Tienduizenden boeren maken vuist tegen kabinet, actie leidt tot chaos op wegen

De volgende generatie moet een toekomst hebben op het platteland. Het was een veelgehoord argument bij het boerenprotest in Stroe. Tienduizenden agrariërs kwamen daar samen om een vuist te maken tegen de stikstofplannen van het kabinet, die grote offers vragen van de landbouw. De agrariërs noemen die plannen ondoordacht en spreken zelfs van een "leegroof van het platteland".

Het was lang niet het eerste boerenprotest, maar wel een van de grootste ooit. Wat actiegroep Farmers Defence Force betreft was de demonstratie van vandaag de eerste van een lange reeks. "We zijn nog lang niet klaar", zei voorman Mark van den Oever op het podium.

Hoe de sfeer was en waar de demonstrerende boeren mee zitten, zie je in deze video:

In hoeverre de agrariërs stikstof als een probleem voor de natuur zien wisselt sterk, bleek bij de demonstratie. Sommige demonstranten wijzen erop dat stikstof van nature in de atmosfeer voorkomt en dus weinig kwaad kan. Natuur- en milieuorganisaties benadrukken juist dat een teveel aan stikstofverbindingen zoals ammoniak de biodiversiteit in natuurgebieden aantast. De Raad van State, de hoogste bestuursrechter van Nederland, oordeelde in 2019 ook zo.

Andere boeren willen hun uitstoot wel verminderen, maar vinden dat de agrarische sector nu onevenredig veel moet inleveren vergeleken met bijvoorbeeld de industrie. "Den Haag krijg de klere, wij willen niet alleen reduceren", stond dan ook op een protestbord dat was bevestigd aan een trekker.

Wat is stikstof en waarom is het nu een veelbesproken probleem? Een korte uitleg:

Boerenorganisatie Agractie rekent het het kabinet zwaar aan dat het de stikstofuitstoot in de landbouw wil aanpakken. "De Staat der Nederlanden is in oorlog met de boerenrepubliek. Er is een staat van beleg afgekondigd om onze grond en eigendommen af te nemen", zei voorman Bart Kemp na het begin van het officiële programma in Stroe. Hij riep de aanwezige boeren op massaal in actie te komen, ook in hun eigen regio's.

Grote gevolgen voor verkeer

Hoewel de demonstratie op het terrein in Stroe zonder noemenswaardige problemen verliep, leidde de actie op de wegen tot chaotische taferelen. Veel boeren reden met hun trekker over de snelweg, hoewel dat verboden is. Dat leidde tot wegafzettingen en blokkades, lange files en volgens de politie ook tot onveilige situaties. Zo reden op de A7 bij Drachten zo'n zestig trekkers om een politieblokkade heen, tegen het verkeer in.

Boeren konden rekenen op heel wat middelvingers van andere weggebruikers, maar deze mensen op de N344 bij Stroe hadden ook begrip voor de acties. "Wat moeten ze anders?"

Na afloop van het protest werden snelwegen opnieuw op meerdere plekken geblokkeerd. Dat gebeurde onder meer op de A6 bij Emmeloord in de Noordoostpolder. Op de A12 bij Ede was een aanrijding tussen een tractor en een vrachtwagen. De drie inzittenden van de trekker raakten daarbij ernstig gewond.

Het was op de A12 al heel druk, vanwege de afsluiting van de A1 bij Stroe door Rijkswaterstaat. De verkeersdienst had de belangrijke oost-westverbinding afgesloten in de hoop dat het verkeer zich meer zou verspreiden.

De taferelen met snelwegtrekkers leidden op sociale media tot onbegrip, maar de politie gaf door de dag heen herhaaldelijk aan coulant op te willen treden. "We zijn simpelweg niet opgewassen tegen deze machines."

Voor de organisatie van het boerenprotest zijn de blokkades geen reden om een volgende keer niet te demonstreren. "Het is treurig dat zoveel boeren de noodzaak voelen om een statement te maken", blikt woordvoerder Jeroen van Maanen terug. Of het plan vooraf was om over de snelwegen te rijden, kan hij niet zeggen. "Maar de netto-overlast via de snelwegen was minder dan wanneer we over binnenwegen waren gereden. Dan waren we over drie dagen nog bezig."