Groningers leven soms jarenlang in ‘kofferwoningen’

• 

  Heleen Ekker

  redacteur Klimaat en Energie
• 

  Reinalda Start

  researchredacteur

Duizenden Groningers wonen tijdelijk in een 'kofferwoning', sommige zelfs jarenlang. Dat zijn tijdelijke woningen, die ze toegewezen hebben gekregen omdat hun eigen huis gesloopt of versterkt moet worden vanwege de aardbevingen. Intussen wordt hun inboedel opgeslagen.

Het langdurige verblijf in een tijdelijk onderkomen geeft veel stress, blijkt uit de NOS/NPO Radio 1-podcast 'Gronings gas, gewonnen of verloren'. De tijdelijke huizen staan verspreid over bijna alle aardbevingsdorpen.

Vrijdag wordt in Zeerijp in Groningen het eindrapport van de Parlementaire Enquête Gaswinning gepresenteerd. Nergens wordt daar waarschijnlijk met meer spanning naar uitgekeken dan in de tijdelijke woningen. Die zijn compleet ingericht en bewoners hoefden alleen een koffer met kleding mee te nemen, vandaar de benaming kofferwoning Maar voor de mensen die er al twee of drie jaar wonen, volstaat een koffer allang niet meer.

De ambtelijke term voor de onderkomens is wisselwoning. De Nationaal Coördinator Groningen moet verder ervoor zorgen dat de gedupeerde bewoners zo snel mogelijk worden geholpen aan een aardbevingsbestendig huis. In de praktijk blijkt het geregeld veel lastiger dan beloofd om huizen te versterken en nieuwe huizen te bouwen.

Lekkages

Trudy en Jan Bisschop uit Ten Post hoorden zeven jaar geleden dat hun huis onveilig was. Het was te duur om het te versterken, waardoor sloop de enige optie was. Trudy was toen 63. In de tijdelijke woning hangen felicitaties voor haar 70ste verjaardag. Aan de muur heeft ze kerstverlichting opgehangen om te verbergen dat het tijdelijke huis inmiddels gebreken vertoont. Regenwater loopt langs de muur naar beneden. Het geplaatste bankstel is "rotzooi", zegt haar man Jan in de podcast.

Om beter te kunnen zitten, hebben ze er toch maar zelf een goede stoel bij gezet. Als alles eindelijk volgens plan verloopt, kunnen ze dit jaar naar hun nieuwe huis.

Een paar straten verderop blijkt een gezin dat anoniem wil blijven daar al drie jaar te wonen. Twee van hun drie kinderen zijn in de kofferwoning geboren.

Een ander gezin, nog weer iets verder, woont er ruim drie jaar. Ook zij willen graag terug naar hun eigen huis. "We hadden niet verwacht dat het zo lang zou duren. Het zou allemaal sneller gaan", zegt Ingrid Grims. "Het voelt als een vakantiewoning." Een kapot raam is dichtgeplakt met duct tape. Ook lekt de woning.

Stress

Het huis is lastig te verwarmen en in de zomer was het 40 graden op de kamer van haar zoon. "Het geeft stress, ook vanwege de zorgen over het nieuwe huis. Al vanaf 2016 ben je aan het vechten voor je eigen leven. Je wordt gegijzeld door de overheid en die instanties."

Ook Buurman Harrie van Til is het zat. Hij was in december 2016 op de bijeenkomst waar inwoners te horen kregen dat hun huis onveilig was. In de jaren die volgden had hij psychische hulp nodig. "Wat frustrerend is en waardoor we psychisch in de knoop zaten: de regie werd ons volledig ontnomen. Over ons leven, de bouw, de plannen die we hadden, wat er kon en niet kon, wat er beloofd werd en wat er niet werd nagekomen."

Nieuwe aanpak

Nationaal Coördinator Groningen Regina Bouius-Riemersma erkent dat het allemaal veel te lang duurt. De eerste Nationaal Coördinator, Hans Alders, ging in 2016 de dorpen langs om de mensen te vertellen dat het er slecht voor hen uitzag. Hij beloofde een voortvarende aanpak. Maar de praktijk was anders.

Dat had te maken met kosten, herberekeningen en nieuwe inzichten. En met behoeften van bewoners die in eerste instantie over het hoofd werden gezien. Bouius-Riemersma beaamt dat Groningers de regie over hun leven kwijt zijn. Ze pleit daarom voor een nieuwe stap voor stap-aanpak, in nauw overleg met de inwoners, het Gasberaad en Bodembeweging.