Hulp voor Australiërs na bosbranden: 'We weten niet waar te beginnen'
Het bosbrandenseizoen in Australië was dit jaar van een ongekende omvang. In vijf maanden tijd ging 7,7 miljoen hectare in vlammen op, een gebied dat bijna twee keer zo groot is als Nederland. Nu het acute gevaar geweken is, kan voorzichtig de wederopbouw beginnen. Maar veel slachtoffers, die soms huis en bedrijf verloren, hebben psychische hulp nodig.
Mensen die alles verloren, proberen hun leven weer op de rit te krijgen. Ook in het piepkleine winkelstraatje in Mogo, langs de Australische oostkust. Daar valt één plek meteen op. Het is er een puinhoop. Tussen de asresten staan nog een paar verkoolde naaimachines overeind. Maar het overgrote deel van het puin is ondefinieerbaar.
De rommel was een maand geleden nog een winkel en een huis, vertelt de 41-jarige Lorena Granado tussen de ravage:
Granado en haar partner Gaspar betrokken het verbrande gebouw vier maanden geleden. In de oudejaarsnacht raakten ze alles kwijt. Toen trok een enorme bosbrand door het gebied rondom Batemans Bay. "We zijn ons huis kwijt. Dat is erg. Maar wat ons vooral zorgen baart is dat onze winkel en de voorraad zijn verbrand. We hebben geen inkomsten meer."
Kustdorp
Ook 3000 andere Australiërs verloren hun huis. Sommigen van hen raakten daarbovenop ook nog eens hun bron van inkomsten kwijt omdat bedrijven in vlammen opgingen. Granado en haar man verdedigden hun huis en winkel tot het laatste moment. "Maar toen we ingesloten raakten door het vuur, konden we alleen nog maar vluchten."
Het stel verkocht en repareerde lederwaren in het dorp ten zuiden van Sydney. Ze hebben pech gehad. Sommige gebouwen in de straat zijn compleet ongeschonden uit de strijd gekomen. "Het vuur en de wind bewegen zich op mysterieuze wijze. Hoe heeft deze brand überhaupt kunnen plaatsvinden in dit gebied?", vraagt de ondernemer zich af. "Ons huis ligt in een kustdorp!".
In opvangcentra langs de oostkust merken hulpverleners dat slachtoffers compleet verward zijn, vertelt Sandra Arnold van het Rode Kruis. "Deze mensen zijn vaak drie of vier keer geëvacueerd. Het enige bezit dat ze nog hebben, bewaren ze in auto's."
Het Rode Kruis is één van de vele instanties die zich vestigt in de tijdelijke opvangcentra. Overheid, bedrijfsleven en goede doelen komen hier bij elkaar. "Zo is alle hulp op één plek. Anders moeten slachtoffers enorme afstanden afleggen om bij de goede instantie hulp te krijgen", vertelt Arnold.
De mensen met wie de hulpverleenster spreekt willen graag hun normale leven weer terug, vertelt ze. "De meeste mensen herstellen. Zeker als ze om hulp durven te vragen. Maar dat kan soms jaren duren."
'We leven van dag tot dag'
De Australische regering heeft een kleine 50 miljoen euro gereserveerd om slachtoffers van bosbranden te ondersteunen met geestelijke gezondheidszorg. Daardoor kunnen mensen aanspraak maken op een soort basispakket. Sinds deze maand is er ook een speciale telefoonlijn in het leven geroepen (113) waar slachtoffers gratis psychologische hulp kunnen krijgen.
Granado vertelt dat ze in dit stadium vooral bezig is met de basisvoorzieningen in haar leven. "We zijn ongeveer 1,5 miljoen euro kwijt. En we zijn zwaar onderverzekerd. Ik denk niet dat we ooit kunnen terugkrijgen wat we in de afgelopen decennia hadden opgebouwd."
Het echtpaar wil niet te ver vooruit kijken. Ze wonen nu tijdelijk in een vakantiehuisje in Batemans Bay. Het valt de ondernemer zwaar om opnieuw te beginnen. "We leven van dag tot dag. We zijn alles kwijt. Het is moeilijk om te bepalen waar we moeten beginnen."
De dochter van Granado zette een crowdfundingspagina op. Daarmee werd tot nu toe omgerekend 16.000 euro opgehaald. Maar daarmee is het echtpaar er nog lang niet. "We kregen ook een busje gedoneerd. Alle beetjes helpen."