Russische tanks in Berlijn · publiek domein

Rode vlag wappert op toren Rijksdag Berlijn

De Russen hebben een groot deel van Berlijn veroverd. Op een toren van de Rijksdag wappert nu een rood doek, dat de vlag van de Sovjet-Unie moet voorstellen. Maar waar is Hitler? Niemand weet het. Leeft hij nog, is zelfs de vraag.

De strijd om Berlijn is hard. Om iedere straat, ieder huis wordt gevochten. Dat de vlag nu hangt, wil nog niet zeggen dat alle nazi's verdwenen zijn. De Sovjets hebben nog altijd niet de hele stad in handen, al lijkt dat nog een kwestie van tijd te zijn.

Op 16 april stak het Rode Leger op tientallen kilometers van Berlijn de Oder over. Sinds die tijd wordt er fel om de stad gevochten. De overmacht van de Russen is enorm. Het leger zou uit meer dan twee miljoen soldaten bestaan, tegenover zo'n 800.000 Duitse militairen.

Frontstad

Hitler heeft Berlijn uitgeroepen tot frontstad en dat betekent dat de stad tot het uiterste verdedigd moet worden. En de Duitse verdedigingslinies zijn enorm sterk, merkt het Rode Leger.

"Berlijn met zijn voorsteden is één groot bolwerk, heel moeilijk in te nemen", zegt de Russische militair Vladimir Gvozd. "En ook al begrijpen de Duitse militairen wel dat het einde nabij is, zij zijn toch bepaald niet gedemoraliseerd. De Duitse propaganda maakt hen iedere dag bang met berichten over vreselijke wreedheden van het Rode Leger."

De bevolking van Berlijn - hongerig en op van de oorlog - vreest zowel de nazi's als de Sovjets. Vooral de achtergebleven vrouwen moeten het ontgelden. Magda Wieland, een 24-jarige actrice, noemt de komst van de Russen het angstigste moment van de oorlog.

Op ruwe wijze werd ze verkracht toen de Sovjets haar huis binnendrongen. Het overkwam ook haar Joodse vriendin Ellen Goetz die ondergedoken zat in de kelder. Ze werd naar buiten gesleept en verkracht. Toen Duitsers probeerden uit te leggen dat ze als Joodse vervolgd was geweest, kregen ze het antwoord: 'Frau ist Frau'. Het is het lot dat veel vrouwen treft.

Het verwoeste Berlijn · Hollandse Hoogte

Het einde van de oorlog lijkt hier soms heel ver weg en soms dichtbij.

Hitlerjugend en SS trekken schietend door de stad. Burgers hangen witte vlaggen op in de hoop dat het bescherming biedt. Integendeel, juist die huizen of wat ervan over is, worden onder vuur genomen. Vanuit de puinhopen verspreidt zich een rotte geur van lijken.

In Berlijn wonen nog ongeveer 3 miljoen mensen. Die zitten vast in de stad, omdat Hitler een evacuatie heeft verboden.

Vraag is of dit voor Hitler ook geldt. Niemand weet waar hij is. Er gaan geruchten dat hij naar Beieren is vertrokken, dood is of dat hij in zijn bunker in Berlijn zit.

Daar was hij in ieder geval gisteren nog. Hij trouwde er in de Führerbunker vlak bij de kanselarij met zijn vriendin Eva Braun.

Die dag stelde hij ook een politiek testament op. Mocht hij sterven dan moet Joseph Goebbels, minister van Voorlichting en Propaganda zijn positie van rijkskanselier innemen.

Hitler had op de BBC-radio al gehoord dat Benito Mussolini is vermoord door de partizanen in Milaan. Diens lijk is ondersteboven opgehangen bij een tankstation in Milaan.

Hij weet dat de Sovjets Berlijn de komende dagen verder zullen uitkammen op zoek naar hem. Een lot als dat van zijn Italiaanse bondgenoot zal hij te allen tijde willen voorkomen.

Bronnen:
- Berlijn - Antony Beevor
- Russen gaven Derde Rijk de genadestoot -Volkskrant - 02/051995