Waarom influencers zich massaal mengen in discussie over Palestijns-Israëlisch conflict 

• NOS Stories

Hollywoodsterren, atleten, artiesten en andere beroemdheden vragen de afgelopen dagen op sociale media aandacht voor de situatie in de Palestijnse gebieden en Israël. Ook in Nederland delen tientallen influencers video's, steunbetuigingen en berichten met uitleg over het conflict met hun miljoenen veelal jonge volgers.

Ook onder deze volgers leeft het conflict enorm. Waarom maakt wat in het Midden-Oosten gebeurt zoveel los onder Nederlandse jongeren?

Van Fresku tot Tim Hofman

In Nederland plaatsten onder meer rapper Fresku, programmamakers Defano Holwijn en Tim Hofman, actrice Georgina Verbaan en tientallen anderen berichten over het conflict. Een groot deel van de influencers schaart zich achter de Palestijnen, maar er zijn ook populaire Instagrammers, zoals de Israëlische PSV-voetballer Eran Zahavi, die juist pro-Israëlische content in hun story's delen.

De pro-Palestijnse influencers hebben niet alleen kritiek op Israël, maar ook op westerse politici en media. Zo vinden ze dat media te veel berichten vanuit een Israëlisch perspectief en te weinig aandacht hebben voor de positie van Palestijnen. Er worden veel berichten gedeeld van mensenrechtenorganisaties als Amnesty International, die kritisch zijn op de Israëlische regering. Nieuwsorganisaties wordt verweten juist dat geluid niet voldoende te laten horen.

"Je ziet bij de nieuwe generatie zeker een verschuiving in hoe zij kijken naar het Palestijns-Israëlisch conflict", zegt historicus Peter Malcontent, die onderzoek deed naar de houding van Nederland en Nederlanders tegenover het conflict.

"Nederland is van oudsher het meest pro-Israëlische land van Europa. Dat komt voor een groot deel door het schuldgevoel dat er is over de Holocaust en het grote aantal Nederlandse Joden dat toen is vermoord. Maar bij de jongere generatie leeft dat schuldgevoel minder," legt hij uit.

Volgens Malcontent zie je sowieso dat de samenleving opschuift naar meer pro-Palestijns. "De gemiddelde Nederlander heeft niet zoveel met Palestijnen, maar het geweld tegen hen vinden ze niet kunnen. Je ziet in enquêtes dat er onder Nederlanders toenemende kritiek is op Israël. Al is het maar een kleine groep die echt fel pro-Palestijns is."

Zeker jongeren met een islamitische achtergrond beleven het conflict heel anders dan bijvoorbeeld Nederlandse politici. Zo zegt YouTuber Ismail Ilgun tegen NOS Stories dat het feit dat hij ook moslim is, een van de redenen is waarom hij zich verbonden voelt met de Palestijnen.

Hij is een van de mensen die al dagenlang filmpjes deelt op Instagram met zijn honderdduizend volgers, zijn tijdlijn staat er vol mee. "De mensen die daar worden onderdrukt zijn ook moslim, ik kan me daardoor heel goed inleven in hen en me voorstellen dat het ook kan gebeuren bij mij of mijn familie."

Ramadan

Dat het geweld oplaaide in de voor moslims heilige ramadan-periode met een prominente rol voor de Al-Aqsamoskee, een van de drie heilige plaatsen voor moslims, is daarbij ook relevant.

Historicus Malcontent denkt dat veel jongeren met een moslimachtergrond de Palestijnen ook zien als helden, die als David vechten tegen Goliath. "Dat komt ook doordat veel van deze jongeren zich in Nederland tweederangsburger voelen en vinden dat Palestijnen ook als tweederangsburgers behandeld worden."

Maar dat is slechts een deel van de verklaring. Zo zegt influencer Selma Omari tegen NOS Stories dat geloof voor haar helemaal niet de belangrijkste rol speelt in dit conflict: "Het gaat voor mij om mensenrechten, ik zie kleine kinderen uit Gaza met schotwonden in hun hoofd, huizen en scholen worden gebombardeerd, dat doet gewoon pijn." Ook zij deelt om deze reden elke dag nieuwe berichten met haar bijna half miljoen fans op Instagram.

'Heftige beelden'

Ook journalist en auteur Natascha van Weezel ziet de afgelopen tijd veel video's voorbijkomen. Zij heeft zelf een Joodse achtergrond en heeft familie in de buurt van Tel Aviv, maar doordat ze zich al jaren inzet voor de dialoog tussen moslims en Joden en tussen Palestijnen en Israëliërs ziet ze haar tijdlijn vollopen met zowel pro-Palestijnse als pro-Israëlische berichten.

"En dat zijn natuurlijk heel heftige beelden", vertelt ze. "Vanuit pro-Palestijnse hoek werd ik ook geraakt door een filmpje van een Palestijn in de stad Lod die uit zijn auto getrokken werd door een grote groep Israëliërs. 'Dit is hoe Israëliërs zijn', staat daar dan bij. Vanuit pro-Israëlische hoek zie ik dan weer de beelden van schuilkelders en raketten die over Tel Aviv vliegen." Precies deze beelden werden ook gedeeld door PSV-voetballer Eran Zahavi, die ruim 300.000 volgers heeft, van wie een groot deel Nederlandse jongeren.

Van Weezel maakt zich zorgen over de stroom van video's. "Als je bijvoorbeeld foto's van dode of gewonde kinderen ziet, of een raket in een huis, dan denk je toch: wat een monster is die ander. Ik ben bang dat mensen op die manier tegenover elkaar komen te staan."

Want ook veel Joodse, of juist conservatief-christelijke jongeren voelen volgens Van Weezel een sterke binding met het conflict. "Veel Joden staan pal achter Israël, ondanks wat er gebeurt. Omdat Israël toch gezien wordt als de veilige haven voor een volk zonder land. Joden, en dat kan ik ook uit eigen ervaring zeggen, zijn altijd bang dat niemand ze moet. Dus blijven veel mensen achter Israël staan."

Van Weezel is vooral bang voor wat er gebeurt als de situatie door Israëlische grondtroepen verder escaleert, en voor de demonstraties die ook in Nederland ontstaan en leiden tot meer polarisatie. "Ik voel me bijvoorbeeld bij geen van die demonstraties thuis. Tijdens de Gaza-oorlog in 2014 riep rapper Appa bijvoorbeeld 'Fuck de Talmoed', dat deed echt pijn. Maar ook bij pro-Israëlische demonstraties worden verwerpelijke dingen geroepen, zoals dat Palestijnen helemaal niet bestaan."

Zelf probeert ze vooral verbindende content te blijven delen. "Stop the war", deelde ze gisteren en de dag ervoor plaatste ze een foto van zichzelf met Israëlische en Palestijnse vrienden. "Ik maak me om beide zorgen. Om mijn Palestijnse vrienden, maar ook mijn Israëlische van wie ik filmpjes uit de schuilkelder krijg."