Thom Opheikens
redacteur Economie
Thom Opheikens
redacteur Economie
Alleen de meest optimistische bitcoin-adepten hadden er in de laatste maanden van 2018 nog vertrouwen in. Een jaar na het hoogtepunt van de cryptokoorts waarin de bitcoin even een waarde van 20.000 dollar aantikte, was daar nog maar zo'n 3000 dollar van over. Critici die al sinds jaar en dag wijzen op de risico's en het gebrek aan onderliggende waarde van bitcoin en andere cryptovaluta claimden hun gelijk.
Maar dit jaar heeft de bitcoin wéér een stevige opmars gemaakt. De huidige prijs van zo'n 27.000 dollar betekent een waardeverdubbeling sinds begin november; gerekend vanaf maart gaat het om een ruime vervijfvoudiging. Is er wat veranderd sinds de cryptobubbel van 2017 uiteen spatte?
"Er zijn een paar evidente zaken veranderd", zegt econoom Teunis Brosens, die voor ING digitale valuta volgt. Zo is er in Nederland voor bedrijven die handel in cryptovaluta faciliteren een registratieplicht bij De Nederlandsche Bank gekomen. Een maatregel die voortkomt uit nieuwe Europese afspraken die witwassen en terrorismefinanciering moeten tegengaan. Het betekent onder meer dat klanten die bitcoin willen kopen of verkopen een kopie van hun paspoort moeten opsturen. Brosens ziet een soortgelijke beweging naar meer regelgeving in de Verenigde Staten.
"Per saldo is dat een plus voor bitcoin", zegt hij. Het leidt volgens hem tot de tweede verandering. "Meer regulering maakt voor bedrijven en financiële instellingen de weg vrij, of neemt in ieder geval een obstakel weg, om bitcoin aan te bieden aan klanten." Of dit ook verstandig is om te doen, is volgens Brosens een volgende vraag.
Maar dat neemt niet weg dat de lijst met financiële instellingen die bitcoin kopen of het aan hun klanten aanbieden, gestaag groeit. Zo bestaat er een bitcoinfonds voor rijke klanten bij Fidelity, dat bij de grootste vermogensbeheerders ter wereld hoort. Ook kunnen klanten van onlinebank Revolut in een app verschillende cryptovaluta aan- en verkopen, wil betaaldienst Paypal betalingen in bitcoin mogelijk maken en kocht een grote Amerikaanse verzekeraar recent voor 100 miljoen dollar aan bitcoins.
Het is geen koopaanbeveling, maar je kunt je voorstellen dat we een nieuwe fase zijn ingegaan.
Die toenemende interesse vanuit grote professionele beleggers ziet ook Lukas Daalder, beleggingsstrateeg van Blackrock Nederland. Bitcoin is volgens hem met name sterk in het keer op keer vinden van een nieuwe groep gebruikers. "Eerst was het anarchistengeld dat banken buitenspel zou zetten, daarna werd blockchain de ontdekking die alles zou veranderen. Dat is allebei niet uitgekomen. Nu zie je wel dat grote beleggers eraan beginnen te snuffelen."
Dat is volgens Daalder met name te danken aan de infrastructuur die sinds 2017 rond bitcoin is aangelegd. Hij doelt onder meer op strengere regelgeving en een markt voor bitcoinderivaten. Daarmee kan gespeculeerd worden op koersstijgingen en-dalingen, zonder zelf bitcoin te hebben.
Volgens Daalder is het de vraag of bitcoin - als er goede bescherming is tegen hackers - zoveel anders is dan goud. "Het is geen koopaanbeveling, maar je kunt je voorstellen dat we een nieuwe fase zijn ingegaan."
'Niet zo druk als 2017'
Nederlandse bedrijven die actief zijn op de cryptomarkt zijn vooral gericht op particulieren. Het is vanwege de nog altijd grotendeels ondoorzichtige cryptohandel niet te zeggen in hoeverre die (ook) verantwoordelijk zijn voor de prijsstijging dit jaar. Begin 2018 hadden ruim een half miljoen Nederlanders cryptovaluta in bezit, liet de Autoriteit Financiële Markten destijds onderzoeken. Dat aantal nam in de loop van dat jaar af, naarmate de waarde van bitcoin daalde. Een vergelijkbaar onderzoek over 2019 en 2020 is er niet.
"Onze leden zien wel dat het drukker wordt, maar we zijn nog niet op de niveaus van 2017", zegt voorzitter Patrick van der Meijde van branchevereniging de Verenigde Bitcoinbedrijven Nederland. Destijds moesten meerdere bedrijven een klantenstop instellen. Naast de toenemende vraag vanuit professionele beleggers noemt Van der Meijde het opdrogende aanbod van de cryptomunt als belangrijke oorzaak achter de recente prijsstijging. "Elke vier jaar wordt de uitgifte gehalveerd. De laatste keer was afgelopen mei. Dat speelt mee."
Waarschuwing niet veranderd
De Autoriteit Financiële Markten waarschuwde in de loop van 2017 meerdere keren voor risico's als witwassen, hackers, en koersmanipulatie. "Die waarschuwing is nog steeds van kracht", zegt een woordvoerder.
De AFM adviseert consumenten die geld in cryptovaluta willen investeren zich goed in te lezen en alleen geld te investeren dat zij kunnen missen. "Investeren in crypto's kan leiden tot grote teleurstellingen. Je loopt het risico je volledige inleg te verliezen."
