Twee natuurorganisaties eisen van minister Schouten dat ze de afspraken herroept die ze deze week met de boeren overeenkwam. Mobilisation en vereniging Leefmilieu, die de stikstofproblematiek aankaartten bij de Raad van State en die zaak eind mei wonnen, vinden het onacceptabel dat zij zijn gepasseerd. "U kunt zich niet permitteren om stikstofbesluiten te nemen die opnieuw gaan sneuvelen bij de rechter", waarschuwen ze Schouten.
Dinsdag kwamen het kabinet en een collectief van boerenorganisaties maatregelen overeen om op korte termijn de stikstofuitstoot door de landbouw te verminderen. Zo komt er minder eiwit in het voer van melkvee, gaan koeien vaker in de wei en wordt mest aangelengd met water.
Ook werd toegezegd dat er geen sectorbrede krimp komt en dat bedrijven niet gedwongen worden opgekocht. Daarnaast krijgen ruim 3400 bedrijven waarvan de vergunning was vervallen door de stikstofuitspraak van de Raad van State alsnog vergunningen.
"Deze afspraken met landbouwsector zijn een ramp voor de natuur", zegt Johan Vollenbroek van Mobilisation. "Door krimp van de veestapel uit te sluiten maakt het kabinet elke serieuze oplossing onmogelijk."
We zullen een herhaling van zetten onder geen beding aanvaarden.
De milieuclubs noemen de gemaakte afspraken "een scherpe ontkenning van wat noodzakelijk is voor natuurbehoud". Ze wijzen erop dat minder veeteelt onvermijdelijk is en dat van technische middelen om de stikstofuitstoot te doen afnemen weinig mag worden verwacht. Ook van minder uitstoot door een andere samenstelling van het veevoer verwachten ze weinig.
Ze vinden bovendien dat het kabinet met de afspraken het werk van de commissie-Remkes ernstig in de wielen rijdt. De commissie, die het kabinet adviseert over de aanpak van de stikstofcrisis, komt juist vandaag met een tussentijds rapport over hoe veehouders moeten omgaan met het bemesten van hun land en het naar buiten sturen van hun dieren. In beide gevallen is geen vergunning nodig, zegt Remkes.
In een brief aan Schouten benadrukken Mobilisation en vereniging Leefmilieu dat ze al jaren op de stikstofkwestie wijzen en dat ze een herhaling van zetten "onder geen beding zullen aanvaarden". Ze willen dat de minister hen, samen met vertegenwoordigers van de veehouderijsector, uitnodigt voor een gesprek begin januari.
Een woordvoerder van minister Schouten benadrukt dat er nog geen akkoord is, maar dat het alleen gaat om "afspraken en uitgangspunten" die nog moeten worden uitgewerkt. Het ministerie erkent dat er inderdaad is afgesproken dat er geen "generieke krimp" komt. Maar dat er minder veeteelt komt, kan wel een gevolg van zijn van de maatregelen. Doel blijft om de uitstoot van stikstof te beperken, onderstreept de woordvoerder.
Ook vanuit boerenorganisaties klonken deze week stemmen dat er nog geen akkoord is. Veel afspraken moeten nog worden uitgewerkt, luidde het.