"En dan ineens staat daar in de poort van het kamp de eerste Amerikaan. Hello boys, here we are. En dan begint het: het gejuich, het geschreeuw, het gebrul. Aan stukken gescheurde portretten van Hitler en Himmler vliegen uit de ramen van de Kommandantur. Ik heb het gevoel alsof ik word opgetild. Ik brul, ik ben terug op de wereld."

De Nederlandse schrijver Ed Hoornik is een van de 32.000 gevangenen die vandaag bevrijd zijn in concentratiekamp Dachau.

Vlak voordat zijn bevrijders kwamen was hij nog bang dat hij vlektyfus had, zoals zo veel gevangenen. "Ik voelde iets over mijn ribben lopen. Stel je voor dat ik op het nippertje toch nog vlektyfus heb."

Ik zag de dood en vernietiging van menselijk leven op zijn hoogtepunt. Elk van de dertig tot veertig karren bevatte de huid en botten van mannen en vrouwen, duizenden, half gekleed in vodden.

De Amerikanen zijn diep geschokt door wat ze aantroffen. Vlak bij het kamp ontdekten ze een lange goederentrein met tot op het bot uitgeteerde doden.

"Ik zag de dood en vernietiging van menselijk leven op zijn hoogtepunt. Elk van de dertig tot veertig karren bevatte de huid en botten van mannen en vrouwen, duizenden, half gekleed in vodden. Na een nadere inspectie van de lijken bemerkte ik dat velen kogelgaten bevatten", zegt de aangeslagen Amerikaanse kolonel Walter J. Fellenz.

De trein kwam uit concentratiekamp Bergen-Belsen. Terwijl de geallieerden en de Sovjets naderden, stuurden de nazi's duizenden en duizenden gevangenen naar Dachau, dat centraal in Duitsland ligt. Of de mensen levend of dood aankwamen interesseerde hen niet.

Eenmaal door de poort overviel de Amerikanen de stank van lijken in ontbinding. Vlak bij het crematorium lagen stapels lijken. Niet verbrand, want de kolen zijn op.

"Het tafereel deed me verstarren. Dantes inferno stak bleekjes af bij de ware hel van Dachau", zegt luitenant-kolonel Felix Sparks. "Toen ik me omdraaide om het kampterrein met ogen van ongeloof te bekijken, zag ik een groot aantal dode gevangenen liggen op de plek waar ze neergevallen waren in de laatste uren of dagen voor onze aankomst. Omdat al die talloze lijken zich in diverse stadia van ontbinding bevonden, was de stank van de dood overweldigend."

De Amerikanen zijn zo overdonderd door wat ze hier aantreffen dat ze bewakers vermoorden. Ook de ex-gevangenen doen mee. Het oorlogsrecht - het goed behandelen van gevangenen - telt hier blijkbaar even niet.

Dit zijn beelden van het kamp net na de bevrijding:

Terwijl de Amerikanen het gevoel hebben in een hel te zijn terechtgekomen, begint voor de Nederlander Hoornik het leven weer. Hij heeft het gered. Hij vertelt over de vele zieken in de barakken die niet naar buiten konden om hun bevrijders te zien.

"Maar de zieken, de stervenden in de barakken, ze hebben het gehoord, maar ze willen het ook zien, het beleven. En dan staat daar ineens, door ons meegetroond, groot, zwijgend, niet wetend wat te doen, een Amerikaan tussen de britsen. Doodshoofden proberen zich op te richten, houten armen strekken zich naar hem uit. Ze willen hem aanraken en betasten."

"De man legt zijn mitrailleur op een tafeltje en gaat tussen de bedden. Hij drukt handen links, handen rechts. De derde die hij omhelst is een dode. Hij loopt gewoon door naar de volgende, en weer naar de volgende. Als hij de barak uit is begint hij te braken. Van de weeromstuit doe ik het ook."

In Dachau hebben de afgelopen jaren waarschijnlijk ruim 200.000 gevangen gezeten. Er zaten vooral politieke gevangenen, veel verzetsstrijders. Hoeveel mensen hier zijn omgekomen, is nog bekend. Er wordt gesproken over meer dan 40.000 doden.