Onrust onder Britten in Nederland: 'Je moet klaar zijn voor na de brexit, maar hoe?'
De 45.000 Britten die in Nederland wonen zijn na vandaag officieel geen EU-burger meer. Voorlopig verandert er helemaal niets voor ze: tijdens de overgangsperiode tot 31 december behouden ze namelijk alle EU-burgerrechten. Wat gebeurt er daarna? Veel Britten in Nederland zitten vol vragen, zeggen gespecialiseerde advocaten.
"Mensen maken zich zorgen. Ze denken: straks moet ik het land uit", zegt advocaat Hermie de Voer van Everaert Advocaten, gespecialiseerd in het nationaliteitsrecht.
In haar kantoor krijgt ze steeds meer vragen van Nederlandse Britten en Britten in Nederland over de gevolgen van de brexit. En wat haar opvalt is dat gemeenten en zelfs migratiedienst IND niet altijd de juiste informatie verstrekken.
Verwarring
Zo had de IND recent nog een filmpje online staan dat Britten zich voor de brexit, uiterlijk vandaag dus, moeten hebben ingeschreven bij de gemeente. Maar dat kan dit hele jaar nog. Het vergroot allemaal de verwarring, zegt De Voer.
"Deze week hadden wij het geval van iemand die zich nog wilde inschrijven op een Nederlands adres bij de gemeente. Was niet nodig, zeiden wij, maar hij wilde dat toch. Hij had een huurovereenkomst die over twee weken pas ingaat. De gemeente zei: we kunnen u pas over twee weken inschrijven, maar dat is na 31 januari dus u moet ook een verblijfsvergunning aanvragen. Dat is dus onzin."
Een woordvoerder van de IND bevestigt dat het inderdaad niet nodig is om nu al te zijn ingeschreven bij de gemeente. Hij wijt de verwarring aan de lange tijd van onzekerheid rondom brexit.
Stijging van aanvragen
Het aantal Britten dat een Nederlandse nationaliteit heeft aangevraagd is vorig jaar met bijna driekwart gestegen. In 2018 ging het om 240 Britten, in 2019 waren er 410 aanvragen. Over de eerste maand van dit jaar heeft de IND geen nieuwe cijfers. Wie nog voor het eind van het jaar een Nederlands paspoort wil hebben moet wel in actie komen, want volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst IND duurt het maximaal een jaar voordat de aanvraag rond is.
Nederlander worden
De Britse Debbie Kenyon-Jackson twijfelt of ze het Nederlanderschap moet aanvragen om alle praktische problemen in een keer op te lossen. Zij en haar man David wonen hier al 29 jaar. Hun twee zonen (22 en 25 jaar) zijn hier geboren. Alle vier hebben ze een Brits paspoort. "Het liefst zouden we de dubbele nationaliteit krijgen. Of een Europees paspoort. Maar dat kan niet."
Kenyon-Jackson is directeur van een taleninstituut, ze is wel gewend aan enige bureaucratie. Maar hoe het zit met haar rechten na de brexit is voor een leek niet meer te snappen, zegt ze. "Je ziet door de bomen het bos niet meer. Je krijgt steeds de boodschap dat je je goed moet voorbereiden voor na de brexit, maar waarop dan?"
Vragen
Het gezin woont hier al zo lang dat Kenyon-Jackson niet bang is dat ze geen verblijfsvergunning krijgt. Maar ze heeft andere vragen. Haar oudste zoon Tim bijvoorbeeld, is met een Nicaraguaanse getrouwd. Moet zij straks inburgeren? Haar jongste, Daniel, studeert in Maastricht en woont in België. Hij zou na 31 december een Belgische verblijfsvergunning krijgen. "Kan hij na zijn studie nog wel terug naar Nederland?" En hoe zit het als ze haar bejaarde moeder een paar maanden in huis wil halen? "Is mijn moeder verzekerd als ze ziek wordt?"
De IND en ook gespecialiseerde advocaten kunnen niet alle vragen beantwoorden, omdat veel afhangt van de onderhandelingen die nog moeten beginnen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie.
Wat in het uittredingsakkoord is afgesproken staat wel vast: alle Britten in de Europese Unie kunnen tot 31 december 2020 gebruik maken van hun rechten alsof ze nog altijd Europees staatsburger zijn.
Alle 45.000 Britten in Nederland krijgen in de loop van het jaar een brief waarin staat wat ze moeten doen om vóór volgend jaar een verblijfsvergunning te krijgen.