Euthanasie: kind beslist mee
Het Belgische parlement debatteert vanmiddag over het loslaten van de leeftijdsgrens voor een euthanasieverzoek. In Nederland ligt die leeftijdsgrens op 12 jaar maar in de praktijk wordt er zelden euthanasie gepleegd bij jonge tieners.
Toestemming
In Nederland mogen ernstig zieke kinderen vanaf 12 jaar vragen om euthanasie. Tot ze 16 zijn, hebben ze ook toestemming nodig van de ouder(s) of voogd en van de arts.
Die leeftijdsgrens komt overeen met de leeftijd waarop artsen kinderen wettelijk inspraak moeten geven in een medische behandeling. Tot 16 jaar beslissen ouders en arts mee. Als kind en ouders het oneens zijn, geeft de arts de doorslag.
Geen leeftijdsgrens
In België mogen patiënten vanaf 18 jaar de arts vragen om levensbeëindiging. Als het wetsvoorstel over de uitbreiding van euthanasie wordt aangenomen, laat België die leeftijdsgrens helemaal los.
Dan kunnen alle 'wilsbekwame minderjarigen', ongeacht hoe oud ze zijn, vragen om euthanasie. Tot 18 jaar is er ook toestemming van de ouders nodig. Een psychiater of een psycholoog moet eerst vaststellen of het kind de eigen situatie kan beoordelen.
"Belgen beter"
"De Belgen doen het beter dan de Nederlanders", zegt directeur Petra de Jong van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde. "Als het voorstel wordt aangenomen, wordt er in België voortaan meer rekening gehouden met het gegeven dat bijvoorbeeld het ene kind van 13 meer volwassen is dan een andere 13-jarige."
De Jong wijst er ook op dat langdurig zieke kinderen vaak veel volwassener zijn dan een 'echte' volwassene.
Nederland
Euthanasie bij kinderen komt in de praktijk zelden voor in Nederland, zegt Suzanne van de Vathorst, bijzonder hoogleraar Kwaliteit van de laatste levensfase en van sterven aan de Universiteit van Amsterdam.
Tussen 2002 en 2012 zijn er vijf gevallen bekend van euthanasie bij kinderen onder de 18 jaar. In vier gevallen ging het om 16- en 17-jarigen, de vijfde keer ging het om een kind van 12 jaar.
"Kinderen nemen misschien de dingen vaker zoals ze komen", zegt Van de Vathorst. "Volwassenen kiezen vaak voor euthanasie omdat ze hun waardigheid niet willen verliezen of niet volledig afhankelijk willen zijn van de zorg van anderen. Kinderen voelen dat wellicht minder sterk."
België
Als de Belgische politiek akkoord gaat met het loslaten van de leeftijdsgrens, zal de praktijk in België niet anders zijn dan die in Nederland, verwacht Van de Vathorst. "Als een psycholoog en een psychiater de wilsbekwaamheid van kinderen moeten testen, zullen ze vast meestal uitkomen op kinderen vanaf 12 jaar, een enkele uitzondering daargelaten."