Jacco Hupkens
Jacco Hupkens
Zijn we uit de problemen qua hoge energieprijzen, nu Gazprom binnenkort weer meer gas naar West-Europa gaat sturen? De Russische president Poetin gaf gisteren het staatsbedrijf opdracht om de gasvoorraden hier weer aan te vullen, zodra de Russische reserve-opslag weer op peil is.
Naar verwachting is dat op 8 november. Maar consumenten hoeven voorlopig nog niet op lagere prijzen te rekenen, zeggen kenners van de gasmarkt.
De verklaring van Poetin zal de markt enigszins geruststellen, zegt analist Chris Guth bij energiebedrijf Engie. "Je ziet nu al een effect op de marktprijs voor gas: die daalde vandaag met zo'n 10 procent." Maar, waarschuwt hij, "we komen van een extreem hoog prijsniveau en gaan nu nog steeds naar heel hoge prijzen."
Begin dit jaar kostte een kuub gas voor levering in het eerste kwartaal van komend jaar 18 cent, rekent hij voor, en nu staat dat op 76 cent - inclusief de daling van deze dag.
Guth houdt ook nog een slag om de arm: "Er zijn eerder beloftes gedaan voor extra leveringen vanuit Rusland, maar daarbij werd uiteindelijk de extra capaciteit niet geboekt om dat mogelijk te maken. Ook dat is nu nog niet gebeurd, al stelt het me wel gerust dat er nu een concrete datum genoemd wordt."
In dit online overleg geeft Poetin opdracht de gasvoorraden aan te vullen:
Het zal sowieso een tijd duren voor de voorraad weer op peil is, zegt Guth: "Onze reserves voor hoogcalorisch gas zitten nu ongeveer op 28 procent, en dat kan met ongeveer 0,8 procent per dag worden aangevuld. Je bent dus sowieso nog ruim 70 dagen bezig voordat die voorraad weer op peil is." Hoogcalorisch gas is de gassoort die vooral wordt geïmporteerd vanuit het buitenland, en niet uit het de gasvelden in Groningen komt.
'De markt zal relaxter worden'
Ook energie-adviseur Lucia van Geuns van The Hague Center for Strategic Studies is gematigd positief: de markt zal "relaxter worden" nu Gazprom weer meer gaat leveren, zegt ze aan de telefoon. "Als er weer meer geleverd wordt voor de vrije markt kunnen marktpartijen meer gas inkopen op de 'spotmarkt', de gasmarkt voor de korte termijn."
Maar consumenten merken er nog even niks van, zegt ook Van Geuns: het is niet te voorspellen wanneer voor hen de energieprijzen ook zullen dalen. "Het is net als met de olieprijzen: als die dalen, merk je dat ook niet direct bij de benzinepomp."
Psychologie van de markt
Ook René Peters van onderzoeksinstituut TNO waarschuwt voor al te hoge verwachtingen als het gaat om prijsdalingen: "Gazprom gaat nu weer de bergingen vullen die ze hebben in West-Europa, bijvoorbeeld het grote Bergermeerveld in Noord-Holland. Maar daarmee is dat gas nog niet op de markt. En als het op de markt komt, zal dat niet gegarandeerd tegen lagere tarieven zijn."
Het voornaamste voordeel van de stap van Gazprom moet je vooral zoeken in de "psychologie van de markt", vindt Peters: "De gasprijs is niet alleen afhankelijk van vraag en aanbod, maar ook van verwachtingen, hoop en vrees. De afgelopen maanden was er wat twijfel over of Rusland überhaupt meer zou kunnen leveren dan contractueel was afgesproken, zelfs als ze dat zouden willen. Nu laten ze blijken: 'we kunnen meer gas leveren en gaan dat ook doen'. Dat op zich is een positief signaal en ook dat zal waarschijnlijk prijsdrukkend zijn."
Betrouwbare partner
Voor de deskundigen is wel duidelijk waarom Poetin deze stap heeft gezet: "Rusland wil gezien worden als betrouwbare partner", zegt Guth. "De kwestie met Moldavië heeft ze wat dat betreft geen goed gedaan", vult Van Geuns aan: gisteren werd bekend dat Rusland de Moldavische regering had gevraagd om handelsafspraken met de EU te herzien, in ruil voor lagere gasprijzen.
Van Geuns: "Dat werd gezien als het gebruik van gas als politiek wapen. En daar kan Rusland zelf ook last van krijgen, want zij hebben het Westen even hard nodig als andersom."
De meeste infrastructuur voor de export van Russisch gas is namelijk gericht op West-Europa, legt ze uit. En dat kun je - in tegenstelling tot bij vloeibaar gas (LNG) - niet zomaar verleggen naar andere gebieden. "Daarnaast ziet Rusland natuurlijk ook de energietransitie aankomen en wil het in de komende decennia nog zoveel mogelijk gas afzetten."
