Rutte: koning naar WK voetbal in Qatar is optie en ook verdedigbaar

Het kabinet gaat met een regeringsafvaardiging naar het WK voetbal in Qatar. Dat betekent dat niet is uitgesloten dat koning Willem-Alexander op zeker moment ook gaat. "Dat is zeker een optie", zegt premier Rutte. Ondanks de mensenrechtenschendingen in het land vindt Rutte dat verdedigbaar.

"De dialoog over mensenrechten kan het beste gevoerd worden als je ook op het WK bent, het helpt niet om de banden juist te verbreken", zegt Rutte.

In een brief van minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken laat het kabinet aan de Tweede Kamer weten "een regeringsafvaardiging te sturen ter aanmoediging van het Nederlands elftal zoals gebruikelijk bij vergelijkbare grote sportevenementen".

Dit ondanks een Kamermotie van vorig jaar die bepaalt dat er geen regeringsafgevaardigde naar het WK mag: geen koning, geen premier en geen minister. Regeringspartijen D66 en ChristenUnie steunden die motie ook.

Hoekstra zegt dat het kabinet deze motie "in beraad heeft gehouden" en voor het besluit om toch te gaan, met internationale partners en mensenrechtenorganisaties heeft overlegd. Ook is er overleg met Qatar over de mensenrechtensituatie, zegt Hoekstra, en die is op veel punten al verbeterd.

Verder speelt mee dat andere EU-landen van plan zijn met een officiële delegatie te gaan. Hoekstra zegt dat het er op uit kan komen dat Nederland het enige land blijkt te zijn zonder regeringsdelegatie, en dat zou de "constructief-kritische dialoog" met Qatar geen goed doen.

Oorlog en energiecrisis

Voor het weekend werd al duidelijk dat het kabinet de wens van de Tweede Kamer naast zich neerlegt, omdat de oliestaat Qatar in de huidige energiecrisis een te belangrijke gesprekspartner is om weg te blijven.

In de brief aan de Kamer wijst het kabinet op de internationale gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de energieleveringszekerheid. Daarnaast speelt Qatar een belangrijke rol in de Golfregio en in de verhouding met Iran over een kernenergieakkoord en hielp Qatar met het evacueren van mensen uit Afghanistan, benadrukt het kabinet.

Op de vraag of deze afwegingen belangrijker zijn dan de mensenrechten zegt Rutte: "Nee. Het is allemaal belangrijk." Of er een Kamermeerderheid is die begrip heeft voor het kabinetsbesluit is nog niet duidelijk.

Talloze doden

De afvaardiging ligt gevoelig vanwege de mensenrechten. Sinds de toewijzing van het WK aan Qatar, in 2010, worden arbeidsmigranten uitgebuit bij de bouw van onder meer stadions, wegen en hotels. Hierbij zijn veel doden gevallen.

Het kabinet steunt de oproep aan de FIFA om een fonds op te richten voor compensatie van de arbeidsmigranten en hun nabestaanden.