Op de valreep hebben de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk afspraken gemaakt over de handelsbetrekkingen na de brexit. Er is dus een akkoord, maar wat staat er in?
Om te beginnen de vis, waar de laatste dagen veel over is gesproken. Er is een overeenkomst voor 5,5 jaar afgesloten. De Europese vissers mogen 25 procent minder vangen. In de praktijk mogen Nederlandse vissers minder haring vangen, maar ook schol en tong zullen minder in Nederlandse netten terechtkomen.
In ruil daarvoor mogen ze wel blijven vissen in Britse wateren. Het aandeel voor de Britse vissers gaat omhoog. Zo mogen de Britten veel meer makreel vangen en ook het aandeel schol zal omhooggaan.
Volgens econoom Mathijs Bouman is dit wel echt een harde brexit met grote gevolgen:
Voor de afspraken eind 2026 aflopen, moet er opnieuw onderhandeld worden. Om te voorkomen dat de Britten onredelijke eisen stellen, is afgesproken dat de Europese Unie in dat geval strafmaatregelen mag nemen.
Britten houden zich aan EU-standaard
Op het andere terrein waar de gesprekken de laatste tijd vastzaten, het gelijke speelveld, is afgesproken dat de Britten zich aan de Europese standaarden houden. Bedrijven mogen niet ongelimiteerd door de overheid in Londen gesteund worden en als er vermoedens zijn van staatssteun moeten de boeken op tafel, zodat de EU ze kan controleren.
Bij een verschil van mening zal niet meer het Europees Hof van Justitie zich over de zaak buigen, maar een apart tribunaal. Zowel de Europese Unie als het Verenigd Koninkrijk heeft gezegd dat ze de uitspraken van deze nieuwe instelling zullen respecteren.
De Britten volgen ook de Europese regels op gebied van milieu en arbeid. Zo is afgesproken dat het Verenigd Koninkrijk alle afspraken van het klimaatakkoord van Parijs zal nakomen.
Controles aan de grens
Er zullen douaneformaliteiten zijn, zoals ze dat in Brussel noemen. Er komen controles op voeding, dieren en planten. En er is geen vrij verkeer meer van personen. Studenten kunnen niet meer een paar maanden studeren in het Verenigd Koninkrijk via het Erasmus-programma. Maar de Britten blijven wel meedoen aan het wetenschapsprogramma Horizon.
De vrachtwagens kunnen gewoon blijven rijden, als ze de juiste papieren bij zich hebben. En Britten mogen zelfs beperkt vracht tussen landen in de EU vervoeren, zogenoemde cabotage. Dat is wel beperkt tot maximaal twee ritjes.
Verder is afgesproken dat er geen handelsquota komen over en weer. Het Verenigd Koninkrijk kan dus net zo veel exporteren naar de Europese Unie (en omgekeerd) als nu het geval is. De Britten hebben wel beloofd dat ze zich houden aan de EU-normen als het gaat om voedselveiligheid.
Investeringen en veiligheid
In het akkoord staan ook afspraken over toekomstige investeringen. Britse bedrijven mogen gewoon meedingen naar Europese opdrachten en staan niet bij voorbaat op achterstand.
Ook zijn er afspraken gemaakt om elkaar op de hoogte te houden over veiligheidskwesties. Niet alleen de grote dreigingen, maar ook politiesamenwerking. Een aparte paragraaf is er over kernenergie, waarbij plechtig beloofd wordt om niet te morrelen aan de veiligheidseisen.
