Toeslagenaffaire weer genoemd in Troonrede: 'Het zijn alleen maar woorden'

• Maartje Geels

  redacteur Online

Een spijtbetuiging uitgesproken door de koning en 1,1 miljard euro erbij voor de afhandeling van de kinderopvangtoeslagaffaire. Vandaag, op Prinsjesdag, werd ook stilgestaan bij de affaire waarover het kabinet-Rutte III in januari struikelde.

Intussen is die zaak nog niet opgelost. Gedupeerde ouders hebben nog steeds kritiek. Op de woorden van de koning, maar ook op de bestemming van het extra miljard dat nu is vrijgemaakt.

"Tot slot moet de regering bij dat gesprek over de rechtstaat en rechtszekerheid de hand in eigen boezem steken. [...] In de toeslagenaffaire heeft de overheid mensen letterlijk en figuurlijk onrecht gedaan", las de koning vanmiddag voor.

Veel gedupeerde ouders zagen het hem zeggen in de Troonrede, zegt Derya Selvi uit Almere. Zij is een van hen en onderhoudt via WhatsApp contact met andere ouders. "We zaten er allemaal op te wachten."

Volop in de nasleep

Selvi behoort tot de kleine groep ouders die inmiddels een 'compensatie' van 30.000 euro heeft ontvangen uit de Catshuisregeling, om met de woorden van het kabinet te spreken. Zelf ziet ze dat anders. "Het is geen compensatie, ik heb mijn eigen geld teruggekregen."

Ondanks de compensatie zit Selvi nog volop in de nasleep van het toeslagenschandaal. "Al dat geld is op, ik heb er geen cent van over. Dat noemen ze dan gecompenseerde ouders. Ik heb niks, ik heb zelfs nog een schuld bij de energieleverancier staan, omdat ik niet rondkom."

Het geld dat Selvi terugkreeg, is volgens haar opgegaan aan het afbetalen van schulden die ze opliep door de onterechte vorderingen van de Belastingdienst. Meer geld krijgt ze pas als haar zaak 'integraal is behandeld', zoals dat heet. Ze zit nog met een schuld van een ton.

Ondanks de teruggave lijdt ze emotioneel onder de affaire. "Het geeft je een heel slecht gevoel over alles. Over jezelf, het land waarin je woont, je positie in de samenleving", vertelt ze. "Als buitenlandse is mij m'n hele jeugd verteld dat ik geluk had dat ik in Nederland woonde en dat ik daarvoor dankbaar moest zijn. En dan kom je erachter dat al je rechten zijn afgepakt."

Selvi is teleurgesteld over vandaag en zij is niet de enige. Joyce van Herp uit Arkel keek ook en voelt een grote afstand tussen de Troonrede en haar eigen situatie. Zij zit in een andere fase dan Selvi; in haar geval moet de Belastingdienst formeel nog vaststellen of zij een gedupeerde is.

Aan de telefoon vertelt zij dat haar partner vorige week nog een brief ontving van het ministerie van Financiën. Daarin werd toegezegd dat zijn schulden voorlopig niet meer verrekend worden met het inkomen van zijn partner. Goed nieuws dus. Een week later volgde weer een brief, een correctie dit keer. Van Herps situatie moet toch eerst beoordeeld worden, maar dat wordt steeds vooruitgeschoven.

Zulke berichten veroorzaken veel onrust, legt ze uit. "Ik probeer nuchter te blijven en met de dagelijkse dingen door te gaan. Maar aan het einde van de dag heb ik knallende migraine. Je voelt de energie uit je weglopen."

Waar gaat de toeslagenaffaire over? Hieronder legt NOS op 3 het uit:

Van Herp kent juist weer veel ouders die vanmiddag niet gekeken hebben. "Er gebeurt toch niets, denken zij." Voor Van Herp zelf was het een moeilijke dag. "Als ik zoiets kijk, bezorgt me dat een slapeloze nacht."

Dat vanmiddag werd gezegd dat de "economie er gelukkig goed voorstaat", steekt haar. "Voor ons is dat zo'n rare boodschap. Er zijn nog steeds ouders die zich wekelijks afvragen hoe ze hun kinderen te eten moeten geven. Ik struggle ook nog elke maand en rekeningen lopen op."

In de Troonrede vorig jaar beloofde de koning al om ouders "snel te compenseren". Van Herp is er boos over: "Begin dit jaar hadden we het gevoel dat we ons leven weer konden oppakken en dit hoofdstuk konden afsluiten, maar voor veel ouders geldt dat het steeds erger wordt."

Dat onderstreept ook Janet Ramesar uit Den Haag. "Er is nog steeds geen oplossing. Het zijn alleen maar woorden. Ik vraag me af of de koning wel beseft wat er is gebeurd." Ook Ramesar heeft geld via de Catshuisregeling gekregen, maar de collateral damage is volgens haar nog niet opgelost.

De gedupeerde ouders zijn sceptisch over de extra miljarden. Zij vrezen dat het geld niet naar hen zal gaan, maar inderdaad naar uitgaven 'achter de schermen'. Derya Selvi: "Ik ben blij met het extra geld, maar ik hoop dat het kabinet het goed gaat besteden. Niet aan ambtenaren, maar aan ons."

Volgens haar zijn heel veel ouders beschadigd door het toeslagenschandaal en zijn ze hun vertrouwen in de afwikkeling ervan kwijt. "Niemand die ik ken heeft vandaag gezegd: 'Oké, er is meer budget, het gaat goedkomen met ons'. Niemand. Dat vind ik heel ernstig. Iedereen heeft z'n schade en trauma's."

Janet Ramesar is ook duidelijk: zij vindt dat het demissionaire kabinet duidelijk moet specificeren waar het extra geld heen gaat. "We hebben al te veel verbroken beloftes gehad. We willen dat de compensatie zo snel mogelijk wordt opgelost, nog voor de kerst. Dan kunnen we met de feestdagen een nieuw begin maken."