CDA voor gekozen burgemeester
Het CDA heeft zich onder de voorstanders van de gekozen burgemeester geschaard. De burgemeester wordt nu benoemd door de Kroon op voordracht van de gemeenteraad. Partijleider Buma zegt dat hij af wil van het "schimmige systeem met een vertrouwenscommissie".
Of de burgemeester straks gekozen moet worden door de gemeenteraad of door de bevolking laat hij in het midden. Daarover wil hij nog een debat, zowel in als buiten zijn partij. "Nu wil de ene partij dit en de ander dat en gebeurt er al jaren niks." Buma benadrukt dat de gemeentelijke politiek steeds belangrijker wordt en dat ook de rol van de burgemeester verandert. "Dan moet ook de manier waarop hij wordt aangesteld veranderen."
D66
In september nam de Tweede Kamer een voorstel aan om de benoeming van de burgemeester uit de grondwet te halen. Dat kan een eerste stap zijn om de procedure rond de benoeming van burgemeesters te veranderen. Het CDA stemde daar toen al voor, zonder daarmee overigens nog te kiezen voor de gekozen burgemeester. Alleen de ChristenUnie en de SGP waren tegen het initiatief van D66.
Nu moet ook de Eerste Kamer er nog over stemmen. Regeringspartij PvdA liet zich er eerder kritisch over uit. Als ook de Eerste Kamer akkoord is, moet het voorstel nog eens door beide Kamers worden aangenomen, en dan met een tweederde meerderheid.
District
Behalve de gekozen burgemeester wil Buma ook dat de Tweede Kamer voortaan anders wordt gekozen: 75 leden rechtstreeks, 75 leden via een districtenstelsel. Vanuit die districten gaat dan alleen de winnaar van het district naar Den Haag, de rest blijft met lege handen achter. Volgens Buma creëer je met districten "herkenbaarheid in een alsmaar uitdijende wereld".
Ook is Buma voorstander van een buurtinitiatief: bewoners die denken dat ze een dienst goedkoper kunnen doen dan de gemeente moeten het recht krijgen om daartoe een voorstel in te dienen.
19 maart
Volgens de CDA-leider komen de voorstellen voort uit gesprekken die een jaar geleden zijn begonnen en heeft het naar buiten brengen daarvan niet te maken met de komende gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart.
Buma wil veranderingen omdat het politieke systeem volgens hem vastloopt en er steeds minder vertrouwen is in de politiek. Hij wil de "samenleving meer ruimte geven en de democratie versterken".
Verbazing
Pvda-leider Samsom en minister Plasterk zijn blij met de steun van het CDA voor de gekozen burgemeester. Op de andere voorstellen reageren ze sceptisch of zeggen dat ze die nog nader moeten bestuderen.
ChristenUnie-leider Slob, die zelf niets voelt voor een gekozen burgemeester, is verbaasd over de uitspraken van Buma. Hij zegt dat het nieuwe standpunt van het CDA voor hem uit de lucht komt vallen. Ook het pleidooi voor een districtenstelsel vindt Slob verbazingwekkend. Het lijkt er volgens hem op dat het CDA de D66-agenda over bestuurlijke vernieuwing heeft overgenomen.