'Diep dal, maar toch enig optimisme', dit zijn de hoofdpunten uit de Miljoenennota

Als het tegenzit, kan de coronacrisis de samenleving ook na volgend jaar ontwrichten. Maar toch is er reden om met enig optimisme naar de toekomst te kijken. Dat zei minister Hoekstra bij het aanbieden van de Miljoenennota, de begroting voor volgend jaar, aan de Tweede Kamer. Volgens de Miljoenennota is er volgend jaar sprake van herstel, maar loopt de werkloosheid op.

Hoekstra voegde eraan toe dat we door een diep dal gaan, dat dit geen normale begroting is en dat veel getallen onzeker zijn, maar dat de economische fundamenten sterk zijn. "De overheidsfinanciën zijn goed op orde; we klimmen uit het dal en zorgen voor perspectief." De minister van Financiën zei verder dat het kabinet alles op alles zet om de schade voor burgers en bedrijven zoveel mogelijk te beperken.

Het kabinet richt zich komend jaar op het behoud van banen, het ondersteunen van inkomens, het helpen van werkgevers en het beperken van de economische schade op termijn.

Het kabinet erkent dat het door de coronacrisis een "ingewikkelde en onvoorspelbare tijd" is. Een jaar geleden werd nog gedacht dat er dit jaar een overschot op de begroting zou zijn, nu wordt uitgegaan van een tekort van 7,2 procent.

Uitgaven naar voren gehaald

Volgens Hoekstra kan Nederland de klap opvangen en is de Miljoenennota meer dan een antwoord op de coronacrisis. Hij onderstreept dat de beloofde extra investeringen in defensie, politie en onderwijs overeind blijven. Een deel van die al eerder aangekondigde investeringen, ook op het gebied van spoor, water en wegen wordt naar voren gehaald.

Er komt een lastenverlichting voor burgers van 1,5 miljard euro. Het laagste tarief in de inkomstenbelasting gaat omlaag, de fiscale korting op arbeid stijgt juist. Verder gaat de ouderenkorting omhoog, net als voor gezinnen met meer dan twee kinderen het kindgebonden budget. De belastingaftrek voor zzp'ers wordt sneller afgebouwd.

Hoe zijn de uitgaven verdeeld? Bekijk het in onderstaande afbeeldingen.

De verlaging van de winstbelasting voor grote bedrijven gaat niet door, wel voor kleinere mkb-bedrijven met een winst tot 400.000 euro.

Verder verdwijnt de overdrachtsbelasting voor starters op de woningmarkt. Een detail dat hierover vandaag naar buiten kwam, is dat de leeftijdsgrens 35 wordt. Tot die leeftijd hoeven niet alleen starters, maar ook doorstromers geen overdrachtsbelasting te betalen.

Het is een van de maatregelen waarmee het kabinet de woningbouw weer op gang wil brengen. De verhuurderheffing voor woningcorporaties gaat blijvend met 200 miljoen euro omlaag.

Het kabinet komt bepaalde groepen huurders tegemoet. Het gaat om mensen met een te hoge huur ten opzichte van hun inkomen; zij krijgen een wettelijk recht op huurverlaging. 260.000 huurders profiteren daarvan.

Hoe zijn de inkomsten verdeeld? Bekijk het in onderstaande afbeeldingen.

In de begroting benadrukt het kabinet dat het zich blijft inzetten om het coronavirus onder controle te houden. Er komt extra geld voor meer testcapaciteit en voor meer plekken op de intensive care van ziekenhuizen. Zorgpersoneel kan rekenen op een tweede 'coronabonus'.

Naast de voor dit jaar beloofde eenmalige uitkering van 1000 euro kunnen zorgmedewerkers volgend jaar rekenen op een bonus van 500 euro. De SER moet analyseren of er iets moet veranderen in de arbeidsvoorwaarden van zorgmedewerkers.

Het kabinet houdt rekening met een stijging van de zorgpremie tegen ziektekosten naar zo'n 123 euro per maand, dat is zo'n 5 euro meer dan nu. De uiteindelijke premies worden in november door de verzekeraars vastgesteld.

Defensie

Op het gebied van justitie gaat er extra geld naar onder meer gevangenissen, tbs-klinieken en justitiële jeugdinrichtingen. Ook het budget voor defensie neemt toe en het aandeel van defensie in het bruto binnenlands product stijgt naar 1,48 procent, nog ruim onder de NAVO-norm van 2 procent.

Een investeringsfonds dat de economische groei moet aanwakkeren, werd vorige week al aangekondigd. Het kabinet trekt hiervoor 20 miljard euro uit in vijf jaar.

Koopkracht, staatsschuld

Gemiddeld genomen krijgen consumenten iets meer te besteden. Volgens de cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) gaat een doorsnee huishouden er volgend jaar 0,8 procent in koopkracht op vooruit. Werkenden staan op een plus van 1,2 procent, uitkeringsgerechtigden op 0,5 procent en gepensioneerden op 0,4 procent.

Maar door de onzekerheden rond de coronacrisis zijn die percentages met nog meer vraagtekens omgeven dan normaal. Ondanks de soepeler maatregelen voor pensioenfondsen gaat het kabinet er vanuit dat ook volgend jaar een aantal fondsen zal moeten korten.

Volgens het CPB groeit de economie volgend jaar met 3,5 procent en is er dit jaar een krimp van 5 procent. Het CPB verwacht volgend jaar een werkloosheid van 5,9 procent; dat zijn 545.000 mensen.

Verder gaan de rekenmeesters van het kabinet volgend jaar uit van een begrotingstekort van 5,5 procent. Dat is minder dan dit jaar, maar in de vier jaren hiervoor waren er nog overschotten. De staatsschuld loopt volgend jaar op tot ruim 60 procent van het bruto binnenlands product.

Kijk hieronder de hele troonrede terug.