Oud-topman Vestia laat weinig los

Oud-bestuursvoorzitter Erik Staal van Vestia heeft weinig losgelaten in het verhoor door de parlementaire enquêtecommissie Woningcorporaties. Hij woog elk woord af, viel vaak in herhaling en wijdde, soms tot irritatie van de commissie, bij bijna elk antwoord uit.

"Waarom was u terughoudend over een accountantsonderzoek naar de derivaten?""Tot 2010 hebben we waargemaakt dat zelfs al zou de rente nul zijn, we geen gevaar zouden lopen.""Dat heeft u nu al drie keer verteld. Geeft u antwoord op de vraag."

De commissieleden moesten deze zin nog vaak herhalen, maar Staal gaf nauwelijks verklaringen voor zijn handelen bij Vestia.

Waardeloos

Staal was de bestuursvoorzitter onder wiens verantwoordelijkheid voor meer dan 20 miljard aan derivaten werd gekocht. Ze dienden als verzekering tegen een stijgende rente op leningen van Vestia. Maar de rente daalde en dat maakte de derivaten juist een risico voor de toekomst. Ze afkopen kostte uiteindelijk 2 miljard euro.

"Meneer Staal, u zegt dat er elk jaar een financieel verslag werd gemaakt, maar de interim-bestuurder die we vanmorgen spraken kon er niet één vinden. Waar zijn ze?""Ergens bij Vestia.""Wij hebben alles opgevraagd bij Vestia en ze zaten niet tussen de stukken.""Ik weet niet waar de stukken van Vestia zijn, in een archief denk ik.""De externe accountant en de financieel toezichthouder hebben ze ook nooit kunnen vinden.""..."

Banken

Vestia kocht uitzonderlijk veel derivatenproducten waarbij het risico bij Vestia lag en de winst bij de banken. Alle contracten zijn getekend door Staal zelf. "Staal is niet iemand die ongelezen een contract tekent", zei interim bestuurder Erents in zijn verhoor vanmorgen.

"Meneer Staal, u heeft al die contracten gelezen en getekend?""Ik heb niet elk contract meer gelezen.""U heeft nooit vraagtekens gezet bij die contracten?""........Ik heb alles getekend."

Accountant

In 2009 schrijft de huisaccountant verschillende maatregelen voor die het toezicht op de top van Vestia moeten verbeteren. Het was de accountant opgevallen dat Staal en financiële man Marcel de Vries heel veel konden beslissen zonder goedkeuring van wie dan ook.

"De accountant stuurt u verschillende waarschuwingen over de bedrijfsvoering. Wat deed u daarmee?""Die heb ik besproken met de accountant.""In 2011 zijn er ineens allemaal controlevoorschriften uit het statuut geschrapt. Waarom?" "Dat weet ik niet precies.""De accountant waarschuwt en vervolgens doet u het tegenovergestelde, en dat weet u niet meer?""Ik vertel u mijn waarheid."

Salaris

Vestia claimt bij Staal de 2 miljard derivaten-schade en wil ook geld terug zien van zijn pensioenuitkering van 3,5 miljoen euro en zijn salaris van 500.000 euro. Staal weigerde een waardeoordeel te geven over deze bedragen voor een bestuurder in de sociale woningbouw. "Dit salaris is mij aangeboden."

Staal is verwikkeld in verschillende juridische procedures. Ook moet hij getuigen in de rechtszaak tegen financiële man De Vries. Die wordt ervan verdacht via een constructie miljoenen aan provisies voor de verkoop van derivaten te hebben opgestreken. Staal en De Vries werkten jarenlang nauw met elkaar samen.

Boze man

De enquêtecommissie is voor informatie niet afhankelijk van dit verhoor, dat overigens begon met een boze man op de publieke tribune. De Kamerleden deden het afgelopen jaar zelf uitgebreid onderzoek en kennen al veel feiten van de Vestia-zaak. Ze hebben Staal al in voorgesprekken gehoord.

Morgen worden meer mensen gehoord over de Vestiazaak. Onder anderen oud-commissaris Peter Noordanus, die betrokken was bij de pensioenuitkering van 3,5 miljoen, en accountant Piet Klop van Deloitte, wiens onderzoek naar de derivatenportefeuille nooit doorging.