'Ik heb een nul-urencontract. Wat betekent de nieuwe maatregel voor mij?' Het UWV krijgt niet veel meer telefoontjes dan normaal, maar bij de meest gestelde crisis-gerelateerde vragen, staat deze bovenaan.
Vakbond FNV krijgt duizenden telefoontjes per dag, waarvan een groot deel over ontslag gaan. Niet alleen vragen over hoe iets zit, ook van mensen die hun baan al zijn kwijtgeraakt door de coronacrisis. Vooral mensen met een tijdelijk contract of werknemers in hun proeftijd worden in een snel tempo naar huis gestuurd. En nu het kabinet gisteren aankondigde dat bijeenkomsten tot 1 juni verboden blijven, zal dat alleen maar erger worden.
Prikkel voor ontslag
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt dat er met de loonvergoeding van 90 procent geen prikkel is om mensen te ontslaan. Maar dat gebeurt wel, zegt de FNV. Vooral in de dienstensector en bij werknemers in de 'flexibele schil'. "Er zijn werkgevers die 10 procent doorbetalen zelfs al te veel vinden. Ze denken dan: het is makkelijker om na de crisis weer mensen aan te trekken. Maar daardoor gaan mensen er enorm op achteruit."
Drie Nederlanders aan het woord die door de coronacrisis hun baan in ieder geval voorlopig kwijt zijn:
'In anderhalve dag mijn baan kwijt'
Woensdag kreeg hij te horen dat hij minder werk zou krijgen, de dag erna hoefde buschauffeur Van Doodewaard (22) al niet meer te komen werken. "In anderhalve dag was ik mijn baan kwijt. Dat is heftig: in de zomervakantie werk ik zes dagen in de week, en nu is het in een klap voorbij."
Van Doodewaard werkt via een uitzendbureau en op basis van een contract voor 24 uur per week. Hij ziet sinds de coronacrisis in zijn sector talloze ontslagen. "Ik hoop op compensatie van een noodmaatregel, maar dat is niet zeker. Bij alle vragen die ik heb, word ik doorgestuurd naar het UWV. Maar zie er daar maar eens tussen te komen."
Het bedrijf waarvoor hij werkte, heeft gezegd dat hij na de crisis waarschijnlijk terug kan komen. "Dat idee is fijn, maar hangt voor mij af van hoelang ik weg moet blijven. Na twee jaar heb ik eens echt een week vrij maar kan ik niet zeggen dat het voelt als vakantie. Ik denk telkens na over hoe het over een maand is: leef ik van een noodmaatregel, uitkering, of ben ik al aan het werk? Ik zit voor mijn gevoel tussen wal en schip."
'Een kaartenhuis dat in elkaar stort'
Kledingwinkelmedewerker José Snel (37) uit Kampen had een contract voor een half jaar gekregen met een maand proeftijd. Die was nog niet om of haar werkgever besloot dat ze niet verder kon. In de winkel was het toen al 'aanzienlijk rustiger'.
Voor deze baan zat zij in de ziektewet. "Ruim twee jaar geleden is darmkanker bij mij vastgesteld. Ik was daarvan hersteld, en voelde mij goed genoeg om te werken."
Snel meldde zich beter bij het UWV en ging aan de slag. Maar omdat zij nu zonder werk zit, kan zij ook geen aanspraak doen op een ziektewetuitkering die zij hiervoor wel zou hebben gekregen. Doordat zij daarnaast nog geen maand heeft gewerkt, vervallen haar rechten op WW. "Ik ben gelukkig niet financieel afhankelijk van mijn baan", zegt Snel. "Maar het kost veel moeite om als ex-kankerpatiënt terug te keren op de arbeidsmarkt. De situatie is dus behoorlijk zuur."
De coronacrisis raakt Snel dubbel: medische afspraken die niet urgent zijn maar wel nodig, worden afgezegd. "Ik ben daarom bang dat als ik over een tijdje weer aan de slag kan, mijn gezondheid dat niet toelaat. Het is een kaartenhuis dat in elkaar stort."
Haar werkgever neemt ze ondanks alles niks kwalijk. "Ik vind het ook sneu voor hen. De winkel bestond sinds kort, deze klap kan je er dan niet bij hebben. Ik wens ze het beste, met of zonder mij."
'Voelde mij afgedankt'
Via een appje werd Bianca Dekkers (27) uit Valkenswaard op de hoogte gebracht van het nieuws dat zij de dag erna niet hoefde te komen werken. "Ik werkte bij een kwekerij en val onder de tuinbouw-cao: geen werk, betekent ook geen uitbetaling. Na dat appje voelde ik mij afgedankt."
Dekkers zat in de laatste twee weken van haar proeftijd. Als eigenaar van een webshop was haar inkomen niet hoog genoeg om een huis te kopen met haar vriend. "Dit was een stukje vastigheid voor 24 uur in de week, nu is dat weggevallen."
Dekkers verliet zes jaar geleden de zorg. "Dat was destijds een bewuste keuze, en nu maak ik een bewuste keuze er misschien weer naar terug te gaan: ik heb immers een zorgdiploma en daar zijn mensen te kort. Dan help ik liever dan dat ik thuis afwacht."
"Mijn vriend heeft een baan, daar heb ik geluk mee want in mijn eentje zou ik het niet redden. Het wegvallen van een baan en inkomsten uit mijn onderneming, is best een financiële knauw."
