Hij blijft het liefst op de achtergrond. In de schaduw van de glitter, glamour en schijnwerpers van de Formule 1 werkt Bernd Mayländer zijn rondjes af. Als bestuurder van de safety car rijdt de Duitser onder een vergrootglas.
Het mag niet te snel, maar ook niet te langzaam. Een spin of botsing is helemaal uit den boze. Ook deze week weer bij de Grand Prix van Nederland.
Mayländer (52) nadert een mijlpaal. Bijna 25 jaar leidt hij het Formule 1-veld bij gevaar of na incidenten. Nu Max Verstappens renstal Red Bull Racing aan de lopende band races wint is, hij bij wijze van spreken de enige die hem af kan remmen.
Meer dan 700 rondjes reed Mayländer inmiddels aan kop in de koningsklasse. "Als het goed loopt, praat niemand over me. Daar hou ik van."
U doet dit werk sinds 1999. Was het uw droombaan?
"Nee, geen moment. Ik was volledig gefocust op een racecarrière met sportwagens. Ik wilde de 24 Uur van Le Mans winnen. Een heel andere tak van sport. Formule 1-coureur worden was een brug te ver: ik schopte het tot het voorprogramma. De Porsche Supercup, met mijn Nederlandse teamgenoot Patrick Huisman."
"In 1999 ging het balletje rollen. Ik had een race op Imola en werd er gepolst door autosportfederatie FIA. Hun vaste rijder was verhinderd. Of ik kon inspringen? Uiteraard zei ik ja. Over sommige dingen hoef je niet na te denken. In 2000 deed ik het hele F1-seizoen en ik ben nooit meer vertrokken. Ik voel me nu 30, dus ik kan nog minstens 25 jaar mee."
Was het een grote sprong?
"Natuurlijk was het wennen dat ik geen races meer kon winnen, maar de knop ging snel om. Ik besefte: dit is een sleutelrol op het gebied van veiligheid. Dat was spannend. Het is nogal imponerend als je voor het eerst op de startopstelling staat, met die F1-auto's achter je. Je moet foutloos opereren, maar dat maakt het ook extra gaaf."
"Coureurs kunnen doen wat ze willen, zolang ze me niet inhalen. Ze kennen de regels en weten precies hoe ver ze kunnen gaan. Daarom luisteren ze goed. We zijn professionals."
Zijn er coureurs die u liever niet vlak achter u heeft?
"Natuurlijk weet ik wie er in mijn spiegels zit. Ik ken het karakter van alle rijders. Het maakt mij niet uit of het Lewis, Max of Fernando is. Ik voel geen druk. Uiteindelijk zijn we een familie: tien teams, twintig coureurs, één circus. Zij vechten voor de wereldtitel, ik vecht voor hun veiligheid. Mijn auto is het voornaamste wapen om hun sport safe te houden."
"Het is wel veranderd. Coureurs zijn mondiger geworden via de boordradio. Toen ik begon, waren ze nog vrij rustig. Lewis Hamilton was de eerste die wat begon te pushen. We hebben natuurlijk ook botsende belangen. Ik wil vertragen, zodat de marshalls op de baan rustig hun werk kunnen doen. Coureurs willen altijd sneller."
Op televisie ogen uw rondjes traag. Hoe snel gaat het in de cockpit?
"Ik hoef geen ronderecord neer te zetten. Als bestuurder van de safety car moet je weten waar de grenzen van de auto én van jezelf liggen. Voor een ex-coureur is dat betrekkelijk eenvoudig. Ervaring is belangrijker dan snelheid, maar verkijk je er niet op: in Azerbeidzjan kan ik 280 kilometer per uur aantikken. Als dat nodig is."
"Op rechte stukken rij je niet op de limiet, in bochten wel. Zo kunnen de F1-coureurs hun banden op temperatuur houden. 180 à 220 kilometer per uur is ideaal voor hen. Het is koorddansen. Als zij langzaam rijden, gaan ze nog steeds veel te snel voor mij. Vol gas winnen ze elke kilometer acht seconden. Ik moet dus echt trappen."
Heeft u de afgelopen 24 jaar helemaal geen foutjes gemaakt?
"Ik ben ook maar een mens en heb een paar 'narrow escapes' gehad, vooral in de regen. Bij aquaplaning kun je zomaar een uitglijder maken. Soms is het tricky, maar als het echt onveilig is rijden we niet. Dan leggen we de race stil. Ik ben nooit van de baan geschoten of gespind."
"Het was wel een paar keer op het randje. Zoals die enorme plas bij de Chinese grand prix, precies op de plek waar ik moest remmen. De beelden waren spectaculair. Tijdens het remmen zag je me glijden en uitbreken. Sebastian Vettel reed achter me en strooide een compliment. Dat zag er goed uit, zei hij. Maar ideaal was het niet."
Het is ook een ondankbare job. U rijdt te langzaam, het duurt te lang voor de race wordt hervat etcetera. U kunt het niet goed doen. Irriteert dat?
"Ik besef het, maar mensen onderschatten de complicaties. Neem Canada: George Russell was gecrasht. Het ongeluk was niet zo heftig, maar er lagen veel stukjes carbonfiber op de baan. Vlijmscherp. Die moeten allemaal worden opgeruimd. Ik moet rapporteren dat de baan weer clean is en krijg instructies. Pas daarna kan de race verder."
"We praten met de wedstrijdleiding, maar luisteren ook naar de coureurs. Zij zijn op zo'n moment rijdende verslaggevers. We wegen alles en moeten improviseren. Uiteindelijk proberen we de beste beslissing te nemen. Veiligheid is altijd doorslaggevend."
De auto hangt boordevol technologie. Hoe houdt u het overzicht?
"Ik moet in een fractie van een seconde besluiten bij een incident en de informatie meteen helder doorgeven. Toch is het vrij overzichtelijk. Ik heb altijd een bijrijder in de auto. Dat is belangrijk, omdat er veel op je af komt en je je geen fout kunt permitteren. Maximaal twee mensen praten in mijn oor. Korte lijnen dus. Dat is fijn."
Het tijdperk van de Renault Clio, Lamborghini Countach en Fiat Tempra is voorbij. Nu bestuurt u een Mercedes AMG en een Aston Martin. Welke is favoriet?
"De wegligging van beide auto's is geweldig. Het gaat niet puur om snelheid. Ik moet me vooral op mijn gemak voelen. Het is zinloos om een brute racewagen in te zetten. De kans dat je een fout maakt is te groot."
"Het is een wereld van verschil. Vroeger was er geen GPS, geen camera's en schermen. We waren dolblij als we radiobereik hadden. Nu wemelt het van de communicatiekanalen. We monitoren, horen en zien alles. Ik heb trouwens geen voorkeur: de Mercedes is iets rapper, maar in de Aston Martin voel ik me James Bond."
