Alom lof voor het Ajax dat een prachtig verleden nieuw leven inblaast

Kampioen Ajax kan terugkijken op het beste seizoen van deze eeuw. Onder trainer Erik ten Hag heeft de club zijn oude glans en internationale allure herwonnen, met de kenmerkende Amsterdamse branie en flair als vertrouwde kernwaarden.

De filosofie

"Alles wat nu gebeurt, is ontstaan toen Johan Cruijff met Dennis Bergkamp en Wim Jonk in 2010 begon aan de revolutie", meent zaakwaarnemer Rob Jansen. "Bergkamp heeft Overmars en Edwin van der Sar erbij gehaald. Na de ruzie tussen Overmars en Bergkamp is Overmars overgebleven. Nu heerst er euforie. Maar de basis van dit succes ligt bij Bergkamp, Jonk en Cruijff."

Dat laatste vindt ook Andrea Agnelli, de Juventus-baas die met zijn club de kracht van de Amsterdammers ondervond. "Van der Sar en Overmars hebben deze ploeg stap voor stap opgebouwd na de verloren finale van de Europa League van twee jaar geleden."

"We volgen de filosofie van Ajax", zegt Dusan Tadic. "We spelen altijd hetzelfde. Aanvallend, met veel druk naar voren. Dus tegen wie we ook spelen, we gaan altijd voor de winst."

"Ajax heeft dit jaar Real Madrid, Bayern München en Juventus in ernstige problemen gebracht", aldus Agnelli. "En dat met fantastisch voetbal."

En dat begint allemaal in de zomer, als Ajax diep in de buidel tast voor Dusan Tadic en Daley Blind. Maar volgens trainer Erik ten Hag is dat vooral een investering in de eigen jeugd. "Tadic en Blind zijn juist gehaald om een prikkel te geven aan de talenten, om ze naar een hoger plafond te duwen. Bij Ajax ligt de focus op de jeugdopleiding en dat blijft ook zo."

"We hebben heel veel jonge talenten. Haal daar wat oudere spelers bij die wat in hun rugzak hebben, die wat hebben meegemaakt. Geen spelers in hun nadagen, maar jongens die gemotiveerd en scherp zijn. Die nog wat willen bereiken."

Stormachtige ontwikkeling

Met Nicolás Tagliafico krijgt Ten Hag in januari 2018 al een ervaren verdediger tot zijn beschikking. Naast Tadic en Blind komen ook Zakaria Labyad, Hassane Bandé en later nog Lisandro Magallán bij de selectie.

Het team krijgt pas in de loop van de voorbereiding vorm. Tadic en Blind stromen in als Ajax al volop in de voorrondes voor de Champions League zit. Sturm Graz, Standard Luik en Dinamo Kiev worden daarin verslagen, waardoor het hoofdtoernooi wordt bereikt.

Opvallend is dat David Neres en Donny van de Beek aanvankelijk nog geen vaste waarden zijn in de basisploeg van Ten Hag, maar net zoals vele andere talenten ontwikkelen ze zich stormachtig. De Champions League speelt daarbij een grote rol volgens de trainer.

Grootste verrassing bij het begin van het seizoen is het aanblijven van Hakim Ziyech, die persoonlijk al rond was met AS Roma. De clubs kwamen er echter niet uit. En tot overmaat van ramp had Ajax zijn rugnummer al aan nieuweling Tadic beloofd.

"Natuurlijk vind ik dat wij het anders hadden moeten communiceren", aldus Ten Hag. "We hadden het vooraf in de procedure anders moeten aanpakken door te zeggen: op het moment dat je weggaat, gaan wij voor de opvolger. Dat betekent ook dat nummer tien wordt vergeven."

De teleurgestelde Ziyech herpakt zich echter snel en vormt een gouden tandem met zijn beoogde opvolger Tadic.

Ook trainer Erik ten Hag kent een moeilijke eerste periode. Al is het niet zozeer zijn specifieke voetbalkennis die tot discussie leidt, maar zijn het vooral zijn optredens voor de camera en in de media die hem tot mikpunt van kritiek maken.

'Flair en uitstraling nodig'

"Er werd een beetje lacherig over Erik ten Hag gedaan. En ik moest eerlijk gezegd ook af en toe om hem lachen", zegt voormalig Ajacied en huidig NOS-analist Rafael van der Vaart. "Neem nou zijn interviews. Bij Ajax heb je flair en uitstraling nodig."

Het sentiment slaat echter snel om. "Hij is wel de man die Ziyech aan het voetballen heeft gekregen, ook na dat gezeur met zijn rugnummer", vervolgt Van der Vaart. Het attractief voetbal en het bijna ongekende aantal punten waarmee Ajax de eerste seizoenshelft afsluit, brengt ook de laatste critici tot zwijgen. "Hij weet ze toch te raken", stelt Van der Vaart.

"Ik hoor de kritiek niet", zegt Ten Hag zelf. Voor alles blijft hij een nuchtere Tukker. "Ja, ze zullen er wel een mening over hebben. Stempels plakken, daar zijn we goed in. Maar als je een gezonde dosis zelfspot hebt, kun je daarmee omgaan."

Champions League

Veel respect oogst Ten Hag met de manier waarop hij zich manifesteert in Europa. De groep met Benfica, AEK Athene en Bayern München wordt overleefd, waardoor ook miljoenen aan Champions League-gelden binnenstromen in Amsterdam. Het kan niet op.

