Eline de Zeeuw
redacteur Sport & Buitenland
Eline de Zeeuw
redacteur Sport & Buitenland
Op meerdere plekken in de Verenigde Staten werd afgelopen weekend geprotesteerd tegen de beperkende coronamaatregelen: soms door honderden mensen, bijvoorbeeld in Montana, andere keren met duizenden tegelijk, zoals in Michigan.
De veelal conservatieve demonstranten eisen dat het land weer opengaat, zodat ze weer aan het werk kunnen. De lockdown doet volgens hen meer kwaad dan goed en zou de economie te hard raken. In vier weken raakten in de VS ruim 22 miljoen mensen werkloos; dat is zo'n 14 procent van de beroepsbevolking.
Gisteren was er in Denver nog een protest; twee verpleegkundigen probeerden dat te blokkeren. De beelden gingen de hele wereld over:
Een deel van de betogers riep om het ontslag van Anthony Fauci, de immunoloog van de Amerikaanse regering. En bij protesten in Michigan riepen tegenstanders luid om de opsluiting van hun gouverneur Gretchen Whitmer - Lock her up! Trump noemt haar ook wel half-whit, oftewel 'halve gare'.
'Bevrijding'
De demonstranten voelen zich gesteund door hun president, die zich vrijdag in een serie tweets achter de protesten schaarde. Daarin riep Trump op tot de 'bevrijding' van Michigan, Minnesota en Virginia - drie staten met een Democraat aan het roer.
Een dag eerder had Trump in een telefoongesprek nog benadrukt dat de gouverneurs hun eigen beslissingen moeten nemen. Ze mogen zelf bepalen hoe en wanneer de maatregelen worden verzacht.
Ralph Northam, gouverneur van Virginia, reageerde kort op de dubbele boodschap uit het Witte Huis. "Ik en mijn staf zijn verwikkeld in een biologische oorlog. Ik heb geen tijd om me te mengen in een Twitteroorlog", zei hij.
Wapens en protesten
Tegelijkertijd rijst de vraag hoe spontaan die recente golf aan protesten is. Zo beschrijft The Washington Post hoe pro-wapenactivisten via enkele grote Facebookgroepen oproepen tot de demonstraties.
De president legde zelf het verband tussen de protesten en wapenrechten. In de serie tweets die hij vrijdag verstuurde, riep Trump demonstranten op het tweede amendement te verdedigen. Dat is het recht om wapens te dragen.
Facebookgroepen opgericht door drie broers achter een grote wapenlobby hebben nu opgeteld zo'n 200.000 volgers. Daarin roepen ze op tot verzet tegen de "excessieve quarantainemaatregelen" en worden links naar sites die de ernst van het virus afzwakken gedeeld.
Op demonstraties droegen betogers niet alleen Make America Great Again-merchandise, maar ook prominent hun guns. Berucht complotdenker Alex Jones, oprichter van Infowars, werd handenschuddend op de foto gezet bij demonstraties in Texas.
Andere pro-Trump-figuren zouden de demonstraties financieel ondersteunen. Zo promoot het Michigan Freedom Fund de demonstraties tegen de coronamaatregelen op Facebook met betaalde advertenties. Dat fonds wordt gelinkt aan Trumps minister van Onderwijs Betsy DeVos en haar familie.
Volgens gouverneur Whitmer, doelwit van Trump en zijn achterban, subsidieert de DeVos-familie een groot deel van het Michigan Freedom Fund. "Het is bijzonder ongepast dat een zittend lid van de Amerikaanse regering politieke aanvallen uitvoert op een gouverneur, op mij hier."
Eerder schreef The Guardian al dat een aantal (extreem-)rechtse groeperingen achter een deel van protesten tegen de quarantainemaatregelen zit. Het gaat om onder andere religieuze fundamentalisten, anti-vaxxers en neofascistische groeperingen.
Besmettingsbron
De staten Texas en Vermont kondigen als eerste staten aan de maatregelen te versoepelen. In enkele andere staten wordt gekeken naar de mogelijkheden voor verruiming. Meerdere gouverneurs zeggen de economie pas weer echt te willen opstarten als er voldoende coronatesten beschikbaar zijn.
Gezondheidsexperts benadrukken dat de blijf-thuis-maatregelen noodzakelijk zijn om verdere verspreiding van het coronavirus in te dammen. Inmiddels zijn meer dan 40.000 Amerikanen aan het virus overleden. De protesten, vaak met veel mensen dicht op elkaar, zijn volgens hen een potentiële besmettingsbron.