Nederlandse baanwielrenners mijden EK in Minsk, maar 'geen politiek statement'

De Nederlandse baanwielrenners reizen niet af naar de Europese kampioenschappen, die van 23 tot en met 27 juni in Minsk gehouden wordt. Dat is de conclusie van wielerbond KNWU na overleg met sportkoepel NOC*NSF, de baancommissie van de Europese wielerbond UEC en de coaches.

"We hebben besloten: we gaan niet", aldus algemeen directeur Thorwald Veneberg. "Onder de huidige omstandigheden is het niet verantwoord, voor het welzijn van de sporters en stafleden, om naar Wit-Rusland te reizen. Op dit moment wegen de sporttechnische voordelen absoluut niet op tegen de nadelen."

De directe aanleiding is de arrestatie van activist en journalist Roman Protasevitsj en zijn vriendin Sofia Sapega. Protasevitsj speelt een belangrijke rol in het verzet tegen het autoritaire bewind van president Aleksandr Loekasjenko en werd afgelopen zondag gearresteerd, nadat zijn vlucht naar de Litouwse hoofdstad Vilnius op last van de Wit-Russische regering werd omgeleid naar Minsk.

De roep om internationale sancties tegen het Wit-Russische regime is groot. De Europese Unie heeft alle luchtvaartmaatschappijen in de EU gevraagd om niet langer over Wit-Rusland te vliegen en beraadt zich op verdere maatregelen.

"Het is geen politiek statement", bezweert Veneberg. "Dat lijkt me ook niet handig als enkele sportbond. We hebben dit besluit gemaakt op basis van de veiligheid en het welzijn van de renners."

"Als je een statement maakt, dan moet dat goed worden overlegd", legt Veneberg uit, "onder anderen met Buitenlandse Zaken en andere sectoren. Misschien heeft een statement van ons wel hele grote gevolgen voor bedrijven die daar gevestigd zijn zonder dat wij dat kunnen overzien. Maar zover is het niet gekomen, want wij hebben dit besluit op sporttechnische gronden al gemaakt."

Al langer twijfels over Wit-Rusland

Bij de wielerbond bestonden al langer twijfels over de veiligheidssituatie en gezondheidssituatie in Wit-Rusland. Zo bestaat er in het land geen strikt testbeleid met betrekking tot de coronapandemie en hoef je geen negatieve test te overleggen om het land in te reizen. "Het zijn allemaal onzekerheden. En dan hebben we covid nog niet eens genoemd. Risico's waarvan de sporters hebben aangegeven, dat ze die wel wilden nemen."

Om die reden zouden wereldtoppers als Harrie Lavreysen, Jeffrey Hoogland, Roy van den Berg en Matthijs Büchli al niet deelnemen aan het EK. Maar voor olympiagangers in de duuronderdelen, zoals Jan-Willem van Schip, Yoeri Havik, Kirsten Wild en Amy Pieters is de afzegging een hard gelag.

"Zij willen heel graag koersen, dat begrijp ik ook. Want het is al zo lang geleden dat ze een wedstrijd gehad hebben".

Duitsers en Britten dringen aan op verplaatsing

Eerder vandaag kwam de Duitse wielerbond tot hetzelfde besluit en ook het derde toonaangevende Europese land in het baanwielrennen, Groot-Brittannië, zou niet van plan zijn deel te nemen in Minsk.

"Wij hebben de afweging onafhankelijk gemaakt", aldus Veneberg. "Maar het versterkt ons gevoel dat het de juiste beslissing is als zulke toonaangevende landen ook niet gaan. En het versterkt het signaal richting de UEC om het te verplaatsen of te annuleren."

De Europese wielerunie UEC bespreekt de situatie rondom Wit-Rusland donderdag tijdens de bestuursvergadering in Lausanne. Als er besloten wordt om op een andere locatie de EK te organiseren, zal de KNWU het besluit om niet deel te nemen heroverwegen.

Veneberg: "Wij hebben bij de UEC aangegeven dat Apeldoorn een optie zou kunnen zijn en ik weet dat de twee contact hebben. Ik heb ook begrepen dat Kopenhagen een optie zou kunnen zijn. En dat maakt het voor ons ook totaal anders. Dan zouden we wél kunnen gaan."

Boycot WK in Turkmenistan 'is een optie'

Na de Olympische Spelen worden de wereldkampioenschappen baanwielrennen gehouden in een land dat evenmin een goede reputatie heeft op het gebied van mensenrechten: Turkmenistan.

Zou een boycot van dat toernooi (13-17 oktober) ook een optie zijn? Veneberg: "Ook hierbij denk ik dat je een signaal met meerdere bonden moet afgeven, niet alleen. Maar het is een optie."

"Als niemand iets zegt, dan kan de UCI er misschien vanuit gaan dat het een goed idee is. Maar dat is het wat ons betreft niet. Ik denk dat het effect heeft om je te laten horen, maar dan het liefst wel met heel krachtige stem."

Veneberg verwacht 'boze brief van de UCI'

Mogelijk wil de UCI eerst zelf nog een hartig woordje spreken met de Nederlandse wielerunie. Bijna twee weken geleden reden de teamsprinters namelijk een paar trainingswedstrijdjes in Apeldoorn tegen de concurrenten uit Duitsland, Polen en Frankrijk.

Dat zou op zich geen probleem zijn geweest, ware het niet dat deze landen zich juist hadden afgemeld voor de wereldbekerwedstrijd die tegelijkertijd in Hongkong gehouden werd. "Wij zaten thuis en wilden graag een training, waarin we met andere landen konden sparren."

"Het was af en toe een sprintje trekken, maar nadrukkelijk geen wedstrijd", beklemtoont Veneberg. "Maar in de Franse media werd geschreven over een soort undergroundrace."

Veneberg werd op het matje geroepen en heeft de opzet van de trainingsrondjes uitgelegd aan de wielerbond. De UCI gaf aan dat de actie mogelijk een gevolg zou krijgen. "Wat voor gevolg dat is? Nou, misschien een hele boze brief."