Shell en Exxon hebben in 2005 een geheime afspraak gemaakt met een hoge ambtenaar op het ministerie van Economische Zaken over het niveau van de gaswinning voor de lange termijn. Die afspraak is niet gedeeld met de Tweede Kamer. Dat blijkt uit documenten die de NOS heeft verkregen met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur(Wob).
De geheime afspraak is pikant, omdat er tot op de dag van vandaag nog steeds discussie is over het niveau van de gaswinning in Groningen. Tegenstanders beweren al jaren dat de gaswinning veel verder naar beneden moet vanwege de problemen met aardbevingen in Groningen.
Vertrouwelijke afspraken
In de WOB-stukken staat dat de directeur-generaal energie van het ministerie de bewuste afspraak met de oliebedrijven maakte op 26 november 2005. De directeur-generaal schrijft over het akkoord: "Er is overeenstemming over een lange termijn productiefilosofie voor Groningen. Die gaat ervan uit dat Groningen op het voor de komende tien jaar vastgestelde niveau zal produceren, tot het moment waarop (na 2020) het veld op natuurlijk wijze in decline (vermindering) zal komen."
De Tweede Kamer wordt alleen geïnformeerd over de afspraken voor de jaren 2006-2015. Dat er in 2005 al is afgesproken om ook in de jaren daarna, tot het veld uitgeput raakt, de productie op een hoog niveau te handhaven, wordt niet gemeld.
In 2010 schrijft een ambtenaar in een memo dat de Kamer "niet is geïnformeerd over de productie op de lange termijn". En dat terwijl er in 2005 dus al een afspraak is gemaakt "over de gehele resterende productie van het Groningen-veld vanaf 2006", staat in het memo.
De afspraak zorgt ervoor dat het kabinet in latere periodes minder mogelijkheden heeft om de gaswinning te verminderen. "Deze afspraak beperkt de beleidsruimte van de minister", schrijft dezelfde ambtenaar.
- NOS
De passage waarin verwezen wordt naar de geheime afspraak - NOS
De passage waarin verwezen wordt naar de geheime afspraak
Henk Kamp
Over de vraag of de vertrouwelijke afspraak nog steeds invloed heeft op de besluitvorming in Den Haag is de huidige verantwoordelijk minister, Henk Kamp, duidelijk. Hij trad eind 2012 aan. Gevraagd naar de macht van Shell en Exxon zegt minister Kamp: "Die is er totaal niet. Er is geen invloed geweest van de oliemaatschappijen op de besluitvorming inzake Groningen, op geen enkel moment, zolang ik hier zit."
Over de invloed van Shell en Exxon voor 2012 houdt Kamp zich op de vlakte. "Ik zeg niet dat het daarvoor niet anders was. Daar was ik gewoon niet bij."
Bestookt
Oliebedrijven Shell en Exxon probeerden de afgelopen tien jaar voortdurend het niveau van de gaswinning omhoog te krijgen, zo blijkt uit de stukken. Hoewel het ministerie van Economische Zaken daar vaak niet blij mee was, werden deze discussies over het Groningse gas geregeld ‘gewonnen’ door de oliebedrijven.
Tussen 2006 en 2015 mocht 425 miljard kuub gas gewonnen worden uit het Groninger gasveld. Aanvankelijk wilde het ministerie van Economische Zaken dat er in die jaren minder gas gewonnen zou worden, maximaal 375 miljard kuub. Maar nadat hij was bestookt met allerlei brieven en documenten van de bedrijven om het niveau te verhogen, ging het plan van tafel, zo staat te lezen in de documenten. Uiteindelijk werd het niveau verhoogd naar 425 miljard kuub.
Vinger in de pap
Volgens de voormalig inspecteur-generaal van het Staatstoezicht op de Mijnen, de toezichthouder op de gaswinning, zijn de documenten een bevestiging dat Shell en Exxon "een ongelofelijk dikke vinger in de pap hebben in Den Haag", aldus Jan de Jong.
2013
De documenten werden door de NOS opgevraagd, om een antwoord te krijgen op de vraag waarom er juist in 2013 zoveel gas is gewonnen in Groningen. 2013 had de hoogste jaarproductie in 30 jaar. Maar juist aan het begin van dat jaar kwam het Staatstoezicht op de Mijnen met het dringende advies om de gaswinning zo snel mogelijk naar beneden te brengen, in verband met de aardbevingen die het gevolg zijn van de gaswinning.