Zendingen mondkapjes en beschermende kleding. Artsen en desinfecteringsspecialisten naar het buitenland. Rusland exporteert goodwill, terwijl er meer en meer berichten doorsijpelen dat tal van ziekenhuizen in eigen land de strijd tegen het coronavirus dreigen te verliezen door gebrek aan van alles en nog wat.
Twee weken geleden stuurde het Russische ministerie van Defensie vijftien vliegtuigen naar Rome. Een flinke colonne militaire voertuigen reed vervolgens goed zichtbaar over de Italiaanse snelwegen naar Bergamo. Russische tv-ploegen registreerden hoe Russische militairen daar in de weer waren met ontsmettingsspuiten.
In Rusland zelf waren die beelden niet van het scherm te slaan. Russische staatskanalen die zich op het buitenland richten, Russia Today en Sputnik, kregen al evenmin genoeg van de boodschap: de EU laat het afweten, Rusland voegt de daad bij het woord. Internationale solidariteit. Er volgde een zending naar het zwaar getroffen New York en ook Ruslands traditionele vrienden in Servië kregen hun deel.
Tegelijkertijd wordt duidelijk dat grote delen van Rusland enorme problemen hebben. De aandacht richt zich voornamelijk op Moskou, waar vooralsnog voldoende medische infrastructuur aanwezig lijkt, maar in veel regio's kampen ze met een tekort aan mondkapjes, beschermende kleding, medicijnen, zuurstof, IC-bedden.
Ondanks financiële injecties in de afgelopen jaren worden artsen en verplegend personeel nog steeds onderbetaald. Veel ziekenhuizen en klinieken verkeren in deplorabele staat.
Meer dan goedkope pr-truc
Daar komt bij dat Rusland niet alleen kampt met de coronacrisis, maar ook met een economische crisis van ongekende omvang. Doordat de wereldeconomie een enorme duikeling heeft gemaakt, is er nauwelijks nog vraag naar een van de belangrijkste Russische exportproducten, olie.
De prijs is zover gekelderd dat het meer kost om het uit de grond te halen en naar de plaats van bestemming te brengen dan dat het oplevert. De schatkist loopt vele miljarden aan belastinginkomsten mis.
Onder die dramatische omstandigheden in het binnenland maakt Rusland goede sier met hulp aan het buitenland. Veel mensen beschouwen het als een nogal goedkope pr-truc, maar er zit waarschijnlijk wel wat meer achter. Rusland kampt al sinds 2014 met economische en politieke sancties van de EU en de Verenigde Staten als straf voor de annexatie van de Krim in dat jaar. Zelf stelde kondigde het land op zijn beurt ook sancties af.
In normale tijden leggen die sancties al een behoorlijke druk op de Russische economie. Nu wegen ze extra zwaar. Rusland wil er dan ook heel graag vanaf. In dat perspectief is het verklaarbaar dat de coronahulp juist naar Italië en de VS gaat.
Coördinatie en samenwerking
Voor verlenging van de EU-sancties is een unanieme beslissing van de lidstaten nodig. Italië is toch al geen groot voorstander en de hulp kan net het zetje zijn dat de Italiaanse regering nodig heeft om tegen verlenging te stemmen. Voor de VS geldt min of meer hetzelfde. President Trump ziet liever vandaag dan morgen dat er een eind aan de sancties komt.
Officieel ontkent Rusland dat de steun iets te maken heeft met de sancties, maar Kremlin-woordvoerder Peskov gaf gisteren een kleine hint van het tegendeel. We moeten ons voorbereiden op een wereldwijde economische crisis, zei hij, en om die het hoofd te bieden is coördinatie en samenwerking tussen een heleboel landen nodig.
De boodschap daarachter leek: als we willen samenwerken, dan helpen sancties niet. Laten we niet alleen op weg gaan naar een corona-vrije, maar ook naar een sancties-vrije wereld.