Met het impeachment-onderzoek naar president Trump liggen ook de activiteiten van zijn politieke rivaal Joe Biden en zijn zoon onder een vergrootglas. Centraal in de afzettingsprocedure staat een telefoongesprek tussen president Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Daarin vraagt Trump aan Zelensky om een corruptieonderzoek te beginnen naar de Bidens. Maar waarom kwam de Amerikaanse president juist met dit verzoek aan Oekraïne?
Dit verhaal begint met Hunter Biden, de 49-jarige zoon van de voormalige vicepresident Joe Biden, die een van de belangrijkste presidentskandidaten is van de Democraten. In 2014 trad Hunter Biden toe tot het bestuur van Burisma Holdings, het grootste gasbedrijf van Oekraïne. Hij bleef tot april 2019 werken voor de onderneming en kreeg voor zijn diensten tot 50.000 dollar per maand.
In 2015 zette vicepresident Joe Biden de Oekraïense regering onder druk om 's lands hoogste aanklager, procureur-generaal Viktor Shokin, te ontslaan. Tijdens een bezoek aan Kiev dreigde hij om Amerikaanse steun aan Oekraïne stop te zetten. "Ik zei tegen ze: jullie krijgen geen 1 miljard dollar. Ik vertrek over zes uur. Als jullie openbaar aanklager dan niet ontslagen is, dan krijgen jullie geen geld", zei Joe Biden in een interview in 2018.
Machtsmisbruik?
Dat Biden de Oekraïense regering onder druk heeft gezet, staat dus buiten kijf. Volgens president Trump heeft hij zich hiermee schuldig gemaakt aan misbruik van zijn macht als vicepresident. Openbaar aanklager Shokin wilde namelijk corruptie onderzoeken bij het bedrijf waar Hunter Biden in het bestuur zat.
Als een Republikein had gezegd wat Biden heeft gezegd, dan zou hij op de elektrische stoel zijn beland.
Vicepresident Joe Biden eiste het ontslag van Shokin om zo het corruptieonderzoek naar Burisma Holdings stop te zetten, zo luidt de beschuldiging van Trump. "Joe Biden en zijn zoon zijn corrupt. Als een Republikein had gezegd wat Biden heeft gezegd, dan zou hij op de elektrische stoel zijn beland", zei de president eerder deze week nog in New York.
Maar klopt die zware beschuldiging wel? Allereerst is er nooit een strafrechtelijk onderzoek geweest naar Hunter Biden zelf. Het klopt wel dat er een corruptieonderzoek liep naar gasbedrijf Burisma Holding, maar dat onderzoek kwam nooit echt van de grond en was al stilgelegd ruim voordat Joe Biden met zijn eis kwam. Er is geen enkel bewijs dat Joe Biden het onderzoek wilde saboteren om zijn zoon te beschermen, zoals Trump beweert. Sterker nog, de reden dat de vicepresident aandrong op het ontslag was omdat openbaar aanklager Shokin juist te weinig deed om corruptie aan te pakken.
Russische agressie
Dit vond allemaal plaats gedurende een periode van grote instabiliteit in Oekraïne. Het westen wilde Oekraïne graag helpen, zodat het zich beter kon beschermen tegen Russische agressie, maar de westerse landen maakten zich ook grote zorgen over de omvangrijke corruptie bij de regering in Kiev.
Vooral de lakse houding van openbaar aanklager Viktor Shokin was hen een doorn in het oog. Shokin had sinds zijn aanstelling verschillende onderzoeken naar corruptie geblokkeerd. Ook had hij invallen laten doen bij prominente anti-corruptieorganisaties in Oekraïne.
Verschillende Europese landen, de G7 en Europese Unie drongen daarom al geruime tijd aan op het ontslag van Shokin. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ging nog een stap verder. Als Oekraïne niet meer werk zou maken van de strijd tegen corruptie en als Shokin nog langer zou aanblijven, dan zou het IMF de financiële steun stopzetten.
Joe Biden kwam met zijn eis nadat verschillenden landen en internationale organisaties precies hetzelfde geëist hadden. De diplomatieke druk had effect. In maart 2016 stemde een meerderheid van het Oekraïense parlement voor het ontslag van Shokin.