Regeerakkoord: klimaat, aflosboete en embryo-selectie

Het nieuwe kabinet heeft het klimaat naar eigen zeggen tot speerpunt gemaakt. In totaal wordt er vier miljard euro voor vrijgemaakt. In 2030 moet er 49 procent minder CO2 in lucht komen dan in 1990.

Dat wil niet zeggen dat er ook zoveel minder koolstofdioxide mag worden geproduceerd. De meeste winst moet volgens het regeerakkoord gehaald worden uit de afvang en opslag van CO2. Van de 56 megaton reductie, wordt in totaal 20 megaton in de grond gepompt.

Er komen meer plekken op zee waar windmolenparken gebouwd kunnen worden. Mensen die een huis laten bouwen, krijgen niet meer standaard een aansluiting op het aardgas, maar in plaats daarvan een "recht op warmte".

Auto's, trucks en vliegtuigen

Het kabinet wil dat alle nieuwe auto's over twaalf jaar, in 2030, emissieloos zijn. Voor vrachtwagens wordt "zo spoedig mogelijk" tolheffing ingevoerd, net zoals bijvoorbeeld in Duitsland en België al het geval is.

Vanochtend lekte al uit dat alle resterende kolencentrales in Nederland uiterlijk in 2030 dicht moeten zijn. In deze kabinetsperiode gaat er minstens één dicht.

Er gaat onderzocht worden of er een heffing kan worden ingevoerd op vervuilende en lawaaiige vliegtuigen. Als dat niet lukt, overweegt de coalitie een algemene belasting op vliegen in te voeren. Het liefst doet het kabinet dat in Europees verband, maar desnoods op eigen houtje.

De gaskraan in Groningen gaat verder dicht. De komende vier jaar gaat de winning met 1,5 miljard kubieke meter per jaar omlaag, naar 20,1 kuub. Tegelijkertijd wil het kabinet stimuleren dat er minder vraag komt naar gas, zo'n 3 miljard kubieke meter. Het verschil, anderhalf miljard kuub, is nodig als buffer voor leveringszekerheid.

De nieuwe coalitie heeft op het laatste moment de plannen met het eigenwoning-forfait aangepast. De zogeheten wet-Hillen, waardoor mensen met een afgelost huis vrijgesteld waren van het forfait, wordt niet in twintig, maar in dertig jaar afgebouwd.

Toen de maatregel uitlekte, kwam er veel kritiek op. Het werd een boete op aflossen genoemd, terwijl de politiek er juist al jaren op aandringt dat mensen hun schuld aflossen.

VVD-leider Rutte zei in een toelichting dat hij ook niet blij is met de maatregel. Maar het belastingvoordeel moet volgens hem uiteindelijk wel verdwijnen. "Anders zou iedereen uiteindelijk onder de wet-Hillen vallen en dat is onbetaalbaar. Maar we gaan het nu in hele kleine stapjes doen."

Wijkagenten

Het nieuwe kabinet trekt structureel 267 miljoen euro extra uit voor onder meer wijkagenten. In het regeerakkoord staat dat de politie daarmee effectiever kan optreden.

Ook de bestrijding van cybercriminaliteit krijgt meer geld, zo'n 95 miljoen euro. Onder meer de inlichtingendiensten AIVD en MIVD en de NCTV krijgen meer mensen en technologie.

Het boetebeleid wordt aangepast: notoire verkeersovertreders worden harder aangepakt. Zij krijgen hogere boetes terwijl de boetes voor kleine overtredingen juist worden verlaagd.

Embryo's selecteren op geslacht

Ook komt er een mogelijkheid om in heel specifieke gevallen embryo's te selecteren op geslacht. De maatregel is bedoeld voor ouders waarbij ernstige ziektes in de familie voorkomen, zoals erfelijke vormen van borstkanker of darmkanker.

Soms openbaart zo'n ziekte zich alleen bij jongetjes of alleen bij meisjes. In die gevallen komt er de mogelijkheid om als aanstaande ouders voor een kind met een bepaald geslacht te kiezen.

Verder wil het nieuwe kabinet meer investeren in stamcelonderzoek, om ons land op wetenschappelijk gebied leidend te laten blijven.

Bekend was al dat de vier partijen niet met nieuwe voorstellen zouden komen op het gebied van 'voltooid leven'. Wel komt er een onderzoek naar de vraag hoe groot de groep mensen precies is die in aanmerking zouden willen komen voor hulp bij zelfdoding omdat ze hun leven voltooid achten.

Zorg

In totaal wordt er in 2021 1,6 miljard euro bespaard op de zorg, dat gebeurt via akkoorden met de sector en door maatregelen die de aankoop van geneesmiddelen en hulpmiddelen goedkoper maken. Daarnaast verwacht de regering dat door de akkoorden de zorgpremie minder hard stijgt. De bezuiniging van 188 miljoen op langdurige zorg wordt teruggedraaid.

Om te voorkomen dat de kosten voor mensen die veel zorg nodig hebben te veel oplopen vanwege een stapeling van eigen bijdragen komt er een vast 'abonnementstarief'.

Wraakporno

Het versturen van wraakporno, om je ex dwars te zitten, wordt een strafbaar vergrijp. Volgens de partijen grijpt wraakporno diep in de persoonlijke levenssfeer.

De strafmaat voor haatzaaien gaat van één naar twee jaar. Er komt een verbod op radicale organisaties die tot doel hebben de democratie omver te werpen.

Nieuwe immigranten mogen dubbele nationaliteit behouden. Maar volgende generaties moeten op bepaald moment kiezen.

Verblijf in terreurgebied strafbaar

Het verblijf in gebieden waar terreurgroepen de dienst uitmaken, wordt strafbaar. Dat is opvallend, want demissionair minister Blok van Veiligheid en Justitie zei onlangs nog dat zo'n verbod niet nodig is. Meestal is toch wel duidelijk dat iemand zich daar heeft aangesloten bij een terreurorganisatie.

Nederland gaat "diplomatieke actie"ondernemen tegen landen die niet meewerken aan vervolging van de mensen die verantwoordelijk zijn voor de ramp met de MH17. Het kabinet lijkt daarmee vooral te doelen op Rusland, het land waar de vermoedelijke daders vandaan komen.