Plaatje 1982: Luis Guevara Mora
Luis Guevara Mora was eigenlijk best een goede doelman. Een groot talent, zeiden de kenners zelfs in 1982. Mora had alleen de pech dat uitgerekend híj in de openingswedstrijd tegen Hongarije onder de lat stond bij El Salvador.
Tegen België (1-0) en Argentinië (2-0) toonde de 20-jarige Mora, de jongste speler van het WK, zijn talent met enkele fenomenale reddingen. Maar dat weet niemand meer. Zijn naam zal altijd verbonden blijven met de grootste nederlaag in de historie van het wereldkampioenschap: 10-1.
Spookvoetballers
Het fiasco kondigde zich al aan voordat het WK van 1982 in Spanje überhaupt begonnen was. Drie dagen voor het eerste groepsduel van El Salvador in Elche arriveerde de selectie pas in Spanje, na een reis die in totaal 72 uur geduurd had. Een bezuinigingsmaatregel van de bond, zo bleek.
In het vliegtuig zaten bovendien niet tweeëntwintig, maar slechts twintig voetballers. Hoe dat kwam? Dezelfde bestuurders van de voetbalbond van El Salvador vonden twintig spelers meer dan genoeg voor drie wedstrijdjes. De laatste twee plekken in de selectie werden daardoor ingenomen door personages die nog nooit de kicksen onder gebonden hadden. Na aankomst in Spanje waren deze twee ook direct met de noorderzon verdwenen op weg naar een prettige vakantiebestemming.
Dat was nog niet alles. Op het trainingsveld de volgende dag bleken de ballen gestolen. De enige training van El Salvador voor het openingsduel kon alleen doorgaan nadat de Hongaren, nota bene de tegenstander in de eerste groepswedstrijd, een handjevol Tango's ter beschikking stelden.
Verdwenen shirts
En dan bleek er op de dag van de wedstrijd ook nog iets aan de hand met de tenues. De sponsor had vier witte en drie blauwe shirts per speler ter beschikking gesteld. Maar toen de tenues geteld werden, bleken vooral veel blauwe thuisshirts plotseling verdwenen.
Zodoende luisterden de spelers van 'La Azul' (het blauw) op 15 juni 1982 in smetteloos wit naar het volkslied van El Salvador, dat voor het eerst sinds 1970 weer gespeeld werd op een wereldkampioenschap.
Ondanks alle problemen keken de voetballers uit naar hun kans om zich te tonen voor de miljoenen televisiekijkers in de hele wereld. Tot dan toe ging de aandacht van de internationale pers vooral uit naar de burgeroorlog in het thuisland. En in alle voorbeschouwingen werd de beroemde voetbaloorlog uit 1969 opgerakeld, een oorlog tussen El Salvador en Honduras die werd aangestoken nadat El Salvador zich via een beslissingswedstrijd in Mexico had geplaatst voor het WK in 1970.
Vol op de aanval
El Salvador begon enthousiast aan de wedstrijd. De opdracht die bondscoach Mauricio "Pipo" Rodríguez aan zijn spelers had gegeven, was die van de overrompeling. "De Hongaren waren kwetsbaar achterin, dus zouden wij vol op de aanval spelen. Dat was de grootste fout die we konden maken", zou de vedette van het team, aanvaller Jorge "Mágico" González later zeggen.
Binnen drie minuten schoot de Hongaarse captain Tibor Nyilasi de eerste bal langs doelman Mora. Bij de rust stond het 3-0. Een duidelijke tussenstand, maar niet desastreus. Nog niet. In de tweede helft begonnen de spelers van El Salvador daarom gewoon met waar ze mee geëindigd waren: aanvallen. Binnen vier minuten was het 4-0.
Bondscoach Rodriguez voelde de bui al aankomen en liet tweede doelman Eduardo Hernandez warmlopen. "Ik wilde Mora in bescherming nemen, zodat hij niet nog meer goals om de oren zou krijgen. Maar toen realiseerde ik me dat ik het risico liep om het zelfvertrouwen van niet één, maar twee keepers te vernietigen. Daarom liet ik Mora staan." Dat tweede doelman Hernandez weigerde om in te vallen, zal ook niet meegeholpen hebben.
Niet zo'n slecht team
In de 64ste minuut deed Luis Ramírez Zapata zelfs iets terug voor El Salvador: 5-1. De aanvaller begon zelfs uitzinnig te juichen, wat hem op dodelijke blikken van zijn medespelers kwam te staan. Ramírez werd stevig tot de orde geroepen, zo vertelde hij later. "Twee van mijn medespelers renden naar me toe en zeiden dat ik mijn mond moest houden. Het laatste dat we wilden was de Hongaren boos maken. Ze hadden gelijk, maar ik was veel te euforisch."
De Hongaren scoorden nog vijf keer in het restant van de wedstrijd. "In werkelijkheid waren ze niet eens zo n slecht team", was de milde analyse van de Hongaarse aanvoerder Nyilasi, die na de openingstreffer ook de tiende op zijn naam schreef. "Het probleem was dat ze nogal naïef bleven aanvallen."