Waar komt Ali A. voor de rechter?

door redacteur politie en justitie Ilan Sluis

Ali A, een van de hoofdverdachten van de gewelddadige overval op een gelddepot van Brink's, is opgepakt in Marokko. Kan hij nu voor de rechter worden gebracht voor dit misdrijf?

Ja, dat kan. Alleen niet in Nederland. Marokko levert zijn onderdanen niet uit en Ali A. heeft de Marokkaanse nationaliteit. Maar sinds eind 2012 is er wel een verdrag dat het mogelijk maakt dat een verdachte in Marokko wordt vervolgd voor feiten die hij in Nederland heeft gepleegd. Nederland heeft in de zaak van Ali A. een dergelijk verzoek nog niet gedaan.

Bronnen melden de NOS dat Nederlandse autoriteiten ook geen aandeel hebben gehad in de arrestatie van A. in Marokko. Op dit moment zoekt de Nederlandse liaisonofficier voor dergelijke zaken contact met de Marokkaanse autoriteiten over de achtergronden van A.'s aanhouding.

Haken en ogen

Ondanks de mogelijkheid dat Ali A. in Marokko voor de rechter moet verschijnen, zitten er ook haken en ogen aan deze constructie. Volgens hoogleraar internationaal recht Geert-Jan Knoops geldt dat voor zowel het Openbaar Ministerie als de verdediging.

"Het bewijs in dergelijke zaken is hier in Nederland vergaard en moet dan in Marokko worden gepresenteerd. Dat kan problemen opleveren voor de fact finding. Ook voor Marokkaanse advocaten die daar de verdachte bijstaan", zegt Knoops.

In Nederland kan een advocaat zelfstandig getuigen verhoren. Maar heeft de advocaat aldaar dezelfde mogelijkheden, wettelijk en praktisch gezien, vraagt Knoops zich af. "Is hij in staat om in Nederland getuigen te horen bijvoorbeeld?"

De Mientjes

De samenwerking tussen Nederland en Marokko is ontstaan in de zaak van De Mientjes. Een Marokkaanse man beroofde en vermoordde de twee vrouwen (die beide Mientje heetten) in Nijmegen in 2003. Hij vluchtte naar Marokko, waar hij zeven jaar later werd aangehouden.

Marokko wilde hem niet uitleveren. Toen werd de constructie toegepast om hem daar te vervolgen. Uiteindelijk werd hij in 2012 in hoger beroep tot levenslang veroordeeld.

In de tussentijd werd gewerkt aan een officieel verdrag, het Verdrag betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk Marokko, dat op 1 december 2012 in werking is getreden.

Staatsliedenbuurt

Onlangs werd Hamza B. opgepakt bij het vliegveld van Tanger. B. is verdachte in de zaak van de wildwestschietpartij in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt in december 2012, waarbij twee doden vielen. De daders gebruikten automatische vuurwapens en schoten ook op motoragenten.

B. vluchtte na de schietpartij naar Marokko. In Nederland was informatie dat B. zijn vriendin zou ophalen in Tanger. Op basis daarvan hield de Marokkaanse politie hem aan. Nederland heeft nu, met het verdrag uit 2012 in de hand, verzocht om zijn berechting daar. Wanneer de rechtszaak tegen hem dient, is nog niet bekend.