Munitie, drones, helmen: steeds meer landen leveren wapens aan Oekraïne
De ene na de andere regeringsleider brengt deze dagen een bezoek aan Kiev. Vooral westerse leiders willen hun steun betuigen aan Oekraïne vanwege de spanningen met Rusland. Dat blijft niet alleen bij mondelinge steun; steeds meer landen leveren ook wapens.
Vandaag bezoekt de Britse premier Johnson Kiev. Zijn kabinet is op dit moment een van de grootste leveranciers van wapens aan het Oekraïense leger. De Poolse premier en de Turkse president komen ook deze week langs. Polen maakte gisteren bekend wapens en munitie te gaan leveren en Turkije verkoopt drones aan Oekraïne. Ook Denemarken, de Baltische Staten en Tsjechië steunen het land met wapens. Allemaal reageren ze op het hulpverzoek dat Oekraïne deed aan landen van de NAVO.
Ook premier Rutte en minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken gaan nu voor een tweedaags bezoek naar Kiev om te praten. Een gesprek met president Zelensky is verplaatst naar morgen, zodat die tijd heeft om vandaag Johnson te ontvangen. Die levert Oekraïne wapens en is daarmee een belangrijkere gesprekspartner voor het land.
Londen stuurde transportvliegtuigen vol antitankwapens richting Kiev. De wapens zijn volgens de Britten alleen defensief inzetbaar, maar kunnen voor Oekraïne van groot nut zijn tegen de vele voertuigen die Rusland aan de grens verzameld heeft.
De Britten steunen Oekraïne al langer. Sinds 2015 trainen ze het Oekraïense leger. Onlangs onthulden ze een Russisch plan om de Oekraïense regering omver te werpen. Daarbij maakten ze ook de naam van de beoogde nieuwe president van het land bekend. Als het plan klopt, wordt de uitvoering door de bekendmaking een stuk lastiger.
Ook vanuit de Verenigde Staten en Canada ontvangt Oekraïne veel steun. De VS helpt Oekraïne met wapenleveranties ter waarde van 200 miljoen dollar. Ook vanuit Canada worden wapens gestuurd.
Canada geeft, net als de Britten, sinds 2015 training aan het Oekraïense leger. Ook de VS verzorgt trainingen aan het leger en ondersteunt het land al jaren met ontwikkelingshulp en leningen.
Duitsland: geschiedenis maakt het lastig
In tegenstelling tot bijvoorbeeld de VS, Groot-Brittannië en Canada is Duitsland een stuk terughoudender in de steun aan Oekraïne. Dat heeft voor een groot deel te maken met de rol van Duitsland in de Tweede Wereldoorlog.
Duitsland beroept zich op hun beleid dat ze geen dodelijke wapens naar conflictgebieden sturen. Daar valt Oekraïne in hun ogen ook onder.
Vorige week maakten de Duitsers wel bekend dat ze 5000 helmen sturen. Dat leverde smalende reacties op. De burgemeester van Kiev, de vroegere bokser Vitali Klitsjko, vroeg zich af wat ze nog meer uit Duitsland konden verwachten. "Kussens?"
Ook blokkeerde Duitsland andere landen in het steunen van Oekraïne. Zo wilde Estland oude houwitsers geven, maar de artillerie was ooit gekocht van het toenmalige Oost-Duitsland. De wapens aan Oekraïne doorgeven mocht van de Duitse regering niet.
De Duitse regering steunt Oekraïne wel op economisch en politiek vlak. Zo heeft het met de Nord Stream 2 een belangrijke troef in handen. Als Rusland Oekraïne binnenvalt hebben de Duitsers aangeven dat de gasleiding dicht blijft. Het zou een zware klap zijn voor de Russische gasexporten, maar ook de Duitse industrie zou door dat besluit geraakt worden.
Turkije: diplomatie of drones
Turkije wil in dit conflict de rol van bemiddelaar op zich nemen, maar moet voorzichtig te werk gaan vanwege zijn eigen belangen. Oekraïne is namelijk een grote afnemer van de Turkse Bayraktar TB2 drones. Deze bleken onlangs in oorlog tussen Armenië en Azerbaijan uitermate effectief te zijn.
Poetin is niet blij met die verkopen maar Turkije zegt dat het niet verantwoordelijk is voor de acties van Oekraïne met de drones. In september sloten Turkije en Oekraïne een overeenkomst om de drones in een fabriek net buiten Kiev te gaan produceren.
Ondertussen ging het gisteravond in de VN-Veiligheidsraad opnieuw over Oekraïne. Het leidde tot dit verbale gevecht tussen de VS en Rusland:
De NAVO benadrukt dat in het geval van een Russische aanval geen NAVO-troepen naar Oekraïne worden gestuurd. "We richten ons op het ondersteunen van Oekraïne", zegt secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg in een interview met de BBC. Sinds 2016 ondersteunt de NAVO Oekraïne op tal van vlakken, bijvoorbeeld op het gebied van cybersecurity en het beveiligen van belangrijke infrastructuur.
De NAVO versterkt ook de defensie van bondgenoten in Oost-Europa. Denemarken stuurt een fregat en F16's richting de Oostzee. Spanje stuurt F16-straaljagers naar Bulgarije en Frankrijk overlegt op dit moment over het sturen van troepen naar Roemenië. Vanuit Groot-Brittannië en de Verenigde Staten staan daarnaast duizenden militairen klaar om snel ingezet te worden.
Wat doet Nederland?
Ook Nederland heeft extra middelen aan de NAVO beschikbaar gesteld. Zo gaan twee F35-gevechtsvliegtuigen in april en mei naar Bulgarije. Daarnaast staan twee militaire eenheden en een amfibisch transportschip klaar om ingezet te worden.
Over rechtstreekse steun van Nederland aan Oekraïne is nog niets bekend. Nederland zei eerder hiervoor open te staan, maar concrete plannen zijn er nog niet. "Als er een hulpverzoek komt vanuit Oekraïne zullen wij daar welwillend naar kijken", zei minister Hoekstra recent tegen de Tweede Kamer. De kans is groot dat dit onderwerp van gesprek zal zijn als Rutte en Hoekstra straks in Kiev zijn.
