Parlement moet regent aanwijzen

Als Willem-Alexander koning is, moet het parlement bepalen wie zijn vervanger is zolang prinses Amalia minderjarig is. Dit moet worden vastgelegd in een regentschapswet.

Het ligt voor de hand dat Máxima als regentes wordt aangewezen, maar prins Constantijn is ook een mogelijkheid. De grondwet bepaalt dat Amalia automatisch de vervanger is van Willem-Alexander zodra ze meerderjarig wordt. Dat is op 7 december 2021.

Tijdens de eerste jaren van koningin Beatrix was prins Claus aangewezen als regent, met prinses Margriet als eerste reserve. Dat was vastgelegd in de regentschapswet uit 1981. Die situatie gold tot 1985, toen prins Willem-Alexander meerderjarig werd. Vanaf dat moment was hij automatisch de vervanger voor zijn moeder.

Prins Bernhard

Toen Juliana koningin was, werd prins Bernhard als regent aangewezen. Maar het is geen wetmatigheid dat de partner van de koning(in) die taak krijgt. In de jaren van koningin Wilhelmina was niet prins Hendrik, maar koningin-moeder Emma de regent. Dat betekent dat nu in theorie ook Beatrix als regentes kan worden aangewezen.

Het is in het verleden verschillende keren gebeurd dat het koningschap daadwerkelijk door een regentes is waargenomen. Het bekendste voorbeeld is koningin Emma.

Zij verving in 1890 haar zieke man, koning Willem III. Toen hij enkele dagen later overleed, was Emma regentes totdat haar dochter Wilhelmina in 1898 meerderjarig werd.

Oververmoeid

Ook Juliana is twee keer als regentes opgetreden, toen haar moeder Wilhelmina oververmoeid was. Dat was anderhalve maand in 1947 en drieënhalve maand in 1948. Prinses Juliana was toen al meerderjarig. Dat zij haar moeder verving, vloeide dus voort uit de grondwet en niet uit een regentschapswet van het parlement.

Als er geen regent wordt aangewezen, en koning Willem-Alexander overlijdt voordat prinses Amalia volwassen is, dan neemt de Raad van State het koningschap waar.