Partijen willen meer haast maken met kabinetsformatie
VVD, D66 en CDA willen meer haast gaan maken met de kabinetsformatie. "Ik denk dat Nederland het niet begrijpt als dit nog heel lang gaat duren", zei VVD-leider Rutte na zijn gesprek met informateur Hamer. Die ontving vandaag de leiders van de grootste politieke partijen.
Twee maanden na de verkiezingen zijn de partijen nog niet veel opgeschoten. "Het belangrijkste is dat we nu echt spoed gaan maken", zei Rutte.
D66-leider Kaag vindt dat er nog voor de zomer een nieuw kabinet moet zijn. "Dat is de ambitie en onze inzet", zei ze na afloop van haar gesprek. Op de vraag aan welke coalitiepartners ze denkt, zei Kaag: "Wij willen een zo stabiel en progressief mogelijk kabinet. Ik heb eerder GroenLinks, PvdA, VVD en CDA als voorbeeld genoemd."
Het regeerakkoord moet "geen notariële akte" worden, waarin van alles wordt vastgelegd. Kaag streeft naar een akkoord op hoofdlijnen. "Je kunt kaders neerleggen voor het beleid, geen hele pagina's. Het gaat om de houding van de partijen. De wil om er samen uit te komen."
Volgens Rutte zou het "heel mooi" zijn als het nieuwe kabinet nog voor de zomer op het bordes staat. Hij liet zich niet uit over de vraag hoe die coalitie er precies uit moet zien. "In ieder geval de winnaars, VVD en D66. En wij werken het liefst samen met het CDA."
De leider van die partij, Hoekstra, zei na zijn gesprek voor het eerst dat hij er rekening mee houdt dat zijn partij toch weer gaat meeregeren. "Ik kan me zeer wel voorstellen dat we in de oppositie gaan, maar ook dat we in het kabinet gaan."
'Vooruit met de geit'
Hoekstra wil met een grote groep van acht à negen partijen verder praten over de inhoudelijke kant van de formatie. Hij denkt, behalve aan VVD, D66 en zijn eigen partij ook aan PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, SGP en JA21.
Als de informateur over drie weken verslag uitbrengt van deze ronde, is het aan de vijftien CDA-Kamerleden om te besluiten of de partij eventueel aan boord van een nieuwe coalitie wil stappen. Maar tot die tijd is er wat Hoekstra betreft nog een grote groep kandidaat-regeringspartijen, die het misschien eens kunnen worden over een aantal grote problemen die snel moeten worden opgepakt. "Ik denk dat veel mensen zullen denken: 'vooruit met de geit'."
PvdA niet zonder GroenLinks
Op links zijn de partijen nog wat terughoudender. Na haar gesprek zei PvdA-leider Ploumen dat er wat haar betreft vooral naar de inhoud gekeken moet worden. "Een nieuw kabinet moet vooral investeren in mensen. Mocht het zover komen dat wij aanschuiven, dan niet zonder GroenLinks."
GroenLinks-voorman Klaver had ook de boodschap dat zijn partij de PvdA zal blijven vasthouden. "Wij stappen alleen in een zo progressief mogelijk kabinet."
Segers: niet aan de beurt
ChristenUnie-leider Segers vindt het op dit moment niet voor de hand liggen dat zijn partij opnieuw gaat meeregeren. Wat hem betreft komt er "een geloofwaardige breuk met het verleden". Dat betekent: een heel nieuw kabinet, met andere partijen, dat werk kan maken van een nieuwe bestuurscultuur met een opener samenwerking met de Tweede Kamer.
Qua grootte zijn er negen partijen die groter zijn dan de ChristenUnie, zei Segers vanmorgen na zijn gesprek met informateur Hamer. En een minderheidskabinet is wat hem betreft ook prima. Dat past volgens hem misschien wel beter in een tijd van dualisme, waarin meer onderwerpen met de Kamer moeten worden besproken.
SP-leider Marijnissen ziet op dit moment geen rol voor haar partij in de nieuwe coalitie. "Ons past bescheidenheid", zegt ze na een verlies van vijf zetels bij de verkiezingen. Ze vindt dat het aan de winnende partijen D66 en VVD is om het voortouw te nemen. Ze wil sowieso niet in een kabinet waarin de huidige demissionair premier opnieuw de leiding krijgt. "De SP gaat niet een kabinet van Mark Rutte aan een meerderheid helpen."
Ook de Partij voor de Dieren wil in geen geval in een kabinet-Rutte IV. Partijleider Ouwehand zegt dat het vertrouwen van de burgers in de overheid niet kan worden hersteld met "een premier die de Kamer voorliegt". Volgens haar houdt de VVD de formatie gegijzeld door vast te houden aan Rutte als partijleider. "Het is niet CDA-Kamerlid Omtzigt die dat doet."
Oppositieleider Wilders (PVV) ging naar eigen zeggen vooral voor de vorm naar Hamer. "Als ik gevraagd word, kom ik. Maar de kaarten zijn allang geschud, het is een politieke poppenkast." Wilders verwacht dat VVD, D66, CDA en PvdA het nieuwe kabinet gaan vormen onder premier Rutte.
Herstel na corona
Informateur Hamer ontving vandaag de leiders van de grootste partijen in de Tweede Kamer. Zij sprak met hen met name over de vraag hoe zij het herstel na de coronacrisis voor zich zien.
Het is de vierde keer na de verkiezingen op 17 maart dat de fractievoorzitters hun ideeën voor de formatie kunnen inbrengen. Ze deden dat al eens bij de verkenners Jorritsma en Ollongren en daarna twee keer bij informateur Tjeenk Willink.
