Rob Koster
Economieverslaggever
Rob Koster
Economieverslaggever
De industrie in Nederland moet vanwege het klimaatbeleid grotendeels van kolen en gas over op elektriciteit. De komende tien jaar zal de elektriciteitsproductie steeds meer afhankelijk worden van zon en wind. Daarom roept netbeheerder Tennet bedrijven nu op om flexibeler te worden in de afname van elektriciteit. Delen van de industrie zouden - tegen vergoeding - zo nu en dan de elektriciteitsafname moeten stoppen of verminderen. Bij een overschot zouden bedrijven juist meer af moeten nemen.
Sommige grote industrieën werken al samen met Tennet en leveren noodvermogen als er een plotseling tekort of overschot is op het elektriciteitsnet. De aluminiumfabriek Aldel in Delfzijl bijvoorbeeld, die op vol vermogen 200 megawattuur elektriciteit verbruikt, ongeveer net zoveel als de stad Groningen.
Tennet koopt 'regelbaar vermogen' in op de elektriciteitsmarkt. Nu zijn het vooral energiebedrijven met kolen en gascentrales die hier op intekenen. Ook de zware industrie kan geld verdienen op de elektriciteitsmarkt, zegt operationeel directeur Maarten Abbenhuis van Tennet:
"Wij denken dat de industrie met wat aanpassingen en investeringen veel beter mee kan bewegen op de productie van groene elektriciteit (zonne- en windenergie). Wij schatten in dat er ongeveer drie gigawatt aan potentieel is, dat kan je vergelijken met vier tot vijf kolen- of gascentrales."
Abbenhuis denkt dat de vergoeding die bedrijven hiervoor kunnen krijgen het financieel aantrekkelijk maakt om hier aan mee te doen. Bedrijven die overschakelen van gas op elektriciteit zouden daar nu al rekening mee moeten houden.
In Nederland valt de stroom niet vaak uit. Ongelukken door te veel of te weinig beschikbare elektriciteit worden tot nu toe met noodvermogen voorkomen zonder dat de consument er iets van merkt. Toch is het met regelmaat even spannend bij de netbeheerders. Met de toename van elektriciteit uit zon en wind zal dat steeds vaker voorkomen.
Fabriek wordt batterij
Bij aluminiumfabriek Aldel in Delfzijl drukken ze soms een paar keer per maand op de noodknop. De dienstdoende chef van de fabriek krijgt dan een telefoontje van Tennet en een paar seconden later stopt de fabriek volledig met de afname van elektriciteit.
Bekijk hier hoe dat gaat:
De netbeheerder heeft dan een uur om het tekort op te lossen en ergens de productie te verhogen.
Nu kunnen de 304 ovens van Aldel, waar via elektrolyse aluminiumoxide-poeder omgezet wordt in vloeibaar aluminium, niet langer dan een uur zonder stroom. Met aanpassingen aan het productieproces kan dat naar 48 uur door de ovens op een soort waakvlam te zetten. Op andere momenten zou Aldel juist meer stroom af kunnen nemen. De fabriek verandert dan in een virtuele batterij voor het elektriciteitsnet.
Die aanpassing kost volgens het bedrijf 60 miljoen euro. Een echte batterij van dezelfde omvang kost een veelvoud van dit bedrag. Tennet en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderzoeken of de industrie financieel geholpen kan worden, om hun productieproces flexibel te maken voor de elektriciteitsmarkt.
