SS-gevangenen nu zelf doelwit beschietingen en strafexercities

Er zijn grote misstanden aan het licht gekomen in de Harskamp, waar voornamelijk Nederlandse SS'ers geïnterneerd zijn. Nu de bewaking van het kamp in handen is van Nederlandse troepen, worden de gevangenen hard aangepakt. Schietpartijen door de barakken en zware strafexercities horen bij het dagelijks leven in het kamp.

"De bewakers zitten 's nachts dronken achter de bren", vertelt H. Voulon, die naast het kamp woont. "Hoe dat mogelijk is weet ik niet, want in een gedisciplineerd leger kun je niet dronken achter een mitrailleur zitten. En dan schieten ze zo voor de lol door de barakken."

Veel van de Nederlandse bewakers van de Harskamp hebben tijdens de oorlog in het verzet gezeten. Het heersende sentiment: oog om oog, tand om tand.

Een wachtpost met mitrailleur bij de Harskamp · Nationaal Archief

Aanvankelijk was de bewaking van het kamp in handen van Canadezen. Afgelopen juli droegen zij deze over aan Nederlandse stoottroepen. "Vanaf toen was het afgelopen met het in de zon liggen en met de muziek", vertelt Voulon. "Bij de Canadezen kon alles, die interesseerde het niet. De stoottroepers keken er anders tegenaan."

Onbehouwen

Vandaag is de kampcommandant, kapitein J.L. Jansen, afgelost door majoor G.H Scholte. Veel trekken de bewakers zich echter niet aan van de kampleiding. Zo weigerde de buitenwacht van de stoottroepers de commissaris van het Militair Gezag in Gelderland te begroeten tijdens zijn bezoek aan het kamp. Zijn auto werd beklad en de reservebenzine gestolen.

Stoottroepers schieten geregeld lukraak op kampbewoners. Dit wordt 's nachts gedaan, zodat de leiding niet kan vaststellen van waar geschoten werd. Als een gevangene wordt geraakt, dan heet het dat hij "op de vlucht neergeschoten" is, de bewering die Duitsers ook geregeld gebruikten voor neergeschoten gevangenen.

Op 1 juli weigerde geïnterneerde Jan Goutier bij een strafexercitie om voor een wissewasje te looppassen. Een stoottroeper liet zich op een knie zakken en schoot Goutier vervolgens recht door het hart. Hij werd 26 jaar.

Gezicht op het kamp. Geinterneerden achter prikkeldraad · Nationaal Archief

De stoottroepers werden deze maand afgelost door gezagstroepen van het 14e Regiment Infanterie. Ook zij lijken het niet zo nauw te nemen met de kampreglementen van het Militair Gezag. Alle rantsoenen en noodrantsoenen werden direct in beslag genomen. Het eten voor de kampbewoners bestaat sinds de komst van de nieuwe bewaking uit enkele sneetjes brood en wat lammetjespap.

Daarnaast zijn appèls ingesteld en worden persoonlijke bezittingen constant doorzocht en ingepikt. Als gevolg hiervan beschikken de meeste kampbewoners momenteel enkel over een uniform, een set ondergoed, een nachthemd en wat scheergerei.

Een gevangene in de Harskamp scheert zich · Nationaal Archief

De leefomstandigheden in het kamp zijn erbarmelijk. Deze verontrustende gebeurtenissen hebben de afgelopen weken de buitenwereld bereikt en inmiddels is er een onderzoek ingesteld naar de bewaking van de Harskamp.