Misdaad piekt in Brabant, Limburg

Door onze verslaggevers Robert Bas en Theo Verbruggen

De georganiseerde criminaliteit in Noord-Brabant en Limburg dreigt onbeheersbaar te worden. Meerdere burgemeesters worden bedreigd door onderwereldfiguren en criminelen proberen via stromannen, soms oud-politici, greep te krijgen op de bovenwereld.

Achter de schermen werken burgemeesters, politie en Openbaar Ministerie in beide provincies aan een plan tegen de criminaliteit. Ze willen meer geld voor de opsporing en meer mogelijkheden voor de aanpak van bijvoorbeeld eigenaren van panden waarin drugslaboratoria zijn aangetroffen. Ook opperen ze dat er net als bij de aanpak van terrorisme, een nationaal coördinator misdaadbestrijding moet komen.

Dat blijkt uit gesprekken die de NOS heeft gevoerd met bestuurders en medewerkers van politie en justitie.

WK moest wijken

De urgentie is zo groot dat er zelfs tijdens WK-wedstrijden van Oranje over het probleem werd vergaderd. Zo ontmoetten politiechefs en hoofdofficieren van justitie in Brabant en Limburg elkaar in Driebergen tijdens de wedstrijd van Nederland tegen Australië. Ook de baas van het Openbaar Ministerie, Herman Bolhaar, en de plaatsvervangend chef van de Nationale Politie Bik waren daarbij.

Enkele dagen later, tijdens de wedstrijd Nederland tegen Chili kwamen de burgemeesters van vijf grote gemeenten bij elkaar. Ze werken aan een actieplan, zo bevestigen bronnen tegen de NOS.

Het beeld dat tijdens de bijeenkomsten is geschetst, is zeer ernstig. In de twee provincies zitten niet alleen de grootste wietproducenten van het land, ook de meeste synthetische drugs worden er geproduceerd. Motorclubs als Satudarah en No Surrender hebben vaste voet aan de grond. Bij invallen in woonwagenkampen worden telkens hennepkwekerijen, wapens, gestolen spullen en miljoenen euro's cash geld aangetroffen.

Miljardairs

Hoeveel geld er omgaat in de georganiseerde criminaliteit staat niet vast, maar volgens deskundigen gaat het om miljarden. Alleen al in de wietteelt in de regio Tilburg wordt jaarlijks, volgens een onderzoek van de universiteit Tilburg, zo'n 800 miljoen verdiend met de hennepteelt. Geschat wordt dat er in Tilburg dagelijks zo'n 2500 mensen in de wietteelt actief zijn. Enkele topfiguren zouden het zelfs geschopt hebben tot miljardair.

De grote zorg van bestuurders, politie en OM is dat de onderwereld in de bovenwereld infiltreert. Soms gaat het subtiel, bijvoorbeeld door een crimineel die een amateurvoetbalclub sponsort om zo aanzien in de samenleving te krijgen.

Intimidatie en corruptie

Maar volgens bronnen bij politie, justitie en de lokale overheid proberen criminelen ook rechtstreeks burgemeesters en wethouders te beïnvloeden. Zo is er een oud-wethouder die als adviseur optreedt voor mensen die bij xtc-productie betrokken zijn. Ook is er sprake van een wethouder wiens broer nauwe banden heeft met criminelen en die hem naar voren schuiven om hun belangen te behartigen. Ook zouden er politiemensen worden omgekocht. En burgemeesters die optreden tegen criminelen, worden bedreigd en geïntimideerd.

Eén vuist

Het ministerie van Veiligheid en Justitie zegt in een reactie dat extra capaciteit niet de oplossing is om de criminaliteit tegen te gaan. Er moet nog beter worden samengewerkt, vindt het ministerie. "Het gaat er om dat alle betrokken overheidsdiensten één vuist maken tegen ondermijnende criminaliteit."

Volgens het ministerie wordt de komende tijd extra ingezet op aanpak van hennepteelt, de productie van synthetische drugs en het aanpakken van motorbendes.

Heeft u tips? Dan kunt u die mailen naar onderzoek@nos.nl