Salt Lake City nog lang geen Medeo

De schaatsers zijn deze week voor de tweede wereldbekerwedstrijd van het seizoen neergestreken in Salt Lake City, de stad waar in 2002 de Olympische Winterspelen werden gehouden.

Speciaal voor de Spelen werd de Utah Olympic Oval gebouwd. Een snelle baan, zo bleek al gauw. In 2001 werd het eerste wereldrecord geschaatst op de baan die 1425 meter boven de zeespiegel ligt. Veel toptijden volgden.

In ruim twaalfeneenhalf jaar zijn 36 wereldrecords genoteerd op de Amerikaanse baan. Qua absoluut aantal moet er nog veel uit de kast worden gehaald om Medeo (95), Calgary (89) en Davos (72) in te halen. Qua gemiddelde kan Salt Lake City dit weekend wél de succesvolste baan worden.

Met 89 wereldrecords in een tijdsbestek van 26 jaar scoort Calgary vooralsnog het beste gemiddelde, te weten 3,4 records per jaar. Salt Lake City heeft nog vijf wereldrecords nodig om Calgary op dat vlak voorbij te streven. Medeo en Davos kunnen hun status als recordbaan overigens niet meer verbeteren, aangezien op beide banen geen officiële wedstrijden meer worden geschaatst.

Calgary voert lijst aan

Het Canadese Calgary is nog de enige 'bestaande concurrent' van Salt Lake City en heeft een lichte voorsprong. Op 4 december 1987 zette Geir Karlstad er als eerste een wereldtijd neer. Lee Sang-hwa was een week geleden voorlopig de laatste die in Calgary haar race in een wereldrecord volbracht.

Salt Lake City mocht dankzij Catriona Le May Doan (500 meter) op 9 maart 2001 het eerste wereldrecord noteren. Het laatste mondiale record op de Utah Olympic Oval dateert alweer van tweeëneenhalf jaar geleden; gereden op 18 februari 2011 op de 5.000 meter door Martina Sábliková. Daarmee staat het totaal aantal in Salt Lake City gereden wereldrecords voorlopig op 36.

Speciale luchtcirculatie

Vanuit historisch perspectief geldt Medeo nog steeds als de snelste baan die de schaatssport heeft gekend. Sinds de opening in 1951 werd op de ijsbaan in de bergen van Kazachstan het ene na het andere wereldrecord gereden. Medeo ontleende zijn magie vooral aan de bijzondere ligging tussen de bergketens, waardoor volgens ingewijden een speciale luchtcirculatie zou ontstaan die schaatsers op beide rechte einden de wind in de rug zou geven.

Dat bijzondere natuureffect, gevoegd bij het feit dat Medeo 1691 meter boven de zeespiegel lag, verklaart dat in de loop der decennia liefst 95 wereldrecords op de Kazakse wonderpiste werden gerealiseerd. Na de onafhankelijkheid van Kazachstan in 1991 zijn er geen officiële wedstrijden meer geschaatst en blijven nieuwe records uit.

Olie-ijs

Ook Davos wordt niet meer gebruikt op de internationale schaatskalender. In tegenstelling tot Medeo, Calgary en Salt Lake City is Davos een natuurijsbaan, wat het speciale karakter van de baan illustreert. Zo kon het natuurijs van de Zwitserse piste op dagen dat het aan de grond vroor terwijl aan de hemel de zon fel scheen, veranderen in 'olie-ijs'. Dat zogenaamde 'olie-ijs' was bijna een eeuw lang de basis voor menig wereldrecord.

Het eerste wereldrecord dat in Davos werd geregistreerd dateert al uit 1898, gereden door de Noor Peder Østlund. Een kleine eeuw later, op 25 januari 1992, was Dan Jansen de laatste schaatser die in Davos een wereldrecord liet optekenen.

De Utah Olympic Oval in Salt Lake City voert ook nog met Calgary een strijd om de meeste wereldrecords van dit moment. Er is nu nog een gelijke stand met de Canadese ijshal: 6-6. De mannen en de vrouwen hebben een opvallende voorkeur. Vier van zes wereldrecords bij de mannelijke rijders zijn geklokt in Salt Lake City. De vrouwen reden vier van de zes records in Calgary.