Dilemma voor Nederlanders in Oekraïne: blijven of vertrekken nu het nog kan?

• Ernest Claassen

  redacteur Buitenland

Rusland kan nu ieder moment Oekraïne binnenvallen, denken de Amerikanen. Daarom halen ze gezinnen van hun ambassadepersoneel terug naar huis. Ook Groot-Brittannië laat de helft van zijn ambassademedewerkers vertrekken.

De Nederlandse ambassade is nog niet zo ver. Toch hebben de berichten wel impact op de Nederlanders in Oekraïne. Drie van hen leggen het dilemma uit waar ze voor staan.

Vluchten boeken

Floris Schuring is partner bij KPMG in Oekraïne en woont er al meer dan 20 jaar. "Als je rondkijkt in Kiev lijkt er bij de lokale bevolking weinig aan de hand. Maar in de internationale gemeenschap hoor je toch iets anders. Mensen krabben zich toch achter de oren vanwege het advies van de Amerikanen en de Britten."

"Er is inderdaad een aantal mensen in de internationale familie die zich opmaakt om te vertrekken, en probeert vluchten te boeken", zegt Schuring. "Ik houd het zelf ook in de gaten, maar ik heb nog geen tickets geboekt. Het zal niet binnen een paar dagen gebeuren. Ik ben wel aan het kijken wat ik eventueel zou kunnen doen. Misschien een tijdje buiten Kiev verblijven, of naar Nederland of een ander land."

"Ik heb al een aantal revoluties meegemaakt: in 2004, 2013 en de gebeurtenissen in 2014. (Toen splitsten de separatisten in de Donbas zich af, en annexeerde Rusland de Krim - red.) Toen hebben ook sommige mensen het land of de stad verlaten. Maar dat was toch van een andere orde."

"Je moet je ook realiseren dat de situatie door covid anders is. Mensen zijn gewend om op afstand te werken, dat zou ik ook kunnen doen. Ik hou het de komende paar dagen goed in de gaten."

Dit is waarom Poetin geen militaire aanwezigheid van de NAVO wil:

Cursus voor de oorlog

Ook Dirck Smits van Oyen neemt de dreiging serieus. Hij is medeoprichter en directeur van landbouwbedrijf Farmgate en woont in Kiev. "Ik heb nog niet het gevoel dat ik moet vertrekken. Maar mijn Oekraïense echtgenote gaat vrijdag wel naar een training hoe je je moet voorbereiden op een oorlog. Hoe verwarm je je huis, waar haal je eten, allerlei handige tips."

"De experts zeggen dat Rusland eerst met de luchtmacht strategische punten en objecten zal uitschakelen. Als er geen gas en elektra meer is en de bruggen zijn kapotgeschoten, dan zal Oekraïne wellicht moeten capituleren. Maar wat betekent het als je geen gas meer hebt? Dat is levensgevaarlijk. mensen gaan dan dood van de kou."

"Ik denk dat de Nederlandse ambassade wel zal helpen als ze kunnen. Misschien kunnen ze een vliegtuig regelen. Maar wat als ik naar Nederland ga? Dat creëert weer andere problemen. Ik heb hier mijn bedrijf en mijn leven opgebouwd. Dan zou ik mijn hele hebben en houden moeten achterlaten. Het zijn moeilijke dilemma's."

Ministers van Buitenlandse Zaken over hun visie op het dreigende conflict:

Zorgelijke berichtjes uit Nederland

Niet iedereen speelt met de gedachte om te vertrekken. André Homma werkt vlak bij Kiev als online marketeer en maakt zich weinig zorgen. "De enige zorgen die ik heb zijn de berichtjes die ik elke ochtend uit Nederland krijg. 'Komt toch terug', zeggen ze dan. Maar hier is iedereen heel relaxed. Je kan het vergelijken met een heet bad. Je went eraan. Ze leven hier al jaren in een bijzonder warm bad. De oorlog is er al sinds 2014. Dan voel je het niet meer. Niemand praat erover. Zeker de jonge bevolking niet, die geen tv kijkt.

Homma ging vanwege corona tijdelijk terug naar Nederland. Maar hij miste Oekraïne, en keerde afgelopen zomer weer terug. "Ik schrok wel even, iedereen was vaderlandsgezind geworden. Alles moet nu in het Oekraïens. Het was altijd zo dat de coole mensen Russisch praatten. Nu praten de coole mensen Oekraïens."

En wat als er toch oorlog komt? "Ik blijf. Je maakt een keus. En stel dat er toch Russische tanks de grens overkomen, dan hebben ze nog zeker vier dagen nodig voordat ze in Kiev zijn. Dan heb je nog tijd genoeg om te denken wat je gaat doen. Er lopen vanuit Kiev wel acht of negen wegen naar de buurlanden."