Mijn conclusie is dat het goed is dat ik stop", zegt hij dan.

In 2012 komt Van Den Boog nog een keer terug op zijn Ajax-avontuur. "Ik ben nog steeds op zoek naar de visie van Cruijff. Mensen op straat zetten om hem te plezieren, daar had ik geen zin in."

Daarna wordt het akelig stil rondom de bestuurder. Hij keert terug in het bedrijfsleven en heeft aandelen in verschillende ondernemingen. Na een aantal jaar als CEO te hebben gefungeerd voor een bedrijf, is hij sinds twee jaar meer op de achtergrond te vinden.

Stilte

Van den Boog, inmiddels 61 jaar, besluit niet in te gaan op een interviewverzoek van de NOS om terug te kijken op die tijd. Hij heeft destijds het besluit voor zichzelf genomen om zijn mond te houden en dat doet hij nu nog steeds.

Volgens de bestuurder heeft het weinig zin om herinneringen uit die voor hem pijnlijke tijd op te rakelen. Hij wil nog wel kwijt dat, ondanks alles, Ajax nog altijd zijn club is en dat ook altijd zal blijven.