Als zich in maart het 'Wonder van Bernabéu' voltrekt, lijkt Ajax zich weer serieus te kunnen meten met de absolute top. Real Madrid, dat de laatste drie seizoenen het toernooi won, wordt in eigen huis met liefst 4-1 gedeclasseerd. De woorden van oud-coach Louis van Gaal, die een paar jaar geleden stelde dat Ajax wel degelijk de Champions League nog eens kan winnen, worden ineens bloedserieus genomen.

Ten Hag deelt na afloop tevens een groot compliment uit aan de KNVB, omdat de bond de Amsterdammers in aanloop naar het duel met Real extra rust heeft gegund door het duel met PEC Zwolle te verplaatsen. Iets wat overigens niet bij alle eredivisieclubs in goede aarde valt.

De beker

Intussen doet Ajax op alle fronten mee om de prijzen, want in het toernooi om de KNVB-beker neemt Ajax wraak op Feyenoord na de smadelijke competitienederlaag (6-2) een maand eerder.

"Tot nu toe verloopt het seizoen perfect, maar we zijn nog niet tevreden", zegt Ten Hag als zijn ploeg in De Kuip ook met 4-0 afrekent met Willem II. "We zijn in de juiste positie. We hebben nu weer een stap gezet, weer een grens verlegd. Dat is fantastisch."

"Nu zit je ook niet meer tegen die eerste prijs aan te hikken", weet Frenkie de Jong. "Anders krijg je misschien verhalen van: 'ze spelen leuk, maar ze pakken geen prijzen'. Nu hebben we er een, op naar de volgende."

De ommekeer

Ajax-PSV biedt de Amsterdammers nog de mogelijkheid de competitie spannend te maken. De rode kaart van Mazraoui in dat duel is een cruciaal moment. Na de gelijkmaker van Luuk de Jong (1-1) krijgt PSV met een man meer ruim een halfuur lang de tijd om zijn voorsprong op Ajax te koesteren (vijf punten) of uit te bouwen (naar acht punten). Maar Ajax toont veerkracht en spierballen, wint met 3-1 en brengt daarmee de spanning in de eredivisie terug.

Het seizoen wordt een ongekend spannende titelrace tussen twee ploegen die er vanaf het begin al met kop en schouders bovenuit steken. Terwijl de climax nadert, eindigt het Europese avontuur van Ajax na een onwaarschijnlijke comeback van Tottenham Hotspur in de Johan Cruijff Arena (2-3).

"Wreed, heel wreed. Maar ook trots", zegt Ten Hag, nadat in de extra tijd de finale de Amsterdammers door de vingers is geglipt. In Eindhoven gloort dan ineens weer hoop. "Dit verwerk je niet zo één-twee-drie", zegt Van Bommel over de dreun die Ajax van Tottenham heeft gekregen.

Mentale kracht

Mentaal blijkt Ajax echter sterker, als met een overwinning op FC Utrecht tijdens de 33ste speelronde voor het eerst op punten de koppositie wordt gepakt. Door de nederlaag van PSV bij AZ zijn de Amsterdammers voor het eerst sinds vijf jaar kampioen, al is dat na de wedstrijd bij De Graafschap pas officieel.

Het is de 34ste titel voor Ajax. "Deze is voor onze kleine man", zegt algemeen directeur Edwin van der Sar. Het getal verwijst immers naar het rugnummer van Abdelhak Nouri, die bijna twee jaar geleden na een hartstilstand blijvende hersenbeschadiging opliep. Zijn generatiegenoten dragen nu bij aan de titel en denken nog dagelijks aan de vrolijke en zeer geliefde spelmaker van weleer.

De toekomst

De successen hebben voor Ajax ook een keerzijde. Frenkie de Jong vertrekt voor 75 miljoen euro naar Barcelona en assistent-trainer Alfred Schreuder gaat naar Hoffenheim. En wat gebeurt er met Ziyech, De Ligt en alle andere gewilde talenten?

Commentator Jeroen Elshoff is er ook 100 procent van overtuigd dat Donny van de Beek vertrekt. "Wat hij heeft laten zien... natuurlijk gaat hij opgehaald worden. Ik denk dat er clubs voorbij gaan komen waarvan je spijt krijgt als je er 'nee' tegen zegt."

Zaakwaarnemer Jansen merkt dat vooral het optreden in Madrid de aandacht op de Ajax-talenten heeft gevestigd. "Je moet niet raar opkijken als er Frenkie de Jong-bedragen worden betaald. De bedragen gaan eerder omhoog dan dat ze naar beneden gaan. Dat roep ik al jaren."

Hete transferzomer

Overmars en Van der Sar staan voor een hete transferzomer. Ze hebben al de wens uitgesproken om het Nederlandse gezicht van het elftal te willen behouden, om de identiteit van het elftal te waarborgen.

Juventus-topman Agnelli is diep onder de indruk van het werk van de twee oud-spelers en huidige bestuurders. "Zij blazen een prachtig verleden nieuw leven in. Want laten we niet vergeten dat je een mooie traditie eert als je het shirt van Ajax draagt."

De talenten, de trots, de titelrace en de terugkeer op het hoogste Europese podium. Wat de toekomst ook brengt, dit is hoe dan ook een seizoen geweest waar nog lang over zal worden nagepraat. Tot ver buiten Amsterdam.